Η ΑΒ της διατροφής
Πέρασαν οι γιορτές και σας βρήκαν να κοιτάτε τη ζυγαριά με απορία; Βάλατε στόχο για τη νέα χρονιά να χάσετε τα περιττά κιλά που σας βαραίνουν; Προτού εξαντληθείτε σε νέες δίαιτες και trendy προγράμματα διατροφής είναι καλό να γνωρίσετε κάποιες βασικές έννοιες σε σχέση με τη διατροφή και φυσικά το σώμα σας. Τι είναι ο μεταβολισμός και από τι επηρεάζεται; Τι είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος και γιατί μας αφορά; Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης; Ας ξεκινήσουμε λοιπόν τη γνωριμία μας…
Δείκτης Μάζας Σώματος
Είναι ο αριθμός που προκύπτει από τη διαίρεση του βάρους μας σε κιλά με το ύψος μας σε μέτρα, στο τετράγωνο, και χρησιμοποιείται ευρέως προκειμένου να προσδιοριστεί κατά πόσο κάποιος είναι φυσιολογικός, υπέρβαρος ή παχύσαρκος. Ο δείκτης αυτός δεν ισχύει όταν πρόκειται για αθλητές, για πολύ μυώδεις ανθρώπους και για γυναίκες που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη ή σε περίοδο θηλασμού. Επίσης, μπορεί να μην ακριβής για κάθε σωματότυπο. Πάντως φυσιολογικές τιμές θεωρούνται εκείνες που κυμαίνονται μεταξύ 18.5-25.
Γλυκαιμικός Δείκτης
Αφορά τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες. Η τιμή του διαφέρει για κάθε τροφή και δείχνει πόσο αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα μετά τη λήψη της, αλλά και πόσο γρήγορα συμβαίνει αυτό. Η κατανάλωση τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκη συνδέεται με την παχυσαρκία και την αύξηση του ενδοκοιλιακού λίπους. Αντίθετα οι τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη αποτελούν, σύμφωνα με κάποιους διατροφολόγους, το κλειδί για την απώλεια βάρους.
Μεταβολισμός
Συχνά αποτελεί το βασικό ύποπτο σχετικά με τις δυσκολίες που αφορούν την απώλεια βάρους. Ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός είναι οι θερμίδες που καίει τι σώμα μας προκειμένου να επιτελέσει τις βασικές του λειτουργίες, δηλαδή την αναπνοή, τον καρδιακό ρυθμό την εγκεφαλική λειτουργία, ενώ αποτελεί το 60-75% των θερμίδων που καίμε σε ημερίσια βάση. Ο μεταβολισμός είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο και εξαρτάται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η κληρονομικότητα και η μυϊκή μάζα του σώματος.
Μειωμένος μεταβολισμός
Συχνά αποδίδουμε την αύξηση του βάρους στην επιβράδυνση του μεταβολισμού. Σίγουρα υπάρχουν αλλαγές όσο μεγαλώνουμε, αλλά αυτές οι αλλαγές είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία της αύξησης βάρους. Μεγαλώνοντας γινόμαστε λιγότερο ενεργητικοί και τρώμε περισσότερο.
Λιποκύτταρα
Αποθηκεύουν το λίπος του οργανισμού και βρίσκονται σε όλο το σώμα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν συσσωρεύονται σε συγκεκριμένα σημεία-εξού και το τοπικό πάχος. Το μέγεθος των λιποκυττάρων αυξάνεται, όταν η ενέργεια που παίρνουμε από την διατροφή μας είναι μεγαλύτερη από εκείνη που χρειαζόμαστε, με αποτέλεσμα την αύξηση και του όγκου σώματός μας.
Φυτικές ίνες
Βοηθούν στον καλύτερο έλεγχο του σωματικού βάρους, καθώς έχει βρεθεί ότι συμβάλλουν στη διατήρηση του αισθήματος κορεσμού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών, μπορείτε να τρώτε δημητριακά ολικής άλεσης, ψωμί ολικής άλεσης, αποξηραμένα ή φρέσκα φρούτα και πράσινες ωμές σαλάτες.
Ψωμί
Όλες οι δίαιτες και τα διατροφικά προγράμματα επιμένουν στην επιλογή του μαύρου ψωμιού σε σχέση με το λευκό και όχι άδικα. Το μαύρο ψωμί έχει περίπου τις ίδιες θερμίδες με το λευκό, αλλά υπερέχει διατροφικά, καθώς περιέχει φυτικές ίνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Το μέτρημα θερμίδων δεν είναι η λύση
Οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε το χρόνο ή τη διάθεση να μετράμε τις θερμόδες κάθε μέρα. Η επιτυχία μιας δίαιτας που βασίζεται σε αυτή τη μέθοδο εξαρτάται επίσης και από τα γονίδιά μας. Το 1973 έγινε ένα πείραμα σε αγγλική φυλακή: επέλεξαν κάποιους υγιείς και με σωστό βάρος φυλακισμένους και τους υπέβαλαν σε υπερφαγία. Για κάποιους, μόλις λίγες έξτρα θερμίδες την ημέρα τους πρόσθεσαν βάρος με διαφορετικό ρυθμό. Αυτό δείχνει ότι έχουμε διαφορετικά γονίδια, προγραμματισμένα για χάσιμο ή αύξηση βάρους, ανεξάρτητα από την πρόσληψη θερμίδων. Για κάποιους ένα γλυκό περισσότερο ή λιγότερο την ημέρα κάνει τη διαφορά στην απώλεια βάρους, για άλλους το ίδιο ακριβώς δεν παίζει κανένα ρόλο.
