Η μοναξιά που φοβάμαι

Η μοναξιά θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου. Ο χρόνος που περνάμε μόνοι μας συχνά μοιάζει ατελείωτος. Αν δεν έχουμε άλλους γύρω μας μπορεί να νιώθουμε κενό και η σκέψη του να μείνουμε μόνοι, μας τρομάζει. Έτσι, συχνά εφευρίσκουμε τρόπους για να ξεγελάσουμε τη μοναξιά μας. Φοβόμαστε τη μοναξιά, επειδή όπως λέει ο Ο’ Neill (Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας), φοβόμαστε τη ζωή.

Ο Yalom έχει μιλήσει για δύο είδη μοναξιάς: τη διαπροσωπική απομόνωση και την υπαρξιακή μοναξιά.

Η διαπροσωπική απομόνωση σχετίζεται με προσωπικά θέματα που έχει καθένας μας. Η αδυναμία μας να διαχειριστούμε τις εσωτερικές μας ανάγκες, φόβους και διλήμματα μας αναγκάζει να «αντανακλούμε», άθελά μας, τα προσωπικά μας προβλήματα στους άλλους. Έτσι, δυσκολευόμαστε στο να συνάψουμε υγιείς σχέσεις και παραμένουμε μόνοι.

Η υπαρξιακή μοναξιά αντίθετα, είναι ένας δημιουργικός χώρος για την έκφραση του εαυτού μας. Είναι ουσιαστικά μία στροφή προς τον εαυτό, ώστε να επεξεργαστούμε και να οργανώσουμε τις επιθυμίες μας, να καθορίσουμε τους στόχους μας και έτσι να αποφασίζουμε μόνοι εμείς για τον εαυτό μας και την πορεία της ζωής μας. Σε αυτό το σημείο η μοναξιά μας βοηθά να ανακαλύψουμε τις κρυμμένες πτυχές του εαυτού μας και ακόμη, να δημιουργήσουμε εκ νέου τον εαυτό μας.

Σύμφωνα με τον Erich Fromm η συνειδητοποίηση της εν γένει μοναξιάς μας, είναι πηγή άγχους. Το να αποφασίζουμε μόνοι για τα ζωτικά μας ζητήματα παρότι ενέχει ελευθερία, έχει και ανασφάλεια. Το να αναλάβουμε την ευθύνη μας για τις αποφάσεις μας έχει ρίσκο, το ρίσκο του να μας βγει μια επιλογή σωστή ή λάθος.

Συχνά δεν φοβίζει η μοναξιά, φοβίζει η εικόνα που έχει πάρει η ζωή μας στον καθρέφτη. Μόνο εκεί όμως υπάρχει η μοναδική ευκαιρία αλλαγής: αντικρίζοντας την εικόνα έχουμε τη δυνατότητα να την επεξεργαστούμε, να την αξιολογήσουμε βάσει των επιθυμιών μας και είτε να την κρατήσουμε, είτε να την αλλάξουμε.

Ο νευρολόγος-ψυχίατρος Δρ Νίκος Ε. Δέγλερης λέει, «Για πολλούς από αυτούς, η μοναξιά δεν αποτελεί αντανάκλαση όσων συμβαίνουν στην προσωπική τους ζωή, αλλά όσων μυστικά και σιωπηρά συμβαίνουν στην ψυχή τους. Όταν βρίσκονται με άτομα που γνωρίζουν, παριστάνουν ότι είναι χαρούμενοι, εξωστρεφείς και αισιόδοξοι, ενώ στην πραγματικότητα αισθάνονται ανάξιοι και ανασφαλείς, και έχουν βαθιά αισθήματα ντροπής».

Όλα αυτά είναι τροφή για σκέψη για τον καθένα μας. Είναι στιγμή να αναρωτηθούμε τι ισχύει από τα παραπάνω και να δούμε τι κρύβεται πίσω από το συναίσθημα. Η μοναχικότητα και η μοναξιά είναι διαφορετικά πράγματα. Η μοναχικότητα είναι υγιής επαφή με τον εαυτό μας, ενώ η μοναξιά μπορεί να ατροφήσει το σώμα μας και πάνω απ’ όλα την ψυχή μας.

Συμβουλές που θα βοηθήσουν, από τον Δρ Δέγλερη:

• Εντοπίστε τις εσωτερικές φωνές που σας σαμποτάρουν. Ο τρόπος που σκέφτεται το άτομο για τον εαυτό του μπορεί ακούσια να το υπονομεύει.
• Αντικαταστήστε τις αρνητικές φωνές με θετικές. Όποτε ξεπηδά στο μυαλό σας μια αρνητική σκέψη, να τη διακόπτετε και να σκέφτεστε μια θετική. Παραδείγματος χάριν, «είμαι μια χαρά άνθρωπος», «αξίζω να έχω αγάπη, φίλους και υποστήριξη στη ζωή μου».
• Αντισταθείτε στην παρόρμηση της απομόνωσης. Η απομόνωση επιβεβαιώνει τους φόβους σας ότι δεν αξίζετε αγάπη και υποστήριξη. Μερικές φορές πρέπει να πιέζετε τον εαυτό σας για να κάνει αυτό που φοβάται. Φροντίστε λοιπόν να συμμετέχετε στις κοινωνικές εκδηλώσεις (π.χ. του σχολείου, της δουλειάς, της γειτονιάς, του δήμου κ.λπ.).
• Απομακρυνθείτε από τις τοξικές σχέσεις.
• Καλλιεργήστε τις υπάρχουσες θετικές σχέσεις σας.
• Ανοιχτείτε και διακινδυνεύστε. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να είναι ευάλωτος, εξωτερικεύοντας τις εμπειρίες, τα συναισθήματα, τις αναμνήσεις, τα όνειρα, τις επιθυμίες σας κ.λπ. Με αυτόν τον τρόπο θα αρχίσετε να νιώθετε ότι οι άλλοι σας γνωρίζουν καλύτερα και σας καταλαβαίνουν.

Να θυμάστε πως δεν είστε μόνος και ούτε ο μόνος που νιώθει μοναξιά. Αξίζετε όμως καλές σχέσεις στην ζωή σας και γι’ αυτό ανασκουμπωθείτε και δημιουργείστε τες!

(Πηγή: https://www.onmed.gr/ygeia-psyhikh/story/364042/monaxia-11-vimata-gia-na-tin-katapolemisete)

Συντάκτης: Νάνσυ Παπαδοπούλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.