Μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, μία αγκαλιά μπορεί να τα φτιάξει όλα και να σώσει τη σχέση σου! Νούμερο ένα χαρακτηριστικό …
Η δύναμη της αγκαλιάς: Τα οφέλη για την σωματική και ψυχική υγεία παιδιών και ενήλικων
Η αγκαλιά είναι μια μορφή αγάπης, αποδοχής, σύνδεσης και συναισθηματικής φροντίδας για μικρούς και μεγάλους.
Εμφανίζεται στις περισσότερες ανθρώπινες κοινότητες, κατά την οποία δύο ή περισσότεροι άνθρωποι τοποθετούν τα χέρια τους γύρω από το λαιμό, την πλάτη ή τη μέση του άλλου, με αποτέλεσμα να έρχονται κοντά τα σώματά τους. Αν συμμετέχουν περισσότερα από δύο άτομα, τότε πρόκειται για ομαδική αγκαλιά . Αποτελεί μια μορφή μη λεκτικής επικοινωνίας και είναι ανάλογη με τον πολιτισμό, το πλαίσιο και τη σχέση, ενώ συχνά συνδυάζεται με ένα φιλί ή και ένα χάδι.
Η εξωλεκτική έκφραση της αγκαλιάς μπορεί να συμβολίζει οικειότητα, αγάπη, στοργή, φιλία, αδελφοσύνη, φλερτ ή συμπάθεια. Επιπλέον, μπορεί να υποδηλώνει υποστήριξη, συμπαράσταση και παρηγοριά, ιδιαίτερα όταν τα λόγια δεν επαρκούν. Παράλληλα, ο εναγκαλισμός συνήθως δείχνει στοργή και συναισθηματική ζεστασιά, που μερικές φορές προκύπτουν από χαρά ή ευτυχία όταν ξαναβρισκόμαστε ή επανασυνδεόμαστε με κάποιον που λείπει πολύ καιρό.
Μπορεί να κυμαίνεται από μια σύντομη συμπίεση 1″, με τα χέρια να μην αγκαλιάζουν πλήρως τον φίλο, μέχρι σε μια παρατεταμένη αγκαλιά. Η διάρκειά της σε οποιαδήποτε κατάσταση καθορίζεται κοινωνικά και πολιτισμικά. Επίσης, μια μη αμοιβαία αγκαλιά μπορεί να καταδεικνύει ένα σχεσιακό πρόβλημα.
Τα οφέλη της αγκαλιάς
Δεν υπάρχει όριο ηλικίας για αγκαλιές. Την έχουμε ανάγκη όλοι, από όταν είμαστε βρέφη, νήπια, παιδιά, έφηβοι, ενήλικες, ηλικιωμένοι, αρκεί να είναι κάτι αμοιβαίο και με συναίνεση. Είναι αποδεδειγμένα τα οφέλη που προσφέρει στην ψυχική και σωματική υγεία, τόσο για τον ενήλικα, όσο και για το παιδί.
Αγκαλιάστε το παιδί σας ακόμα και όταν συμπεριφέρεται άσχημα
Το πόσες αγκαλιές χρειαζόμαστε για να είμαστε υγιείς, δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά, αν και, πιστεύεται ότι η διάρκεια μιας αγκαλιάς είναι πιο σημαντική από τη συχνότητα. Ωστόσο, η ψυχολόγος Virginia Satir είπε κάποτε: “Οι αγκαλιές είναι πολύ σημαντικές. Χρειαζόμαστε 4 την ημέρα για να επιβιώσουμε, 8 για να συντηρηθούμε και 12 αγκαλιές για να αναπτυχθούμε”.
Η σωματική επαφή που διαρκεί από 5’’ και πάνω προκαλεί σημαντική αίσθηση ευχαρίστησης και ικανοποίησης. Με βάση σημαντικές ψυχολογικές έρευνες, μια αγκαλιά διάρκειας 20” ή περισσότερο, αποτελεί το ελάχιστο χρονικό διάστημα για να απελευθερωθούν χημικές ουσίες στον οργανισμό, όπως η ωκυτοκίνη, και το άτομο να περιβληθεί από θετικά συναισθήματα.
- Η ωκυτοκίνη είναι “η ορμόνη της αγάπης, του δεσμού, της ευεξίας και της αγκαλιάς”, παράγεται φυσιολογικά στον εγκέφαλο και έχει πολλαπλές δράσεις στη συμπεριφορά μας. Το σώμα μας παράγει ωκυτοκίνη όταν υπάρχει συναισθηματική διέγερση. Εκείνη με τη σειρά της διαδραματίζει τον δικό της ρόλο στους κοινωνικούς δεσμούς, στην αναπαραγωγή, στον τοκετό, στον έρωτα. Αποτελεί μια από τις ορμόνες της “καλής διάθεσης” μαζί με τη σεροτονίνη, τη ντοπαμίνη και τις ενδορφίνες που παράγονται όταν αγκαλιάζουμε και όταν φιλάμε κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο.
