H ειδική παιδαγωγός και φιλόλογος Βέρα Λεώβαρι αναλύει το γιατί η ανάγνωση παραμυθιών στα παιδιά κρίνεται απαραίτητη και εξηγεί τους …
Κατακτητές ονείρων στην πραγματική ζωή
Όταν ήμασταν παιδιά, τα πράγματα φαίνονταν απλά και σαφώς ορισμένα. Μεγαλώνοντας, ωστόσο, καταλάβαμε ότι δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο. Η κατάκτηση των ονείρων μας έγινε πιο δύσκολη, αλλά είναι πέρα για πέρα εφικτή· αρκεί να το πιστέψουμε.
Θυμάστε τα παραμύθια που μας διάβαζε η γιαγιά όταν ήμασταν μικρά παιδιά; Με τον κακό λύκο, την καλή νεράιδα, την πονηρή αλεπού… Τότε που όλα ήταν ξεκάθαρα: ο κακός, ο καλός, ο πονηρός. Απλά και όμορφα. Έτσι, κοιμόμασταν ήσυχα και ταξιδεύαμε σε γαλήνια όνειρα, εκπληρώνοντας όλες τις προσδοκίες μας, όλα τα απόκρυφα «θέλω» μας. O κόσμος ήταν ξεκάθαρα άσπρος ή μαύρος και το καλό υπερίσχυε του κακού.
Τίποτα δεν μπορούσε να μας σταματήσει από το κυνήγι των ονείρων μας. Ήμασταν γενναίοι μαχητές και ατρόμητοι κατακτητές των επιτυχιών που προσδοκούσαμε, χωρίς φόβο και άγχος, ακόμα και αν τα όνειρα ήταν ως το φεγγάρι και ακόμα πιο μακριά· ήταν τα όνειρά μας και, εφόσον ζούσαμε στον ιδανικό κόσμο, όλα θα πήγαιναν καλά, γιατί ήταν ξεκάθαρο το τι συνέβαινε.
Από τον κόσμο των παραμυθιών στον πραγματικό κόσμο
Μεγαλώνοντας, τα πράγματα άλλαξαν. Η γιαγιά δεν υπάρχει για να μας διαβάσει παραμύθια, άσε που μεγαλώσαμε για τέτοια. Η πραγματική ζωή πήρε τη θέση τους και όλα άρχισαν να θολώνουν. Δεν υπάρχει άσπρο ή μαύρο, οι άνθρωποι γύρω μας δεν είναι ξεκάθαρα καλοί ή κακοί και αυτά που κάνουν μας μπερδεύουν. Όλα μοιάζουν δύσκολα και έχουν χάσει την ομορφιά τους. Το βράδυ ο ύπνος κάθεται απέναντί μας και εμείς δεν μπορούμε να ονειρευτούμε. Είμαστε αγκαλιά με τον φόβο και το άγχος. Τα όνειρα μοιάζουν με όμορφες νοσταλγικές αναμνήσεις που έχουμε κουραστεί να κυνηγάμε.
Η αλήθεια είναι ότι αυτά που μας διάβαζε η γιαγιά ήταν η ουσία των πραγμάτων έτοιμη: Δεν χρειαζόταν να ψάξουμε για να βρούμε τον καλό, να κοπιάσουμε για να διακρίνουμε τον κακό και να προσπαθήσουμε να ξεχωρίσουμε τον πονηρό. Φτάναμε σε εκείνους δίχως μεσάζοντα το λάθος ή την αμφιβολία. Τώρα είμαστε εντελώς μόνοι σε όλο αυτό, όχι, όμως, αδύναμοι να καταλάβουμε· είμαστε πιο δυνατοί από όταν ήμασταν παιδιά. Η γιαγιά μας έβαλε τη δύναμη της αγάπης της στην καρδιά μας και εμείς «γεμίσαμε» ως τα κατάβαθα της ψυχής μας.
Μπορεί αυτό που ακούμε να μοιάζει σαν το πιο αστραφτερό διαμάντι, στο χέρι μας είναι να το γυαλίσουμε για να δούμε αν θα φύγει η στρώση του ή αν θα παραμείνει. Πολύ πιθανό ο άνθρωπος που θα περάσει από δίπλα μας να μοιάζει νοσηρός και παράξενος, όμως έχουμε τη δύναμη να δούμε πίσω από αυτή την εικόνα. Ίσως και να μην είναι τόσο μαύρη η όψη του και με το πέρασμα του χρόνου να ξεθωριάσει και να φανεί το άσπρο που έχει στην καρδιά του.
Θα υπάρξει και αυτός που θα έρθει πολλά υποσχόμενος και όμορφα ντυμένος με λόγια φανταχτερά, που όμως δεν θα είναι ο καλός πρίγκιπας του παραμυθιού, αλλά ο κακός λύκος που όλοι μάθαμε τότε.
Όλα τα μπορούμε· όπως και τότε. Όμως τώρα, σε πραγματικό χρόνο και ζωή. Στο χέρι μας είναι και μόνο. Μπορούμε να συνεχίσουμε να είμαστε οι κατακτητές των ονείρων μας, φτάνει να πιστέψουμε ότι το μπορούμε. Και σας διαβεβαιώνω ότι, ναι, μπορούμε.
