Ο ύπνος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εφόδια του οργανισμού, ειδικά αν λαμβάνει χώρα το σωστό χρονικό διάστημα και για …
Μπλε φως: Τι είναι και πώς επηρεάζει τον ύπνο μας
Το μπλε φως είναι ένας τύπος φωτός ορατός στο ανθρώπινο μάτι που καταστέλλει την παραγωγή μελατονίνης, της κύριας ορμόνης του ύπνου. Βοηθά τους ανθρώπους να μένουν ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει την ικανότητά τους να αποκοιμηθούν.
Η μεγαλύτερη έκθεση στο μπλε φως προέρχεται από τον ήλιο. Ωστόσο, οι άνθρωποι εκτίθενται στο μπλε φως και από άλλες πηγές, όπως τα φώτα φθορισμού και οι οθόνες των ηλεκτρονικών συσκευών (υπολογιστές, τηλεοράσεις, smartphones κ.λπ.). Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το μπλε φως μπορεί να βλάψει τα μάτια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μπλε φως έχει αντίκτυπο στον κύκλο ύπνου-αφύπνισης.
Πώς επηρεάζει τον ύπνο το μπλε φως;
Το μπλε φως επηρεάζει το αίσθημα εγρήγορσης και υπνηλίας των ανθρώπων. Η έκθεση στο μπλε φως τη λάθος ώρα της ημέρας μπορεί να έχει αντίκτυπο στον ύπνο των ανθρώπων.
Ο αμφιβληστροειδή είναι το μέρος του ματιού που έχει ευαισθησία στο φως,, επιτρέποντας στο άτομο να βλέπει το περιβάλλον του. Έχει όμως και μια άλλη σημαντική λειτουργία, η οποία είναι η ρύθμιση του κύκλου ύπνου-αφύπνισης. Οι πληροφορίες σχετικά με το φως σε ένα περιβάλλον και την ώρα της ημέρας ταξιδεύουν από τον αμφιβληστροειδή σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της επίφυσης. Όταν το περιβάλλον σκοτεινιάζει, ο αμφιβληστροειδής στέλνει μήνυμα στον εγκέφαλο πώς λαμβάνει λιγότερο φως και η επίφυση παράγει μελατονίνη. Αντίθετα, το πρωί, όταν το περιβάλλον είναι πιο φωτεινό, δίνει σήμα στην επίφυση να παράγει λιγότερη μελατονίνη.
Το φυσικό μπλε φως από τον ήλιο ή διάφορες μορφές τεχνητού φωτός μπορούν και να καταστείλουν την παραγωγή μελατονίνης. Ως αποτέλεσμα, το μπλε φως επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης.
Το φως του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας εκπέμπει στην πραγματικότητα περισσότερο μπλε φως από ό,τι κατά τη διάρκεια της δύσης του ηλίου. Μάλιστα, οι ειδικοί προτείνουν στους ανθρώπους που εργάζονται νύχτα να αποφεύγουν το έντονο φως τα πρωινά μετά τη βάρδια, καθώς το φως μπορεί να διακόψει τον τόσο απαραίτητο ημερήσιο ύπνο τους.
Για τα περισσότερα άτομα που είναι ξύπνια κατά τη διάρκεια της ημέρας, η λήψη μιας πηγής φωτός το πρωί, συμπεριλαμβανομένου του μπλε φωτός, έχει θετικά αποτελέσματα στη λειτουργία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Για παράδειγμα, το φως το πρωί βοηθάει στην μείωση της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας και την αύξηση της εγρήγορσης, αλλά και την βελτίωση της μνήμης και των χρόνων αντίδρασης.
Έκθεση στο φως, ειδικά το μπλε φως, τη νύχτα μπορεί να επηρεάσει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης και να καταστήσει δύσκολη την προσπάθεια μας να κοιμηθούμε και να κάνουμε έναν συνεχή ύπνο. Καθώς το φως καταστέλλει τη μελατονίνη, η έκθεση στο φως τη νύχτα μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες με τον ύπνο.. Εκτός από την αύξηση της εγρήγορσης τη νύχτα, το φως πριν από τον ύπνο μπορεί να αυξήσει τη δυσκολία μας να κοιμηθούμε ενώ ταυτόχρονα να μειώσει την εγρήγορση που θα έχουμε το επόμενο πρωί.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να διαχειριστούμε το μπλε φως τη νύχτα;
– Να περιορίσουμε τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών: Για καλύτερο ύπνο, οι ειδικοί συνιστούν στους ανθρώπους να περιορίζουν την έκθεσή τους σε ηλεκτρονικές συσκευές που εκπέμπουν μπλε φως. Η χρήση smartphones, υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών με οθόνες πρέπει να περιορίζεται περίπου μία ώρα πριν από τον ύπνο.
– Να χρησιμοποιήσουμε ρυθμίσεις φίλτρου μπλε φωτός: Εάν δεν μπορούμε να αποφύγουμε το τεχνητό φως από τις οθόνες, η ενεργοποίηση του φίλτρου μπλε φωτός στον υπολογιστή ή το smartphone μπορεί να βοηθήσει.
– Να επιλέξουμε ένα βιβλίο αντί για κάποια ηλεκτρονική συσκευή πριν τον ύπνο: Οι επιστήμονες που μελετούν τα smartphones και τα φίλτρα μπλε φωτός πιστεύουν ότι η καλύτερη στρατηγική για υγιή ύπνο μπορεί να είναι η έντυπη και όχι η ψηφιακή ανάγνωση πριν από τον ύπνο.
– Γυαλιά αποκλεισμού του μπλε φωτός: Πλέον μπορούμε να βρούμε στην αγορά γυαλιά σχεδιασμένα να μειώνουν τις επιδράσεις του μπλε φωτός. Υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι οι άνθρωποι που φορούν γυαλιά αποκλεισμού του μπλε φωτός τις λίγες ώρες πριν από τον ύπνο μπορεί να κοιμηθούν καλύτερα.