Αυτές οι χημικές ουσίες συμβάλλουν στο αίσθημα της χαλάρωσης, της εμπιστοσύνης, της ασφάλειας της ενσυναίσθησης και της ψυχολογικής σταθερότητας. Σύμφωνα με μελέτες ο φυσικός τρόπος για να αυξηθούν τα επίπεδά της είναι η άσκηση, η μουσική, το απλό άγγιγμα, η αγκαλιά, το μασάζ, ο έρωτας, ενισχύοντας χαρακτηριστικά της προσωπικότητας σε κοινωνικές επαφές, όπως η εξωστρέφεια, η εμπιστοσύνη, η φιλικότητα και ο αλτρουϊσμός.
- Η αγχολυτική δύναμη του αγκαλιάσματος. Βοηθάει στη μείωση του στρες, του άγχους, καθώς και στην ενίσχυση της εξωτερικής και εσωτερικής ηρεμίας. Ειδικότερα συμβάλλει στη μείωση της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, που είναι υπεύθυνη για όλα τα δυσφορικά συμπτώματα άγχους που μπορεί να βιώνουμε. Το να μας αγκαλιάζουν, να αγκαλιάζουμε τον εαυτό μας, να αγκαλιάζουμε ένα ζωάκι ή ένα άψυχο ον π.χ. ένα αρκουδάκι, έχει μια αγχολυτική, καθησυχαστική επίδραση πάνω μας.
Επιπλέον, προσφέρει χαλάρωση των μυών και ανακούφιση από την ένταση στο σώμα. Αυτό το “χάσιμο” στην αγκαλιά ενός αγαπημένου προσώπου βοηθάει να επιβραδύνουμε και να νιώσουμε πλήρως παρόντες στη στιγμή. Η αγκαλιά έχει δύναμη και την αποζητούμε.
- Τα γνωστικά της οφέλη είναι γνωστά. Άμεσα συνδεδεμένη είναι η αγκαλιά με τη βελτιωμένη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου. Οι θετικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής επαφής, μπορεί να έχουν νευροπροστατευτικά αποτελέσματα και να συμβάλλουν στην καλύτερη ψυχική υγεία.
- Ο εναγκαλισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το συναίσθημα. Πρόκειται για ένα μέσο εξωλεκτικής συναισθηματικής επικοινωνίας, έκφρασης μοιράσματος, καταπράυνσης, συμπόνιας, ενσυναίσθησης και σύνδεσης. Ενισχύει την αυτοεκτίμηση, βοηθώντας μας να νιώθουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, αυτοσυμπόνια και αυτοαγάπη.
- Βελτιώνει τη σωματική μας υγεία, ενισχύοντας τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενεργοποιώντας την άμυνα του οργανισμού και συμβάλλοντας στη γρήγορη ανάρρωση. Επιπλέον, η έκκριση της ωκυτοκίνης μειώνει την αρτηριακή πίεση και ωφελεί στη συνολική βελτίωση της καρδιαγγειακής λειτουργίας, και κατ’ επέκταση της υγείας της καρδιάς.
- Ανακουφίζει από τον πόνο έχοντας αναλγητικά αποτελέσματα. Η απελευθέρωση ενδορφινών κατά τη διάρκεια μιας αγκαλιάς μπορεί να λειτουργήσουν ανακουφιστικά, σαν φυσικό παυσίπονο.
- Η κοινωνική διάσταση της αγκαλιάς. Μέσω αυτής καλλιεργείται η οικοδόμηση των σχέσεων, η αίσθηση της σύνδεσης, της κοινωνικής και συναισθηματικής υποστήριξης. Το θετικό σωματικό άγγιγμα είναι ζωτικής σημασίας για υγιείς κοινωνικές σχέσεις και δύναται να ενισχύσει τα συναισθήματα της εμπιστοσύνης, της ενσυναίσθησης και της αίσθησης του ανήκειν.
Ενώ παράλληλα μειώνει συναισθήματα όπως η μοναξιά και ο θυμός. Οπως αναφέρει και η κλινική ψυχολόγος R. E. Anderson «Οι αγκαλιές μιλάνε για την ψυχολογία της σύνδεσης, υπενθυμίζοντάς μας ότι δεν είμαστε μόνοι στο ταξίδι μας μέσα από την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης εμπειρίας».
