Η Ursula K. Le Guin, γεννημένη στις 21 Οκτωβρίου 1929 στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, αναδείχθηκε ως εμβληματική μορφή του χώρου …
«Ο μεγάλος ευνούχος της Κωνσταντινούπολης»: Livaneli Zulfu, Εκδόσεις Πατάκη, 1999
Πώς αποτυπώνεται η σχέση του ανθρώπου με την εξουσία μέσα από ένα ταξίδι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία; Ο Λιβανελί χρησιμποιεί πραγματικά γεγονότα, περιγράφοντας τη ζωή στο παλάτι, μέσα από τα μάτια του αρχιευνούχου του χαρεμιού. Διαφαίνεται σε αρκετά σημεία η δειλία του ανθρώπου και η ανάγκη να σώσει τον εαυτό του.
Η ιστορία διαδραματίζεται την εποχή του «Τρελού» Ιμπραήμ (1640-1648), σουλτάνου της τότε Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κακός αυτοκράτορας, φονιάς των αδελφών του και χιλιάδων υπηκόων του. Αυταρχικός κυβερνήτης, που αποδυναμώσε την αυτοκρατορία του. Διατηρούσε τεράστιο χαρέμι, όπου σπανίως πήγαινε, ενώ συνήθιζε να δολοφονεί όποια του έκανε γιο.
Η ζωή στο χαρέμι της Οθωμανικής Αυτοκρατόριας από την οπτική του βεζίρη
Ο μεγάλος βεζίρης είναι μαύρος σκλάβος που τον είχαν ευνουχίσει και τον είχαν φέρει από την Αφρική, νέο ακόμη. Ήταν έμπιστος του Ιμπραήμ και παντοδύναμος στο σεράι. Υπηρετούσε τον σουλτάνο του πειθήνια, φοβούμενος μη χάσει το κεφάλι του. Οραματιζόταν περισσότερα πλούτη και εξουσία, καταστρώνοντας σχέδια «χωρίς τον ξενοδόχο», επειδή είχε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του. Περιέγραφε τη ζωη του παλατιού, του χαρεμιού κυρίως αλλά και της πόλης, μέσα απ τη δική του ματιά· μια κόλαση φάνταζαν τα παραπάνω. Ο ίδιος προκειμένου να επιβιώσει, γινόταν χαλί να τον πατήσουν.
Πόσο εύκολα ο άνθρωπος καταπατά τις αξίες του για την απόκτηση υλικών αγαθών;
Έγραψε κάποιος «… αυτό είναι το μυθιστόρημα του σκοταδιού, του φωτός και της ελπίδας..». Του σκοταδιού σίγουρα καθώς φως και ελπίδα δεν υπάρχουν πουθενά. Μάλιστα, εδώ ο Λιβανελί μας λέει έμμεσα ότι ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα και ότι ο θάνατος παραμονεύει πάντα πολύ κοντά είτε είσαι φτωχός είτε πλούσιος. Αφήνει να εννοηθεί πως είμαστε μικροί και τιποτένιοι και κοιτάμε τον εαυτό μας. Η εξουσία σήμερα είναι και αύριο δεν είναι και πολλές φορές μπορεί να πουληθούμε, για να σώσουμε το τομάρι μας.
Η σκληρή αλήθεια για τη ζωή μέσα από το βιβλίο του Λιβανέλι
Κάποιοι έχουν πει «ποιητικό» αυτό το βιβλίο. Εγώ πιστεύω βέβαια πως δεν είναι. Εκτός κι αν σας συνεπαίρνουν οι διηγήσεις περί χαρεμιών και παλατιών και ενός κόσμου που μοιάζει εξωτικός και παραμυθένιος, ενώ δεν είναι. Είναι ένα άγριο, σκληρό και πικρό βιβλίο που μας θυμίζει σχεδόν σε κάθε σελίδα ότι είμαστε δειλοί – αλλά και ότι μπορούμε να έχουμε ψυχή εστω για μια φορά στη ζωή μας.
Να σας πω να το διαβάσετε; Δεν ξέρω…εκτός εάν το δείτε σαν παραμύθι. Γίνεται όμως ένα βιβλίο τόσο σκοτεινό, χωρίς φως και χαρά να εκληφθεί ως παραμύθι; Βέβαια, θεωρείται το αριστούργημα του Ζ. Λιβανελί. Είναι μόνο 185 σελίδες και περιέχει γλωσσάρι στο τέλος για τις τούρκικες λέξεις. Ίσως ακόμα, να μας κανει να αναρωτηθούμε: μήπως είναι λίγος ο χρόνος μας εδω, μήπως να μην τον αφιερώνουμε σε πράγματα που ξέρουμε οτι δεν έχουν πραγματική αξία;
Πηρε το βραβείο του καλυτέρου βιβλίου του Ιδρύματος Λογοτεχνικών Βραβείων των Βαλκανίων.
Σε αυτην την έκδοση το προλογίζει ο Μ. Θεοδωράκης, ο οποίος γεμίζει « ….με ρίγος και φόβο μπροστά στην αλλόκοτη φύση του Ανθρώπου.»
