Το χαμόγελο της Μόνα Λίζα
Η Μόνα Λίζα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι είναι ίσως ο πιο διάσημος πίνακας στον κόσμο, τόσο για τη τεχνική του όσο και για το χαμόγελο της εικονιζόμενης. Πολλοί έχουν αναρωτηθεί τι ακριβώς σημαίνει αυτό το αινιγματικό χαμόγελο. Η γυναίκα φημολογείται πως ήταν η σύζυγος ενός επιχειρηματία από τη Φλωρεντία, του Φραντσέσκο ντε Τσιοκόντο. Ο Ντα Βίντσι τη ζωγράφισε γύρω στο 1503 με 1506, όμως λίγα είναι γνωστά γι’ αυτή, που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στη σημασία της έκφρασής της.
Το 2005, μια ομάδα από το πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, προσπάθησε να αναλύσει το χαμόγελο της Μόνα Λίζα, μέσω ενός προγράμματος υπολογιστή. Εκτιμώντας χαρακτηριστικά όπως η καμπυλότητα των χειλιών και το ζάρωμα γύρω από τα μάτια, ο υπολογιστής αναλύει τις εκφράσεις σε όρους ευτυχίας, αηδίας, φόβου και θυμού. Η ομάδα συμπέρανε ότι η Μόνα Λίζα είναι 83% χαρούμενη. Παρόλα αυτά, δεν μπορούν να πουν το γιατί.
Το 2006, μία άλλη έρευνα έριξε πιο πολύ φως στο μυστήριο. Δόθηκε άδεια από το μουσείο του Λούβρου σε μία ομάδα επιστημόνων από Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών του Καναδά να εξετάσουν τον πίνακα. Με τη χρήση λέιζερ και υπέρυθρης σάρωσης, δημιούργησαν μια τρισδιάστατη παρουσίαση του έργου. Αυτή η τεχνική επιτρέπει να φανούν λεπτομέρειες που βρίσκονται πίσω από τις επιφανειακές στρώσεις χρώματος. Μέσω αυτής της διαδικασίας έγινε γνωστό ότι ο Ντα Βίντσι ίσως να είχε αλλάξει τη Μόνα Λίζα αρκετές φορές. Τα αποτελέσματα της Καναδικής ομάδας έφεραν στο φως αρκετές πληροφορίες.
Οι εικόνες τους αποκάλυψαν ότι ο Ντα Βίντσι είχε αρχικά ζωγραφίσει τη γυναίκα με τα μαλλιά της πιασμένα κότσο και σε μία ελαφρώς διαφορετική στάση. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι φορούσε ένα αραχνοΰφαντο φόρεμα. Τον 16ο αιώνα τέτοια φουστάνια φορούσαν οι γυναίκες που ήταν έγκυες ή είχαν μόλις γεννήσει. Τώρα οι ειδικοί αναρωτιούνται μήπως το περιβόητο χαμόγελο έχει κάποια σχέση με ένα μωρό.