- Η αίσθηση ασφάλειας, ηρεμίας και χαλάρωσης που προκαλείται από την αγκαλιά βοηθάει τα άτομα να κοιμούνται πιο εύκολα. Συγκεκριμένα έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου. Ειδικότερα, επειδή η σωματική εγγύτητα με τον σύντροφο προσφέρει στον εγκέφαλό μια αίσθηση καθησυχασμού, στοργής και χαλάρωσης στο σώμα και το μυαλό, μας “επιτρέπει” να αποκοιμηθούμε στα χέρια ενός αγαπημένου μας προσώπου, νιώθοντας σύνδεση και ασφάλεια.
Αυτό επιτυγχάνεται λόγω της μείωσης των επιπέδων της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, η οποία αποτελεί βασικό ρυθμιστή του κύκλου ύπνου-αφύπνισης. Όταν, όμως, είμαστε αγχωμένοι αυξάνεται και τα υψηλά επίπεδα έντασης μπορεί να οδηγήσουν σε διακοπτόμενο ύπνο ή αϋπνία.
Τα οφέλη της αγκαλιάς στα παιδιά
Ειδικότερα, η αγκαλιά βοηθά στη νοητική ανάπτυξη του παιδιού, καθώς επίσης στην ψυχική και σωματική του υγεία. Ένας εναγκαλισμός 20” μπορεί να το βοηθήσει να γίνει πιο έξυπνο, πιο υγιές, πιο ευτυχισμένο, πιο ανθεκτικό και να νιώσει πιο κοντά στον γονέα.
Παράλληλα, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησής του και το διδάσκει πώς να χτίζει στενές σχέσεις με τρυφερότητα και αγάπη. Ακόμη, καλύπτει τη σημαντική ανάγκη της αποδοχής και αναπτύσσει το αίσθημα του “ανήκειν” σε μια ομάδα ανθρώπων που το αγαπούν. Επιπλέον, όταν το παιδί δέχεται συχνά αγκαλιές, αποβάλλει κάθε αμφιβολία για τη σημαντικότητα της ύπαρξή του, ενώ διαλύεται κάθε ίχνος ανασφάλειας, μοναξιάς, φόβου, θλίψης και αρνητικών σκέψεων.
Αντίθετα, η σωματική εγγύτητα το βοηθάει να παραμένει αισιόδοξο, να νιώθει ασφάλεια, σιγουριά και να συντείνει στην ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων. Καλλιεργεί, επίσης, στο παιδί την ανάγκη της προσφοράς και της συμμετοχής και βοηθάει στη δημιουργία υγιών διαπροσωπικών σχέσεων. Τελευταία αλλά εξίσου σημαντική είναι η επίδραση της αγκαλιάς στη σωματική του υγεία, μέσω της οποίας βελτιώνεται και θωρακίζεται το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού, καθώς επίσης λειτουργεί αγχολυτικά σε περιόδους έντονου στρες.
Τελειώνοντας, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου και να σεβαστούμε το γεγονός πως μεγαλώνοντας το παιδί/ έφηβος, σε διάφορες φάσεις της ανάπτυξής του, θα εκδηλώσει πιθανότατα την ανάγκη να αποστασιοποιηθεί σωματικά από τον γονέα, επιζητώντας λιγότερους εναγκαλισμούς, επιθυμώντας να δημιουργήσει την δική του αυτόνομη ταυτότητα σαν νέος άνθρωπος, αλλά και να “ανακαλύψει” τις αγκαλιές σημαντικών άλλων ανθρώπων πλέον.
Η εξέλιξη της αλληλεπίδρασης γονέα και παιδιού/ εφήβου μέσω της αγκαλιάς δεν μειώνει την ανάγκη του δεύτερου για αγκάλιασμα, αλλά φέρνει στην επιφάνεια την υπεράσπιση του φυσιολογικού δικαιώματος της αυτοδιάθεση, των ορίων και της αυτενέργειας.
Στις περιπτώσεις κατά την προεφηβική και την εφηβική ηλικία που μπορεί το παιδί/ έφηβος να αποφεύγει με επιμονή τις αγκαλιές, θα πρέπει να δώσουμε χώρο και χρόνο για να εκφράσει μόνο του πια αυτήν την ανάγκη. Φυσικά, μπορούμε να επιδιώξουμε την επικοινωνία, τη σύνδεση και την αλληλεπίδραση με διαφορετικούς τρόπους. Δεν χρειάζεται να πιέζουμε τα παιδιά για αγκαλιές αλλά να είμαστε εκεί όταν αυτά μας τις ζητούν.
