Τζαζ, η αξία της μαύρης μουσικής

Αλήθεια, έχουμε ποτέ αναρωτηθεί τι γνωρίζουμε για την Αφρική; Εκτός από το σαφάρι, την έρημο, τις ανεμοθύελλες, την ξηρασία και τις καμήλες, διαπιστώνουμε ότι είναι μια ήπειρος που γνωρίζουμε λιγότερο από τις υπόλοιπες. Και δεν αναφέρομαι για την μέση Ανατολή που όλοι μας ξέρουμε λίγο ή πολύ κάποια πραγματάκια, αλλά για το βαθύ εσωτερικό της Αφρικής που τουλάχιστον για μένα παραμένει σχετικά άγνωστο. Αναρωτήθηκα πολλές φορές για την κουλτούρα, τον πολιτισμό, τα ήθη και τα έθιμα αλλά και για την μουσική  που ομολογώ δεν είχα γνώση ούτε της επιρροής της, μα ούτε και της αναγνώρισης της. 

Έτσι, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ότι η μουσική στην Αφρική αποτελεί ένα κομμάτι της καθημερινότητας των ανθρώπων, όπου χρησιμοποιείται σε κοινωνικές ιεροτελεστίες, θρησκευτικές τελετές και εορτασμούς. Παρόλο που κάποιοι θεωρούν την Αφρικανική μουσική ένα ομοιογενές σύνολο, πρέπει να τονίσουμε ότι η γεωγραφία της ηπείρου έχει συμβάλει σημαντικά στη διαμόρφωση των εθνικών μουσικών παραδόσεων. Στις διάφορες αφρικάνικες διαλέκτους οι λέξεις προφέρονται σε διαφορετικά τονικά ύψη, αφού οι περισσότερες αφρικανικές γλώσσες είναι γλώσσες τονικές που αποτυπώνονται στο τραγούδι. Στο Νότο το παίξιμο και ο χορός είναι κοινά για όλους , ενώ στο Βορρά δεν θα συναντήσουμε κάτι τέτοιο. 

Και ενώ στη δυτική Αφρική παρατηρείται μια υψηλή δεξιοτεχνία στο παίξιμο των τυμπάνων, στη βόρεια Αφρική γίνονται εμφανή ισλαμικά και αραβικά στοιχεία που είναι επιρροές από τη μέση Ανατολή. Στην ανατολική Αφρική δε, λόγω της γειτονικής σχέσης με την Ασία φανερώνονται μουσικά στοιχεία από τον Αραβικό κόσμο και την Άπω Ανατολή όπου εξειδικεύονται στη μουσική με συνοδεία ξυλόφωνων. Παράλληλα, συναντάμε στην κεντρική Αφρική μια ποικιλία μουσικών επιρροών από την Πορτογαλία και την Λατινική Αμερική, ενώ στη νότια Αφρική, από την εποχή των αποικιών, η μουσική ήταν σχεδόν πάντα συνδεδεμένη με την πολιτική ισχύ και ακόμη και τώρα έχει τη δύναμη να δηλώσει πολλές σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές απόψεις. 

Τέλος, στις αρχές του 1900 στις Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής γεννήθηκε ένα καινούριο μουσικό είδος, το οποίο ήταν ένα μείγμα πολλών ειδών μουσικής μαζί, συνδυάζοντας στοιχεία από την Αφρική και την Δυτική Ευρώπη. Πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε στη Νέα Ορλεάνη, από τους Κρεολούς, μια φυλή γαλλόφωνων μαύρων, οι οποίοι ένιωθαν ένα αίσθημα έπαρσης για τις κοινωνικές, πολιτιστικές αξίες  και γνώσεις πάνω στην δυτικοευρωπαϊκή μουσική. 

Αντιθέτως στη δυτική πλευρά της πόλης ζούσε μια διαφορετική ομάδα Αφροαμερικάνων, που η δική τους μουσική βασιζόταν σε απλές μελωδίες με πολύπλοκους ρυθμούς, που αναμειγνύονταν με διαφορά φωνητικά. Τραγουδούσαν ενώ εργάζονταν,  βοηθώντας τους να γίνουν πιο παραγωγικοί.  Μια νομοθετική μεταρρύθμιση όμως, ανάγκασε τους Κρεολούς να μετακινηθούν στη δυτική πλευρά της Νέας Ορλεάνης, κάτι που έκανε την μουσική τους να βρεθεί σε κατάσταση σύγχυσης και να αναμειχθεί δημιουργώντας έτσι ένα νέο είδος, την λεγόμενη, όπως σήμερα γνωρίζουμε, τζαζ. 

Συντάκτης: Ελένη Θεοκλήτου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.