Τι πίστευε ο Ρωμαίος στωικός φιλόσοφος Σενέκας για την ευτυχία; Ο Σενέκας ήταν Ρωμαίος πολιτικός και ένας από τους πιο …
Μαθήματα ζωής από τον Στωικισμό- Μέρος Α
Τι μας διδάσκει ο Στωικισμός για την καθημερινή μας ζωή;
Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι η Φιλοσοφία είναι μια επιστήμη που δεν έχει να μας προσφέρει και πολλά στην καθημερινότητά μας. Ότι είναι άχρηστη σε πρακτικά ζητήματα της ανθρώπινης ζωής. Ωστόσο αυτό είναι ένας μύθος.
Αυτόν τον μύθο όμως, θα τον καταρρίψουμε τεκμηριωμένα. Και θα ξεκινήσουμε με το φιλοσοφικό ρεύμα του Στωικισμού.
Πώς μας συμβουλεύει λοιπόν να ζήσουμε ο Στωικισμός;
Λίγα λόγια για τον Στωικισμό
Ο Στωικισμός αποτελεί ένα φιλοσοφικό ρεύμα και μια άκρως πρακτική φιλοσοφία. Ιδρύθηκε τον 3ο αιώνα π.Χ από τον Ζήνωνα τον Κιτιέα στην αρχαία Αθήνα. Η σχολή αυτή στεγαζόταν στην «Ποικίλη Στοά», όπως ονομάστηκε.
Στον πυρήνα της σχολής αυτής βρίσκεται ο αυτοέλεγχος. Μέσω του αυτοελέγχου, ο Στωικισμός υποστηρίζει πως μπορούμε να ελέγξουμε τα καταστροφικά συναισθήματα που ανά καιρούς έρχονται στην επιφάνεια, όπως είναι η ελπίδα και ο θυμός. Τελικός στόχος είναι η εσωτερική γαλήνη και η απελευθέρωση από την δυστυχία.
Κορυφαίοι εκπρόσωποι του Στωικισμού
- Ζήνωνας
- Μάρκος Αυρήλιος
- Σενέκας
- Επίκτητος
Το κλειδί στη ζωή μας: Η χρήση της λογικής μας ικανότητας
Μέσω της λογικής μας ικανότητας μπορούμε να διακρίνουμε ποια γεγονότα μπορούμε να ελέγξουμε και ποια όχι. Για τα δεύτερα δεν χρειάζεται να ταραζόμαστε, αφού ούτως ή άλλως δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε ή αποτρέψουμε.
Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να αντιδρούμε σε ό,τι μας συμβαίνει με παραγωγικό τρόπο και όχι με καταστροφικό.
Ζήνωνας: «Να είσαι συνεπής. Να πράττεις όσα λες.»
Ο ιδρυτής του Στωικισμού μας συμβουλεύει να τηρούμε τις υποσχέσεις μας. Εάν άλλα λέμε και άλλα κάνουμε, τότε δεν είμαστε ηθικοί. Είμαστε ανήθικοι. Χρειάζεται λοιπόν να σεβόμαστε όχι μόνο τους άλλους στους οποίους υποσχόμαστε ότι θα κάνουμε κάτι, αλλά και τον ίδιο μας τον εαυτό.
«Έχουμε δυο αυτιά και ένα στόμα, γι’ αυτό θα πρέπει να ακούμε περισσότερο και να μιλάμε λιγότερο».
Σε συνδυασμό με το προηγούμενο απόφθεγμά του, ο Ζήνων μας καλεί να μιλάμε λιγότερο και να ακούμε περισσότερο. Ας πάψουμε να είμαστε φλύαροι, γιατί η φλυαρία δεν είναι προσόν. Αντίθετα το να είμαστε καλοί ακροατές, είναι αρετή. Και σπανίζει στις μέρες μας, θα πρόσθετα εγώ.
Σενέκας: « Η γαλήνη της καθαρής συνείδησης είναι η σπουδαιότερη ανταμοιβή της αρετής και οι τύψεις της ενοχής η μεγαλύτερη τιμωρία της κακίας.»
Γιατί πολλοί άνθρωποι νιώθουν τύψεις και ένοχες; Γιατί κάποια παρελθοντική τους πράξη ήταν σε αντίθεση με ό,τι τους έλεγε η συνείδησή τους. Ήταν σε κόντρα με τις αξίες της ζωής τους.
Ο Σενέκας αυτό που μας λέει είναι να ενεργούμε με βάση όσα μας επιτάσσει η συνείδησή μας. Μόνο τότε στο τέλος της ημέρας, θα τα έχουμε καλά με τον εαυτό μας.
______________________
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς μπορούμε να γίνουμε ευτυχισμένοι σύμφωνα με τον Σενέκα
______________________
«Τίποτε δεν είναι περισσότερο επονείδιστο για έναν γέρο από το να μην έχει να παρουσιάσει, σαν απόδειξη του ότι έζησε, τίποτε άλλο εκτός απ’ τα χρόνια του.»
Είναι μια φράση που προσωπικά μου «σηκώθηκε η τρίχα» όταν την πρωτοδιάβασα. Τι μας λέει εδώ λοιπόν ο Σενέκας; Ότι το να ζήσουμε μια ζωή στο φόβο και στην αναβλητικότητα, δεν μας εξυπηρετεί.
Χρειάζεται να εξελισσόμαστε καθημερινά, να υπερβαίνουμε τους φόβους μας, να διεκδικούμε ό,τι θεωρούμε ότι μας αξίζει. Να ζήσουμε έντονα και με πάθος. Να ταξιδέψουμε στον κόσμο, να αποκομίσουμε ενδιαφέρουσες εμπειρίες κ.α . Γιατί τι είναι η ζωή; «Μια αστραπή», όπως έλεγε και ο Καζαντζάκης.
Η εναλλακτική που έχουμε ποια είναι; Να ζήσουμε όπως δεν επιθυμούμε και όταν φτάσουμε στα γεράματά μας, να μετανιώνουμε για το πώς ζήσαμε και για όσα δεν τολμήσαμε να κάνουμε.
Κλείνοντας
Τα μαθήματα ζωής από τον Στωικισμό δεν τελείωσαν εδώ. Θα υπάρξει και επόμενο μέρος αυτού του άρθρου. Τι θα δούμε σε εκείνο;
Τις συμβουλές που έχουν να μας δώσουν για την ζωή μας, οι άλλοι δυο σπουδαίοι φιλόσοφοι αυτού του ρεύματος: ο Μάρκος Αυρήλιος και ο Επίκτητος…
