Η επιστροφή της αναλογικής κάμερας

Η επιστροφή της αναλογικής φωτογραφίας είναι αισθητή τα τελευταία χρόνια, τόσο στον καλλιτεχνικό κόσμο όσο και σ´ αυτόν των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Απ’ τη μία μέσω σκηνοθετών του μοντέρνου κινηματογράφου, οι οποίοι επιλέγουν συνειδητά να γυρίσουν ταινίες αποκλειστικά και μόνο με κάμερες φιλμ αντί για ψηφιακές, προκειμένου να προσδώσουν ένα αίσθημα νοσταλγίας στα έργα τους, όπως ο σκηνοθέτης της βραβευμένης με Όσκαρ ταινίας «Μαύρος Κύκνος», Ντάρεν Αρονόφσκι. Απ’ την άλλη, χάρη στο παγκόσμιο φαινόμενο εμμονής με φίλτρα δήθεν ξεθωριασμένων φωτογραφιών της εφαρμογής Instagram που έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές ανάμεσα σε άτομα της Γενιάς Ζ. 

Όμως, αυτή η μόδα πλέον και η προσπάθεια μίμησης του παρελθόντος δεν θα ‘έπρεπε να προκαλεί έκπληξη. Στην εποχή που ένα ηλεκτρονικό μήνυμα δεν χρειάζεται παρά μόνο λίγα δευτερόλεπτα για να διαβαστεί από τον παραλήπτη του και που οι έφηβοι σχεδιάζουν λεπτομερώς την επαγγελματική τους πορεία πριν καν ολοκληρώσουν το γυμνάσιο, ο πλανήτης γη φαίνεται να γυρνά σε αύξουσα ταχύτητα, ενώ οι κάτοικοί του ψάχνουν τρόπους να επιβραδύνουν τους ρυθμούς του.

Το ερώτημα είναι όμως: γιατί ο κόσμος προσπαθεί να δραπετεύσει από την τεχνολογία της τωρινής πραγματικότητας; Η απάντηση είναι πως η εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σε κάθε είδους ψηφιακό περιεχόμενο, είτε αφορά κείμενο είτε εικόνα, με το πάτημα ενός κουμπιού έχει καταλήξει να είναι πέρα από άκρως εντυπωσιακή και άκρως χαοτική. Χαοτική, καθώς πλέον οι άνθρωποι έχουν μετατραπεί σε μηχανήματα μαζικής απορρόφησης εικονικών πληροφοριών, αγνοώντας εν τέλει ασυναίσθητα τη ζωή που εξελίσσεται αργά μπροστά στα μάτια τους με τον ίδιο τρόπο που σιγά-σιγά εμφανίζεται μία φωτογραφία από φιλμ. Στη σημερινή εποχή η αναλογική φωτογραφία απέκτησε τέτοια δημοτικότητα, καθώς αναλαμβάνει το ρόλο μίας δημιουργικής θεραπείας σ’ έναν μοντέρνο κόσμο όπου τεχνολογικά όλα εξελίσσονται αστραπιαία. Στον καιρό λοιπόν της άμεσης προσβασιμότητας σε τεχνολογικά προϊόντα, η στιγμιαία ικανοποίηση που προσφέρει μία ψηφιακή κάμερα με την αφθονία των λήψεων της και τη γρήγορη εμφάνισή τους, έρχεται σε αντίθεση με τον περιορισμένο αριθμό λήψεων που παρέχει μία αναλογική κάμερα στον ιδιοκτήτη της. 

Βέβαια, πέρα από το συναίσθημα προσωρινής απόδρασης σε μίαν άλλη εποχή που προσφέρει η αναλογική κάμερα, ιδιαίτερα αγαπητή είναι πλέον και χάρη στη χαμηλή τιμή της. Για παράδειγμα, μία αναλογική κάμερα Κodak μιας χρήσεως ανέρχεται στην τιμή των 10 ευρώ, ενώ μία μεταχειρισμένη κάμερα φιλμ CanonAE-1 στην τιμή των 100 ευρώ περίπου. Αυτό την καθιστά προσιτή κυρίως σε εφήβους και νέους οι οποίοι αποτελούν και την πλειονότητα των τωρινών χρηστών της. Το κυριότερο όμως χαρακτηριστικό που καθιστά την αναλογική κάμερα ξεχωριστή είναι η αισθητική και η ποιότητα των εικόνων της που συντίθεται από ξεθωριασμένα χρώματα, είτε σε ασπρόμαυρη είτε σε χρωματιστή μορφή, δημιουργώντας την αίσθηση μίας ατελούς αλλά ταυτόχρονα ανεξήγητα όμορφης φωτογραφίας.

