Κρίση σχέσεων: Η εμμονή να αλλάξουμε τον σύντροφο
Πώς μπορούν να εξηγηθούν οι αυξημένοι αποτυχημένοι γάμοι τα τελευταία χρόνια; Τα διαζύγια αλλά και οι κρυφές «παράνομες» σχέσεις έχουν δημιουργήσει ένα νέο επίπεδο συζήτησης για το συγκεκριμένο θέμα. Ο μεγάλος αριθμός τους σηματοδοτεί την εποχή όπου οι άνθρωποι δεν μπορούν να συμβιώσουν και να συζήσουν. Δεν μπορούν να διαχειριστούν, από κοινού, καταστάσεις, δεν μπορούν να συνεννοηθούν για την ανατροφή ενός παιδιού ή απλούστερα δεν θέλουν να «έχουν κάποιον πάνω από το κεφάλι τους». Ως τι μπορούν να μεταφραστούν όλα τα παραπάνω; Μήπως η «κρίση των διαζυγίων» είναι άλλη μία κρίση, λογικό επακόλουθο της οικονομικής κρίσης που διέπει όλο τον κόσμο; Ή μήπως η αιτία είναι κάτι ανώτερο των οικονομικών, όπως για παράδειγμα μία τάση των ανθρώπων για εξουσία;
Όταν ακούει κανείς τον όρο εξουσία, κατευθείαν, φαντάζεται διαταγές, αυστηρότητα, έναν κύριο και έναν δούλο. Η εξουσία μέσα σε μία σχέση δεν συνδέεται με αυτή την έννοια της λέξης. Σαφώς και μέσα σε μία σχέση υπάρχει ένας «κύριος» και ένας «δούλος» αλλά όχι με την πλήρη έννοια των λέξεων. Κάθε σχέση μεταξύ δύο ατόμων επιφέρει αλλαγές και μεταβολές στη συμπεριφορά τους. Το θέμα σε αυτό το άρθρο είναι οι πιέσεις που επιφέρουν συγκεκριμένες αλλαγές σε κάποια συμπεριφορά. Έχοντας αποκτήσει «αέρα» μέσα στη σχέση, η κάθε πλευρά προσπαθεί να μεταβάλει κάποιες συμπεριφορές που εμφανίζονται σιγά σιγά στον σύντροφο με τη βία. Όχι σωματική βία, αλλά έμμεση ψυχική. Η κάθε πλευρά, συνήθως η ισχυρότερη (από διάφορες απόψεις, είτε οικονομική είτε λόγω κοινωνικής θέσης, είτε λόγω εργασίας) προσπαθεί να προσαρμόσει τον σύντροφο στα δικά της δεδομένα. Να συμπεριφέρεται με τρόπο που να αρέσει σε αυτήν (την πλευρά), να αρέσουν στον σύντροφο ό, τι και σε αυτήν και άλλες αμέτρητες αλλαγές.
Αυτή ήταν μία απλή περιγραφή του φαινομένου που οδηγεί πολλά ζευγάρια πλέον στο διαζύγιο. Αξίζει να δει κανείς, κάποιους από τους λόγους οι οποίοι οδηγούν έναν άνθρωπο να πιέσει τον σύντροφό του προκειμένου ο τελευταίος να αλλάξει συμπεριφορά και να ταιριάξει με τα «θέλω» του πρώτου. Στο μυαλό κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως φύλου, υπάρχει ένα πρότυπο συντρόφου. Φαντασιώνεται ο καθένας ένα πρότυπο το οποίο έχει διάφορα χαρακτηριστικά, σχηματίζοντας ένα όλο, δηλαδή τον τέλειο σύντροφο. Ένα ερώτημα αποτελεί το από πού προέρχονται αυτά τα πρότυπα και πώς διαμορφώνονται, κάτι στο οποίο θα αναφερθώ αργότερα.
