Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος

Κάθε κτίριο έχει το δικό του ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική επιχειρεί να φέρει σε αρμονία το κτίριο με τις περιβαλλοντικές συνθήκες αξιοποιώντας σχεδιαστικά και τεχνολογικά εργαλεία.

Οι αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής

Το πρώτο είναι η αναγνώριση της κατασκευής μας και της θέσης της σε σχέση με την ηλιακή ακτινοβολία, τον άνεμο, τη θερμοκρασία και την υγρασία. Πρέπει να γίνει προσεκτική μελέτη όλων των παραμέτρων και να συσχετιστούν με τη μορφή, τη διάταξη και τους εσωτερικούς χώρους της οικοδομής. 

Οι θερμικές ιδιότητες των υλικών και οι σχετικές μονώσεις παίζουν μεγάλο ρόλο ειδικά σε σχέση με το μικροκλίμα και τη θερμική συμπεριφορά του κελύφους του οικοδομήματος. 

Προτείνονται παθητικά και ενεργητικά συστήματα που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και κάνουν αποδοτική χρήση του ηλιακού φωτός, της περιμετρικής σκίασης, του αερισμού, του φυσικού δροσισμού, της θέρμανσης, του θερμικού ισοζυγίου και της επιρροής του περιβάλλοντος χώρου, ώστε να υπάρχουν άνετες βιοτικές συνθήκες. 

Έτσι συνήθως γίνεται χρήση ενεργειακών κουφωμάτων, λαμβάνεται υπόψη το ανεμολογικό καθεστώς, προτιμώνται υλικά με μεγάλη θερμοχωρητικότητα, αξιοποιείται η βλάστηση και η φύτευση περί του κτιρίου ή και στο δώμα. 

Η χωροθέτηση του κτιρίου είναι σημείο κλειδί. Αποφεύγονται οι θερμογέφυρες, η μετάδοση δηλαδή θερμότητας. Δίνεται έμφαση στον αερισμό, ειδικά τις βραδινές ώρες.

Τα πρακτικά οφέλη

Το πρωταρχικό όφελος είναι η ενεργειακή οικονομία. Τα δομικά στοιχεία απωθούν την ηλιακή ακτινοβολία το καλοκαίρι και συλλέγουν τη θερμική ακτινοβολία το χειμώνα. 

Επιτυγχάνεται ένας υψηλός δείκτης ποιότητας ζωής, χωρίς μάλιστα πολλή τεχνολογία, πέρα ίσως κάποιων φωτοβολταϊκών και εξελιγμένων μονωτικών συστημάτων. 

Η γεωθερμία μπορεί να είναι μια πηγή ενέργειας αν το ευνοεί το υπέδαφος. 

Υπάρχουν επιστημονικά μοντέλα που αποδεικνύουν τη σωστή λειτουργία ενός βιοκλιματικού κτιρίου. Ο ΚΕΝΑΚ, ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων, έχει ενσωματωμένες βιοκλιματικές προδιαγραφές και γι’ αυτό τα τελευταία χρόνια δεν έχει ανέβει πολύ ο τομέας του βιοκλιματικού σχεδιασμού, εφόσον τελικά σε ένα μεγάλο βαθμό καλύπτεται από τον ΚΕΝΑΚ και εφαρμόζεται πλέον σε όλες τις καινούργιες οικοδομές.

Η βιοκλιματική πόλη

Το ζητούμενο είναι οι βιοκλιματικές απαιτήσεις να μην είναι μόνο μέρος της αρχιτεκτονικής μελέτης μιας πολυκατοικίας ή μονοκατοικίας αλλά ευρύτερα ολόκληρης της πόλης. Στο κομμάτι αυτό υπάρχουν πολλά ακόμη μαθηματικά εργαλεία για να αξιολογήσει κανείς τα προβλήματα και τις δυνατότητες βελτίωσης μιας γειτονιάς ή συνοικίας ως προς τον βιοκλιματικό σχεδιασμό. Κι εδώ ο αερισμός, η σκίαση, η δίοδος του ηλιακού φωτός, η θερμοκρασία και οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν τις επιλογές της ομάδας μελέτης. Το θέμα είναι κάτοικοι και επισκέπτες να νιώθουν ωραία και να ζουν με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες, όχι μόνο άνεσης αλλά και δημόσιας υγείας.

Οικολογία και επιστήμη & τεχνολογία

Η προστασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή αναγκαιότητα που πλέον υποστηρίζεται σθεναρά από τις κυβερνήσεις. Γίνονται πολύ μεγάλες πράσινες επενδύσεις με γνώμονα την επείγουσα απειλή της κλιματικής αλλαγής και της διατάραξης των οικοσυστημάτων. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός είναι ο πυλώνας της οικολογικής μηχανικής

Οι μηχανικοί, οι πολεοδόμοι και οι αρχιτέκτονες καλούνται να αξιοποιήσουν την τεχνολογία και τα πορίσματα της επιστήμης προκειμένου να προσφέρουν μια καθαρή ενεργειακά και περιβαλλοντικά τεχνική υποδομή. 

Ο χρόνος κυλάει αντίστροφα και απομένει να δούμε τα επόμενα χρόνια κατά πόσο θα επιτευχθούν οι περιβαλλοντικοί στόχοι σε επίπεδο χώρας, πόλης και κτιρίου ώστε να πάψουμε να ζούμε σε υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά κατοικίες και γειτονιές.

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος,

Influence:

Είμαι πολιτικός μηχανικός με σημαντική εμπειρία. Έχω πάθος με την ελεύθερη διάδοση και μετάδοση γνώσεων και πληροφοριών…