Ο έλεγχος της στατικής επάρκειας

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος

Η ανθεκτικότητα των κατασκευών είναι ένα βασικό γνώρισμα που σχετίζεται με τον χρόνο ζωής και την ασφάλεια που προσφέρουν στο σεισμό και σε κάθε περιβαλλοντική επίδραση. Ο έλεγχος της στατικής επάρκειας του σπιτιού μας δεδομένου της παλαιότητας των περισσότερων κτιρίων είναι μια πράξη που ενισχύει τη δομική αξιοπιστία στο πέρας του χρόνου.

Το ιστορικό του σπιτιού

Η οικοδομική άδεια δείχνει ποια χρονιά έγιναν οι μελέτες ενώ τα τεχνικά σχέδια (κατόψεις, όψεις, τομές, κλπ.) υποδεικνύουν όλες τις λεπτομέρειες της κατασκευής. Στην Ελλάδα συχνά υπάρχουν διαφορές των υλοποιημένων διαστάσεων από αυτές της άδειας οικοδομής αλλά ο νόμος για τα αυθαίρετα δίνει στις περισσότερες περιπτώσεις τη δυνατότητα ρύθμισής τους.

Οι παλιοί κανονισμοί

Ένα παλιό κτίριο εκτός από φθορές και γερασμένα υλικά έχει το μειονέκτημα ότι σχεδιάστηκε με βάση παλαιούς στατικούς και αντισεισμικούς κανονισμούς με αποτέλεσμα η μελέτη να μην πληροί όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές κι επομένως δεν ικανοποιούνται οι παράμετροι που λαμβάνονται υπόψη σε νέες οικοδομές. Αυτό είναι από μόνο του μια αδυναμία του κτιρίου που μπορεί να αποβεί μοιραία σε μεγάλο σεισμό. Όσο περνάει ο χρόνος οι κανονισμοί βελτιώνονται και η επιστήμη αλλά και η στατιστική έρευνα φέρνουν νέα δεδομένα στο σχεδιασμό των κτιρίων.

Η επιθεώρηση τυχόν βλαβών

Προφανώς η κατάσταση του κτιρίου μας επηρεάζει την απόκρισή του σε σεισμούς και τη διάρκεια ζωής των υλικών. Κάθε σεισμός ακόμη και μικρός να είναι επιδρά στο κτίριο, μπορεί να δημιουργεί διαφορικές καθιζήσεις, επηρεάζει τη συνάφεια των υλικών και την εσωτερική τους τριβή, καταπονεί τα δομικά στοιχεία, διαφοροποιεί τα λεγόμενα αναπτυσσόμενα εντατικά μεγέθη αφήνοντας μια ελαφρώς ή σημαντικά διαφορετική δομική κατάσταση που δυστυχώς δε λαμβάνεται υπόψη σε κανένα κανονισμό. Πάντα το κτίριο μελετάται σαν να είναι άθικτο και αμετάβλητο ακόμη για το πέρας του κύκλου ζωής του που συνήθως τοποθετείται στην πεντηκονταετία αν και πρακτικά όλα τα κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα δεν καθαιρούνται ή και δεν επισκευάζονται ακόμη και μετά από ογδόντα χρόνια ζωής.

Οι προσθήκες

Ένα σημείο κλειδί είναι τυχόν προσθήκες. Λογικά υπάρχει κάποια πρόνοια από την αρχική μελέτη, π.χ. για σήκωμα νέων ορόφων, όμως είναι σαφές ότι μια οποιαδήποτε προσθήκη ακόμη και στο ισόγειο αλλάζει τα γεωμετρικά στοιχεία του κτιρίου και την όποια δυναμική του συμπεριφορά. Άρα θέλει προσοχή πάντα η επέκταση των κτιρίων και καλό είναι να γίνεται με εμπεριστατωμένη μελέτη και τυχόν ενισχύσεις.

Η μελέτη από μηχανικό

Ο έλεγχος της στατικής επάρκειας του σπιτιού μας δεν αφορά μόνο στους ιδιοκτήτες που έχουν αυθαιρεσίες και θέλουν να τις ρυθμίσουν. Είναι μια επιστημονική εργασία που πρέπει να γίνεται για κάθε κτίριο όποτε αλλάζουν οι σχετικοί τεχνικοί κανονισμοί που σημαίνει ότι ενσωματώθηκε νέα γνώση στο σχεδιασμό και την κατασκευή τους. Είναι δαπανηρή μια τέτοια μελέτη αλλά χρειάζεται για να αποδείξει πόσο λίγο ή πολύ απαρχαιωμένο είναι πλέον στατικά το κτίριο. Ο σκοπός είναι να ξέρει ο ιδιοκτήτης αν είναι επαρκές σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις της επιστήμης και τις όποιες βλάβες έχει αποκτήσει με το πέρας του χρόνου (αν και η ηλικία των υλικών ή οι απλές φθορές δε λαμβάνονται καθόλου υπόψη στα προγράμματα των μηχανικών και κακώς βέβαια).

Συντήρηση και επισκευές

Σε κάθε περίπτωση ο μηχανικός μας είναι σε θέση να μας προτείνει από απλές ενέργειες συντήρησης (π.χ. αλλαγή των μονώσεων, αντισκωριακές βαφές) ή και βαριές επισκευές (π.χ. ενίσχυση υποστυλωμάτων, αποκατάσταση φθορών του σκυροδέματος). Αυτά πρέπει να γίνουν άμεσα και μόνο έτσι θα παρατείνουν την ασφαλή λειτουργία του κτιρίου. Έχουμε μάθει να ζούμε σε πρακτικά «αθάνατα» κτίρια κατά τη διάρκεια της ζωής μας και αυτό είναι παραπλανητικό καθώς η τεχνική υποδομή είναι ευπρόσβλητη σε κάθε είδους επιρροή και απαιτείται έλεγχος και συντήρηση αρκετά συχνά. Άρα ψάξτε προσεκτικά όλο το σπίτι σας μέσα έξω για οτιδήποτε έχει εμφανίσει (υγρασίες, ρωγμές, αλλοιώσεις) και καλέστε έναν εξειδικευμένο μηχανικό να μετρήσει με επιμέλεια όλες τις διαστάσεις και να αξιολογήσει τις φθορές. Είναι μια επένδυση που αξίζει.

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος,

Influence:

Είμαι πολιτικός μηχανικός με σημαντική εμπειρία. Έχω πάθος με την ελεύθερη διάδοση και μετάδοση γνώσεων και πληροφοριών…