Κατά την επιλογή μίας ή ενός συντρόφου, ξεκινά μία λειτουργία ανεύρεσης στον άλλο τα χαρακτηριστικά τα οποία έχουν διαμορφωθεί ήδη από πριν ως πρότυπο. Επιλέγεται λοιπόν ό, τι κοντινότερο στη φανταστική εικόνα συντρόφου. Αυτό οδηγεί στην προσπάθεια αλλαγής όσων χαρακτηριστικών του συντρόφου δεν υπήρχαν στην αρχική του εικόνα. Για παράδειγμα, αν η κοπέλα που επέλεξε κάποιος έχει το σώμα το οποίο αυτός είχε φανταστεί ως τέλειο, αλλά δεν τον αφήνει να παρακολουθήσει ποδόσφαιρο, αυτός προσπαθεί να την αλλάξει ώστε να ταιριάξει με τη φανταστική «τέλεια» σύντροφο σχετικά με το τελευταίο χαρακτηριστικό. Στην αρχή πάντοτε, λόγω ντροπής, λόγω μη απόκτησης του «αέρα» μέσα σε μία σχέση, κάθε πλευρά δεν δείχνει τον πραγματικό εαυτό της, κρύβοντας κάποια χαρακτηριστικά τα οποία θεωρεί ότι δεν θα άρεσαν στον σύντροφο. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, ο αυθεντικός εαυτός έρχεται στην επιφάνεια, αποκαλύπτοντας ολοένα και περισσότερα χαρακτηριστικά τα οποία προσπαθεί να μεταβάλει ο σύντροφος. Σύμφωνα με αυτό, ο αυθεντικός εαυτός δέχεται πιέσεις από διάφορες πλευρές και στο τέλος, «σκάει» με αποτέλεσμα να επέρχεται καυγάς και χωρισμός.
Πολλές άλλες θεωρίες μπορούν να ειπωθούν, αλλά η θεωρία της προσπάθειας για μεταβολή του άλλου στα δεδομένα του ενός λόγω της φανταστικής εικόνας που υπάρχει υποσυνείδητα, είναι η ισχυρότερη. Το κάθε φανταστικό πρότυπο συνδέεται με την κοινωνία. Η κοινωνία περνά τα δικά της πρότυπα αντρών και γυναικών ανάλογα με την εποχή και με την ηθική που θέλει να περάσει. Χωρίς να το καταλαβαίνουν οι άνθρωποι με διάφορες τεχνικές πρότυπα εισέρχονται στο υποσυνείδητο των ανθρώπων αναπαράγοντας την προσπάθεια μεταβολής των συντρόφων. Στην εποχή της πληροφορίας και του διαδιχτύου δεν είναι δύσκολο να εισέλθουν εικόνες «τέλειων» γυναικών και αντρών στο μυαλό των ανθρώπων. Η παρουσίαση όλων των αστέρων του σινεμά ή αθλητών ή τραγουδιστών ως πρότυπα έχει οδηγήσει την κοινωνία σε διάφορα επίπεδα, ένα από τα οποία είναι για παράδειγμα το καλυμμένο από τατουάζ σώμα, κάτι το οποίο παλιότερα έβλεπε κανείς μόνο σε αθλητές και τραγουδιστές. Η μόδα είναι συνυφασμένη με την κοινωνία καθώς η τελευταία την αναπαράγει και την καθοδηγεί ώστε να διέπει το μυαλό των ανθρώπων.
Με αυτό τον τρόπο, όσοι αναζητούν έναν σύντροφο, αναζητούν υποσυνείδητα το πρότυπο που τους έχει περαστεί στο μυαλό. Στη συνέχεια, βρίσκουν κάτι παραπλήσιο και προσπαθούν να το αλλάξουν και να μοιάζει περισσότερο σε αυτό το πρότυπο. Γι’ αυτό τον λόγο πολλοί θεωρητικοί έχουν σχολιάσει αρνητικά την τεχνολογία ότι σκοτώνει την αυθεντικότητα. Όσο τα πρότυπα βασιλεύουν στον κόσμο, οι άνθρωποι θα κυνηγούν τέτοιους χαρακτήρες και τέτοιες εμφανίσεις, θα πιέζουν τους άλλους να γίνουν όπως αυτοί τους φαντάζονται και θα υπάρχουν διαζύγια. Τελικά, η αλλαγή μέσα σε μία σχέση οδηγεί προς το καλό μιας και φαινομενικά μέσω αυτής μειώνονται οι καυγάδες ή μήπως μειώνονται οι καυγάδες επειδή ο ένας αρχίζει να μοιάζει περισσότερο με το φανταστικό αντικείμενο που επιθυμεί ο άλλος;
