Για τον καθένα η συντροφικότητα σημαίνει διαφορετικά πράγματα. Σε άλλους μεταφράζεται περιορισμός της αυτονομίας και σε άλλους μία ευκαιρία να …
Η συναισθηματική ανασφάλεια: εμπόδιο στην ευτυχία και στην εξέλιξή μας
Στην περίπτωση που η ανασφάλεια γίνει η κανονικότητά μας, μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες πληγές στην ψυχική μας υγεία. Πιθανότατα, η ανασφάλεια έχει τη βάση της στην παιδική μας ηλικία. Πολλές φορές, επηρεάζει παιδιά που δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στο κοινωνικό και σχολικό περιβάλλον, τα οποία καθίστανται ευάλωτα, δυσπροσάρμοστα και δειλά.
Πώς η ανασφάλεια συνδέεται με το οικογενειακό περιβάλλον;
Τα αίτια είναι βαθιά ριζωμένα μέσα μας. Μπορούν, ενδεχομένως, να αποδοθούν σε ορισμένα βιώματα που είχαμε αρχικά ως παιδιά και έπειτα ως ενήλικες. Τραυματικές εμπειρίες που είχαμε ζήσει, οι οποίες μπορεί να οφείλονται σε κακοποιητικές σχέσεις, σε προβλήματα υγείας και σε θέματα ψυχικής υγείας που εντείνουν την ανασφάλειά μας. Μια οικογένεια, όχι υποστηρικτική, με απαιτητικούς, υπερπροστατευτικούς και επικριτικούς γονείς, διογκώνει το ζήτημα και ωθεί τους ανθρώπους να συνάπτουν σχέσεις εξάρτησης. Οι άνθρωποι που δεν ενδιαφέρονται να ψάξουν, να μάθουν, να διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες και να εξελιχθούν, δεν θέτουν τα θεμέλια για μια ισχυρή προσωπικότητα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνονται ανασφαλείς. Η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων και ιδίως ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας, αποτελεί σύνηθες γεγονός που προκύπτει από έλλειψη συναισθηματικής νοημοσύνης και γρήγορα θα οδηγήσει στην ανασφάλεια. Τα λανθασμένα πρότυπα, που μας μεταδίδει το οικογενειακό περιβάλλον, μας οδηγούν αρκετές φορές να μη θέλουμε να μοιάσουμε στους γονείς μας ή ακόμα και να μην επιθυμούμε να έχουμε ανθρώπους στη ζωή μας που να μοιάζουν σε εκείνους.
Οι μορφές που μπορεί να πάρει η ανασφάλεια
Η ανασφάλεια που προκύπτει από την απόρριψη, εκείνη που οφείλεται στο κοινωνικό άγχος, ανάγκη για τελειομανία, η εσωτερική ανασφάλεια και η σημαντικότερη όλων, φυσικά, η συναισθηματική.
Οι ανθρώπινες σχέσεις οικοδομούνται από ανασφάλεια
Στην ερώτηση «γιατί οι άνθρωποι σήμερα χωρίζουν τόσο εύκολα;», η απάντηση τις περισσότερες φορές είναι «από ανασφάλεια». Όχι, οι άνθρωποι δεν χωρίζουν από ανασφάλεια, τουλάχιστον όχι πάντα. Οι άνθρωποι τις περισσότερες φορές είναι μαζί από ανασφάλεια, γι αυτό εν τέλει, οδηγούνται, αναπόφευκτα, σε χωρισμό. Στις μέρες μας, τείνει να είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Ζούμε σε καιρούς που κυριαρχεί το άγχος και η πίεση. Τα θέματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι περισσότερα και οι γρήγοροι ρυθμοί εντείνονται διαρκώς. Επομένως, βγαίνουν στο φως και οι όποιες ανασφάλειες υπάρχουν. Οι άνθρωποι γινόμαστε ευάλωτοι και ψάχνουμε ανθρώπους να μοιραστούμε πρωτίστως τα προβλήματά μας και δευτερευόντως τις όμορφες στιγμές. Έτσι, οι σχέσεις που δημιουργούνται έχουν ως βασικό συστατικό την ανασφάλεια.
