Ιστορική αναδρομή στη μοντέρνα τέχνη
Με την έννοια μοντέρνα τέχνη αναφερόμαστε κυρίως στην καλλιτεχνική παραγωγή που παρατηρήθηκε από τα τέλη του 19ου αιώνα έως περίπου το 1970. Πολλές φορές χρησιμοποιείται ο όρος σύγχρονη τέχνη, ωστόσο δηλώνει περισσότερο την πλέον πρόσφατη καλλιτεχνική παραγωγή.
Η μοντέρνα τέχνη χαρακτηρίζεται από μια νέα προσέγγιση στις τέχνες, τέτοια ώστε πλέον να μην έχει πρωτεύουσα σημασία η ακριβής αναπαράσταση των αντικειμένων όπως στη ζωγραφική ή τη γλυπτική όσο ο πειραματισμός με νέους και πρωτότυπους τρόπους απεικόνισής τους, συχνά αποδομώντας το αντικείμενο ή προβάλλοντάς το αφαιρετικά. Ο όρος της μοντέρνας τέχνης ταυτίζεται συχνά με τον όρο μοντερνισμός.
Αρχικά, στην εποχή του 19ου αιώνα
Η μοντέρνα τέχνη ξεκίνησε ως ένα καλλιτεχνικό κίνημα της Δύσης, ειδικότερα στον χώρο της ζωγραφικής και κατόπιν στη γλυπτική και την αρχιτεκτονική. Στα τέλη του 19ου αιώνα, αρκετές τάσεις στις τέχνες άρχισαν να ξεπροβάλλουν, όπως ο ιμπρεσιονισμός που αναπτύχθηκε στο Παρίσι και ο εξπρεσιονισμός που γεννήθηκε αργότερα στη Γερμανία.
Οι επιρροές τους ήταν ποικίλες και συχνά ετερόκλητες, από τις ανατολικές διακοσμητικές τέχνες μέχρι τις καινοτομίες του Τζόζεφ Τέρνερ και του Ντελακρουά. Την εποχή εκείνη, η επικρατούσα αντίληψη για την τέχνη ήταν πως θα έπρεπε να είναι ακριβής στην απεικόνιση των αντικειμένων της και να στοχεύει στην έκφραση του ιδανικού.
Οι τάσεις της μοντέρνας τέχνης δεν στόχευαν απαραίτητα σε κάποιου είδους πρωτοπορία ή πρόοδο της τέχνης. Οι ιμπρεσιονιστές πρέσβευαν για παράδειγμα πως οι άνθρωποι στην πραγματικότητα δεν παρατηρούν τα υλικά αντικείμενα αλλά το φως που ανακλάται σε αυτά. Για αυτό τον λόγο ζωγράφιζαν σε ανοιχτούς χώρους προσπαθώντας να αποτυπώσουν όσο το δυνατό καλύτερα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φωτός.
Οι ιμπρεσιονιστές καλλιτέχνες σχημάτισαν σταδιακά μια ομάδα προκειμένου να προωθήσουν το έργο τους. Το ύφος τους υιοθετήθηκε σύντομα και από άλλους καλλιτέχνες σε διαφορετικές χώρες γεγονός που οδήγησε τελικά στον χαρακτηρισμό του ιμπρεσιονισμού ως κίνημα.
Φτάνοντας στον 20ό αιώνα
Ανάμεσα στα κινήματα μοντέρνας τέχνης που άνθισαν στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν ο φωβισμός, ο κυβισμός, ο εξπρεσιονισμός και ο φουτουρισμός. Ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος έθεσε ένα τέλος σε αυτά τα καλλιτεχνικά ρεύματα, οδήγησε ωστόσο παράλληλα στη δημιουργία αρκετών νεότερων κινημάτων ή αντι-κινημάτων, όπως ο ντανταϊσμός και ο υπερρεαλισμός. Άλλα ρεύματα όπως το μπαουχάους ή το κίνημα του νεοπλαστικισμού βοήθησαν επίσης σημαντικά στον ερχομό νέων ιδεών στην τέχνη και ειδικότερα σε ό, τι αφορά τη σύνδεσή της με την αρχιτεκτονική και το σχέδιο.
Η μοντέρνα τέχνη παρουσιάστηκε και στην Αμερική κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, όταν ένας σημαντικός αριθμός καλλιτεχνών αναγκάστηκε να βρει καταφύγιο στις Η.Π.Α. Ο Φράνσις Πικαμπιά είχε ιδιαίτερα σημαντική συνεισφορά στην είσοδο της μοντέρνας τέχνης στη Νέα Υόρκη. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο η Αμερική έγινε το επίκεντρο της μοντέρνας τέχνης και ο τόπος όπου αναπτύχθηκαν πολλές νέες τάσεις, όπως χαρακτηριστικά ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός και η ποπ αρτ στις δεκαετίες ’50 και ’60 αντίστοιχα καθώς και ο φωτορεαλισμός στη δεκαετία του ’70. Αυτή η περίοδος συνδέεται και με την αποκαλούμενη μετα-μοντέρνα τέχνη.
Η βιωματική εμπειρία στην τέχνη είναι απαραίτητη
Γι’ αυτό αν επιθυμείτε να γνωρίσετε σε βάθος τη μοντέρνα τέχνη, υπάρχουν μουσεία και εκθέσεις που λαμβάνουν χώρα στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Έτσι, λοιπόν, μπορείτε να επισκεφθείτε το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, το Μπινιάλε ΑΘηνών και Θεσσαλονίκης και να μάθετε για τα κινήματα της μοντέρνας τέχνης καθώς και για τους καλλιτέχνες της που έχουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της τέχνης.
Κατά τη θερινή περίοδο από 26 Μαΐου με 26 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί έκθεση στη Γαλλική Σχολή Αθηνών με ιδιαίτερα εκθέματα σύγχρονης τέχνης διάφορων ξένων και Ελλήνων καλλιτεχνών διεθνούς φήμης υπό τη συνεργασία του Οργανισμού ΝEON και της Whitechapel Gallery.
