Εχει τιμηθεί με 2 βραβεία. Δεν είναι λόγος αυτός να το διαβάσετε όμως. Διαβάστε το διότι είναι μια μικρή, αιχμηρή …
«Ο μεγάλος βεζίρης της Κωνσταντινούπολης» του Ζουλφού Λιβανελί από τις εκδόσεις Πατάκη
Πήρε το βραβείο του καλυτέρου βιβλίου του Ιδρύματος Λογοτεχνικών Βραβείων των Βαλκανίων. Ταυτόχρονα, θεωρείται το αριστούργημα του Ζ. Λιβανελί. Είναι μόνο 185 σελίδες, από τα πιο σύντομα βιβλία του, με γλωσσάρι πίσω για τις τούρκικες λέξεις.
Δεν ξέρω εάν πρέπει να σας πω να το διαβάσετε. Αλλά ας το δούμε:
ΥΠΟΘΕΣΗ
Η ιστορία διαδραματίζεται την εποχή του «Τρελλού» Ιμπραήμ (1640-1648), σουλτάνου τοτε της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κακός αυτοκράτορας (οι περισσότεροι ηταν), φονιάς των αδελφών και χιλιάδων υπηκόων του, κακός κυβερνήτης, αυταρχικός, αποδυναμώσε την αυτοκρατορία του και βέβαια διατηρούσε τεράστιο χαρέμι όπου πατούσε σπανίως, ασε που δολοφονούσε όποια του έκανε γιο!
Ο μεγάλος βεζίρης είναι σκλάβος μαύρος που τον έχουν ευνουχίσει και φέρει από την Αφρική νέο ακόμη, έμπιστος του Ιμπραήμ και παντοδύναμος στο σεράι. Υπηρετεί τον σουλτάνο του πειθήνια όπως και το δικό του συμφέρον (μη χάσει το κεφάλι του), ενώ οραματίζεται περισσότερα πλούτη και εξουσία καταστρώνοντας σχέδια- χωρίς τον ξενοδόχο- και προτρέχοντας της πραγματικότητας.
Περιγράφει την ζωη του παλατιού και του χαρεμιού κυρίως αλλά και της πόλης – αν και μέσα από τη δική του ματιά: μια κόλαση καθώς και τις δικές του προσπάθειες να επιβιώσει γινόμενος χαλί να τον πατήσουν, ενώ κρατάει και τα δικά του μυστικά. Το γνωστό ρητό που λέει πως «Όταν ανακατεύεσαι με τα πίτουρα θα σε φάνε οι κότες.» ισχύει ανα τους αιώνες χωρίς δυστυχώς να αναχαιτίζει κανέναν μας. Ο μεγάλος βεζίρης παραμένει σκλάβος όλη του τη ζωή.
ΕΝ ΚΑΤΑ ΚΛΕΙΔΙ
Εγραψε κάποιος «… αυτό είναι το μυθιστόρημα του σκοταδιού, του φωτός και της ελπίδας..» του σκοταδιού σίγουρα, καθώς φως και ελπίδα δεν υπάρχουν πουθενά! Διότι εδώ ο Λιβανελί χωρίς να μας το πετάει μες τα μούτρα μας: μας λέει ότι ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα, ότι ο θάνατος παραμονεύει πάντα πολύ κοντά είτε είσαι φτωχός είτε πρίγκηψ, ότι είμαστε μικροί και τιποτένιοι και κοιτάμε την πάρτη μας. Ότι η εξουσία σήμερα είναι κι αύριο δεν είναι. Ότι θα πουληθούμε για να σώσουμε το τομάρι μας!
Σωστά τα λέει πιστεύω..
Το έχουν πει «ποιητικό» το βιβλίο. Δεν είναι. Εκτός κι αν σας συνεπαίρνουν οι διηγήσεις περί χαρεμιών και παλατιών κι ενός κόσμου που μοιάζει εξωτικός και παραμυθένιος ενώ δεν είναι. Τα κλειστά παραθυρόφυλλα συχνά μας κάνουν να φανταζόμαστε θαύματα μέσα στ’ αθέατα δωμάτια του παλατιού – μονο και μόνο διότι δεν είμαστε εκει.
Είναι ένα άγριο, σκληρό και πικρό βιβλίο που μας θυμίζει σχεδόν σε κάθε σελίδα του ότι είμαστε δειλοί – αλλά και ότι μπορούμε να έχουμε ψυχή έστω για μια φορά στη ζωή μας.
Σε αυτήν την έκδοση το προλογίζει ο Μ. Θεοδωράκης ο οποίος γεμίζει « ….με ρίγος και φόβο μπροστά στην αλλόκοτη φύση του Ανθρώπου.» Αλλόκοτη, ή όπως αλλιώς θέλει την χαρακτηρίσει κανείς, αυτή είναι η φύση του ανθρώπου αιώνες τώρα.
Να σας πω να το διαβάσετε; Δεν ξέρω…εκτός εάν το δείτε ως παραμύθι. Τόσο μαύρο όμως, τόσο χωρίς φως, χωρίς χαρά παραμύθι…
Κι απ’ την αλλη ίσως να μας κάνει να σκεφτούμε λίγο: είναι λίγος ο χρόνος μας εδώ, μήπως να μην τον σκορπάμε σε πράγματα που ξέρουμε οτι δεν αξίζουν;
Μήπως να σκεφτούμε τι γύρω μας αξίζει και τι όχι; Η, αλλιώς, τι αξίζουμε εμείς οι ίδιοι σαν όντα που έχουν προικιστεί με κριτική σκέψη;
