Η δράση των αντιβιοτικών στον οργανισμό
Βρισκόμαστε στο 1928, όταν ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ έρχεται αντιμέτωπος με ένα μάλλον συνηθισμένο γεγονός ενός βιοχημικού εργαστηρίου. Η καλλιέργεια από σταφυλόκοκκο που προσπαθούσε να αναπτύξει είχε μολυνθεί από μία πράσινη μούχλα η οποία είχε σκοτώσει μεγάλο μέρος των μικροοργανισμών της. Εκείνος, αντί να πετάξει την «χαλασμένη» καλλιέργεια, απομόνωσε την μούχλα και ξεκίνησε να την μελετά. Δύο χρόνια αργότερα ανακάλυψε πως επρόκειτο για το μικρόβιο “Penicillium Notatum” και ονόμασε την βακτηριοκτόνο ουσία «πενικιλίνη».
Από τότε μέχρι σήμερα έχουν περάσει πολλά χρόνια όμως αναμφισβήτητα η ανακάλυψη της πενικιλίνης αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα κατορθώματα του ανθρώπου. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν σωθεί, ενώ εκατοντάδες βακτήρια έχουν καταπολεμηθεί επαρκώς. Η πενικιλίνη αποτελεί το πιο γνωστό βακτηριοκτόνο, όμως κατά την πάροδο του χρόνου ανακαλύφτηκαν πολλές άλλες τέτοιες ουσίες με αντιβακτηριακή δράση, γνωστές ως αντιβιοτικά.
Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που παράγονται με καλλιέργειες μικροβίων και απομόνωση μίας ουσίας που δρα ενάντια άλλων μικροοργανισμών. Τα φάρμακα αυτά καταπολεμούν μόνο βακτήρια και ποτέ ιούς. Ενώ η αρχική τους χρήση ήταν ευεργετική για τον άνθρωπο αφού καταπολεμούσαν τους παθογόνους μικροοργανισμούς, τα τελευταία χρόνια τα βακτήρια έχουν αρχίσει να «εκδικούνται». Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αλόγιστη χρήση η οποία δημιούργησε στελέχη ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Πρακτικά μιλώντας, η λήψη των αντιβιοτικών χωρίς να υπάρχει πραγματικός λόγος έκανε τα παθογόνα βακτήρια ανθεκτικά στη δράση τους, δημιουργώντας έτσι «νέα» μικρόβια που δεν εξουδετερώνονται από τη χρήση αντιβιοτικών!
Να πάρω αντιβιοτικό όταν είμαι κρυωμένος;
Δυστυχώς στις μέρες μας, υπάρχει η συνήθεια να λαμβάνουμε αντιβιοτικά όταν τα πρώτα συμπτώματα ενός απλού κρυολογήματος μας χτυπήσουν την πόρτα. Η αντιβίωση όμως όχι μόνο δεν μας βοηθά να ξεπεράσουμε την ίωση αλλά μας προκαλεί παρενέργειες και ενισχύει την ανθεκτικότητα των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Στις περιπτώσεις ενός απλού κρυολογήματος ή γρίπης επιλέγουμε να απαλύνουμε τα συμπτώματα με αντιπυρετικά, καραμέλες και αντιβηχικά. Τρώμε καλά και ξεκουραζόμαστε χωρίς να επιβαρύνουμε τον οργανισμό μας με αντιβίωση. Συνήθως τα συμπτώματα θα μας αφήσουν μετά από λίγες ημέρες.
Πότε να πάρω αντιβιοτικό;
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση των βακτηρίων και όχι των ιών. Πρέπει να τα λαμβάνουμε πάντοτε υπό την καθοδήγηση του γιατρού και ποτέ αλόγιστα. Συνήθως γίνεται η διάγνωση ανάλογα με τα συμπτώματα, και μετά από εξετάσεις ο γιατρός συστήνει τη λήψη ή όχι, κάποιας αντιβίωσης. Πρέπει να θυμόμαστε πως κανείς άλλος (συγγενείς, φίλοι) πέρα από το γιατρό δεν μπορεί να μας προτείνει ένα αντιβιοτικό.
Tι πρέπει να θυμάμαι όταν παίρνω αντιβίωση;
Όταν κάνουμε λήψη κάποιου αντιβιοτικού πρέπει να έχουμε υπόψιν μας ορισμένα πράγματα έτσι ώστε να μην βλάψουμε τελικά τον οργανισμό μας αντί να του κάνουμε καλό.
Το πρώτο βήμα είναι πάντα η κατανόηση των οδηγιών της συσκευασίας του φαρμάκου και η σωστή ενημέρωση για τις πιθανές παρενέργειες. Ακόμη, πρέπει να θυμόμαστε πως η αντιβίωση μπορεί να επηρεάσει τη δραστικότητα άλλων σκευασμάτων που μπορεί να λαμβάνουμε όπως τα αντισυλληπτικά. Τέλος, πρέπει να γνωρίζουμε τη δραστική ουσία του φαρμάκου που λαμβάνουμε έτσι ώστε να προσαρμόσουμε τη διατροφή μας ανάλογα. Για παράδειγμα, οι πενικιλίνες, οι κεφαλοσπορίνες και οι αμινογλυκοσίνες συνδυάζονται με κατανάλωση γαλακτοκομικών που δεν μειώνουν την απορρόφησή τους, ενώ παράλληλα επιδρούν θετικά στην αποκατάσταση της χλωρίδας του εντέρου.
Είναι γεγονός πως τα αντιβιοτικά έχουν σώσει ζωές. Για να συνεχίσει αυτή η σωτήρια δράση τους πρέπει κι εμείς από μέρους μας να τηρούμε κάποιους κανόνες και να μην ενεργούμε ποτέ με υπερβολή, γιατί τότε πραγματικά η αξία τους χάνεται.