Ωστόσο οφείλει να αναφερθεί, πως προκειμένου να εμφανιστούν οι εικόνες μίας αναλογικής κάμερας σε έντυπη μορφή, έπειτα από τη λήψη τους, απαιτείται χρόνος και η παρέμβαση ενός φωτογραφείου. Το γεγονός αυτό αποτελεί μεγάλο μειονέκτημα της αναλογικής φωτογραφίας, αν ληφθεί υπόψη πως τα οπτικά αποτελέσματα μίας ψηφιακής κάμερας είναι διαθέσιμα για προβολή μέσω της ίδιας της κάμερας και στον υπολογιστή αλλά και στο κινητό σε λίγα μόλις λεπτά. Με τις ικανότητες που προσφέρει λοιπόν η μοντέρνα τεχνολογία, η ψηφιακή κάμερα κατέχει το αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα της γρήγορης εμφάνισης και κατ’ επέκταση κοινοποίησης των φωτογραφιών από τους χρήστες της. Αντίθετα, στην περίπτωση της αναλογικής κάμερας, αν ο ιδιοκτήτης επιθυμεί είτε να κοινοποιήσει είτε γενικότερα να κατέχει τις αναλογικές φωτογραφίες του σε ψηφιακή μορφή στις ηλεκτρονικές συσκευές του μετά από την εκτύπωση αυτών στο φωτογραφείο, οφείλει να προχωρήσει στο λεγόμενο scanning μέσω του απαραίτητου μηχανήματος ή μέσω της αντίστοιχης εφαρμογής στο κινητό του.

Αν και σίγουρα είναι προφανές ποιο από τα δύο είδη φωτογραφίας απαιτεί περισσότερη υπομονή και αφοσίωση για τα αποτελέσματά του, ίσως τελικά η επιστροφή της αναλογικής κάμερας και η εκτεταμένη χρήση της από τη νέα γενιά να είναι κάτι παραπάνω από μία μόδα. Γιατί η αναλογική φωτογραφία, εκτός από μία μόδα στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αποτελεί αναβίωση μίας παλαιότερης αισθητικής καθώς και ένα καλλιτεχνικό μέσο. Διδάσκει στον νέο άνθρωπο τη σημασία της υπομονής και της αυτοπειθαρχίας, τη στιγμή που ζει σε μία εποχή που η φωτογραφία χρειάζεται μόνο ένα δευτερόλεπτο από το χρόνο του και το άγγιγμα ενός ψηφιακού κουμπιού πάνω στην οθόνη του κινητού του.

Ο περιορισμένος αριθμός φωτογραφικών λήψεων μίας αναλογικής κάμερας και η χρονοβόρα διαδικασία εμφάνισής τους έμμεσα οδηγεί τον νέο άνθρωπο να αναλογιστεί το αντικείμενο που φωτογραφίζει και γιατί το κάνει. Στην εποχή των μαζικοποιημένων και εύκολα εμφανιζόμενων εικόνων, η επιστροφή της αναλογικής κάμερας καταφέρνει να φέρει τους νέους σε επαφή με τις ρίζες της φωτογραφικής τέχνης και όχι μόνο. Τους συστήνει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αρχίσουν να απολαμβάνουν την ίδια τους τη ζωή και να εκτιμάνε πραγματικά την πρόοδο της, χωρίς να παραμένουν δέσμιοι της ψηφιακής τεχνολογίας. Αυτής της τεχνολογίας που από τη μία είναι γρήγορη και εύκολη, από την άλλη όμως αιχμαλωτίζει το ανθρώπινο μυαλό και το συναίσθημα που το ξεχωρίζει.

Συντάκτης: Φιλαρέτη Χρηστίδη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.