Με ποιον τρόπο θα βάλουμε επιτυχημένα όρια στις σχέσεις μας;
Τι είναι τα όρια στις ανθρώπινες σχέσεις; Πως μπορούμε να τα θέσουμε, για να προστατέψουν εμάς και τους άλλους, χωρίς να προκαλέσουμε την αποξένωση ή την εχθρότητα; Είναι τελικά τόσο σημαντικά και απαραίτητα;
Τι είναι τα «όρια»
Για να το καταλάβουμε καλύτερα, ας φέρουμε στο μυαλό μας τα σύνορα των κρατών ή τα σύνορα ανάμεσα σε δύο σπίτια. Τα σύνορα σε τι επίπεδο είναι απαραίτητα; Είναι πολύ σημαντικά, γιατί χάρη σε αυτά ξεχωρίζουν οι χώρες, τα σπίτια και γενικά οι ιδιοκτησίες μεταξύ τους. Υπάρχει η λεγόμενη διαφοροποίηση.
Η κάθε χώρα, για παράδειγμα, προστατεύει με τα σύνορα την ταυτότητα της, αλλά ταυτόχρονα επιτρέπει τις συναλλαγές με τους ανθρώπους των άλλων χωρών. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τα προσωπικά όρια – σύνορα, που θέτει ο καθένας μας ως προς τους «τρίτους». Ναι μεν με τα όρια προφυλάσσουμε την προσωπική μας ταυτότητα, αλλά παράλληλα δεν κόβουμε τις σχέσεις μας με τους υπόλοιπους ανθρώπους, ερχόμαστε σε συναλλαγές μαζί τους με σεβασμό και κατανόηση στα δικά τους όρια.
Γιατί είναι σημαντικά και απαραίτητα τα «όρια»
Χωρίς αυτά ο ένας θα εισχωρούσε στη ζωή του άλλου και θα έκανε τις παρεμβάσεις του, χωρίς να ρωτήσει. Από αυτό και μόνο είναι εύκολο να καταλάβει κανείς, ότι τα όρια συνδέονται με την προστασία και την φροντίδα, παρά με την τιμωρία και την απομόνωση. Πολλοί άνθρωποι έχουν λανθασμένα συνδυάσει στο μυαλό τους την έννοια των ορίων με την αποξένωση και την ρήξη σχέσεων. Κάθε άλλο παρά αυτά είναι. Όταν ξέρουμε τι θέλουμε και μέχρι πού θέλουμε να φτάσουμε και αυτό το κοινοποιούμε στους γύρω μας, αυτό από μόνο του βοηθάει στο να έρθουν οι άνθρωποι κοντά και όχι μακριά. Η συγκεκριμένη διαδικασία έχει μία απίστευτη αρμονία, εφόσον τηρηθεί από όλες τις πλευρές. «Αγγίζουμε τόσο … όσο … τον άλλο και αντίστοιχα ζητάμε και εμείς από τους άλλους να μας αγγίξουν στον βαθμό, που εμείς έχουμε ανάγκη».
Πως μπορούμε να βάλουμε όρια στις σχέσεις μας με αποτελεσματικότητα;
Τα όρια μπορούμε να τα χρησιμοποιούμε σε κάθε είδους σχέση, όπως είναι η ερωτική, η οικογενειακή, η φιλική και η επαγγελματική. Υπάρχουν κάποια κριτήρια, που κάνουν πιο πιθανή την αποτελεσματικότητα τους. Ποια είναι αυτά;
- Η αυτογνωσία. Όσο καλύτερα γνωρίζουμε τον εαυτό μας, τι θέλουμε, τι έχουμε ανάγκη, ποιες είναι οι αδυναμίες μας, ποια είναι τα δυνατά μας σημεία, τόσο καλύτερα θα μπορούμε να είμαστε αυθεντικοί και σίγουροι στα όρια, που θα θέσουμε. Όταν γνωρίζουμε, για παράδειγμα, τι πραγματικά μας ενοχλεί και σε αυτό δεν υπάρχει προσωπική λογοκρισία, τότε πολύ πιο εύκολα το ξεκαθαρίζουμε και στους άλλους.
- Η ξεκάθαρη έκφραση των επιθυμιών μας. Εφόσον τις γνωρίζουμε πολύ καλά, τις ξεκαθαρίζουμε και στους τρίτους. Ο λόγος μας είναι άμεσος, χρησιμοποιούμε το «εγώ» και όχι το «εσύ», δεν εκφραζόμαστε με υπονοούμενα και υπαινιγμούς, έχουμε βλεματική επαφή με τους συνομιλούντες και υποστηρίζουμε το «θέλω» μας σθεναρά.
- Η χρήση ορίων χωρίς θυμό και επιθετικότητα. Ας μην ξεχνάμε, ότι τα ουσιαστικά όρια δεν είναι εργαλείο εκδίκησης ή πρόκλησης πόνου στον συνάνθρωπο μας. Όταν χρησιμοποιούνται με αυτόν τον τρόπο, τότε είναι που χτίζεται το τείχος της απομόνωσης.
- Ο σεβασμός και η κατανόηση στα όρια των τρίτων. Μόνο όταν σεβαστείς τα σύνορα του «γείτονα» σου, θα δώσεις και στα δικά σου σύνορα καθαρότερη εικόνα και περισσότερο φως. Όταν υπάρξουν αντικρουόμενα όρια, τότε το πιο αποτελεσματικό εργαλείο είναι η διαπραγμάτευση με όρους αμοιβαίας υποχώρησης.
- Η συνεχή καλλιέργεια και υπενθύμιση των ορίων. Τα όρια δεν τα βάζουμε μία φορά και μετά τέλος. Τα όρια μπορούν να αναπροσαρμοστούν ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες και φάσεις ζωής, για να κρατηθούν στο βάθος του χρόνου χρειάζονται καλλιέργεια και ανατροφοδότηση και είναι συνετό να τα υπενθυμίζουμε και στον εαυτό μας και στους γύρω μας.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με την ψυχολόγο κ. Αθανασιάδου. Για περισσότερα κείμενα του συγκεκριμένου αρθρογράφου πατήστε εδώ»