Ο συμβιμβασμός και η δειλία ως απόρροια της συναισθηματικής ανασφάλειας
Παντού γύρω μας θα δούμε μια διαρκή προσπάθεια – σχεδόν εμμονή – να φτιάξουμε ξαφνικά εκείνον που έχουμε απέναντί μας, όπως εμείς θέλουμε, όπως θα θέλαμε να είναι. Μα δεν είναι! Το άτομο με συναισθηματική ανασφάλεια προσκολλάται σε έναν σύντροφο, πείθοντας τον εαυτό του οτι δεν θα καταφέρει να βρει κάποιον καλύτερο. Συνήθως θεωρεί πως ο,τι πρόβλημα υπάρχει, οφείλεται αποκλειστικά στον ίδιο και στις απαιτήσεις του. Τονίζει, μάλιστα, τα δικά του προσωπικά λάθη, δίνοντας άλλοθι στον σύντροφό του. Αυτό ακριβώς κάνει η ανασφάλεια· δίνει δίκιο πάντα στον απέναντι και οδηγεί το άτομο που την έχει σε έναν συνεχή συμβιβασμό, σε μια υποχωρητική στάση. Τα συναισθηματικά ανασφαλή άτομα χαρακτηρίζονται από εσωτερική δειλία και από μια αδυναμία να ανακοινώνουν τις ανάγκες τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις που αισθανθούν ότι απειλούνται, επιτίθενται. Το πρόβλημα είναι πως η ανασφάλεια δεν είναι εύκολα αντιληπτή, όταν πρόκειται για τον ίδιο μας τον εαυτό. Οι ανασφαλείς άνθρωποι δεν ξεβολεύονται εύκολα από μία κατάσταση και μία συνθήκη, νομίζουν πως επικοινωνούν, αλλά πιθανόν απλώς ακούν και αποδέχονται, χωρίς να βάζουν σε προτεραιότητα τις προσωπικές τους ανάγκες
Πόσο καταρρακώνεται η προσωπικότητά μας μέσα από τη χρόνια ανασφάλεια;
Το “τέλειο” είναι μια ουτοπική κατάσταση που κάνεις ποτέ δεν κατάφερε να αγγίξει και αυτό βέβαια το ξέρουμε όλοι. Αυτό που δεν ξέρουμε είναι πως η δημιουργία συναισθηματικής ασφάλειας δεν είναι εύκολη, αλλά είναι αρκετά γοητευτική, εκπέμπει σιγουριά χωρίς αμφιβολία και την οφείλουμε στον εαυτό μας. Στην αντίθετη περίπτωση, την συναισθηματική ανασφάλεια θα διαδεχτεί η ψυχολογική που θα προκαλέσει ένα σκοτείνιασμα και θα χρωματίσει κάθε μας πράξη με αυτό. Γινόμαστε αναβλητικοί, εξασθενεί η αυτοσυγκέντρωσή μας και χάνουμε σημαντικές ευκαιρίες, γιατί δεν τις αντιλαμβανόμαστε. Ζητάμε διαρκώς συμβουλές και επιβεβαίωση, προσπαθούμε να φαινόμαστε ήρεμοι στους άλλους, παρουσιάζοντας μια ζωή που πολλοί θα ζήλευαν και με αυτόν τον τρόπο χάνουμε τον αυθορμητισμό μας. Φυσικά, όλα αυτά κι άλλα τόσα έχουν τεράστιο ψυχικό κόστος. Οι συνέπειες ριζώνουν βαθιά μέσα μας και κάθε φορά που δεν αντιλαμβανόμαστε την αιτία, έρχονται κι άλλες και μετά κι άλλες και τέλος πιθανόν να ψάχνουμε την αιτία σε λάθος μέρη.
Καθώς το σκέφτομαι, η απάντηση σε κάθε αδυναμία ή βόλεμα είναι η ανασφάλεια. Όταν είναι κάποιος συναισθηματικά και ψυχολογικά ασφαλής, ενισχύει τη δύναμη, την ισορροπία και τη σιγουριά του.
