Η επέλαση του Booktok

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν εισβάλλει σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης φύσης. Instagram, facebook, tiktok, BeReal, Snapchat… η λίστα με τις πλατφόρμες είναι ατέλειωτη. Παράδειγμα αποτελεί η επέλαση του Booktok, ιδίως στις νεαρότερες ηλικίες.

Υποτίθεται πως κάθε εφαρμογή είναι διαφορετική. Πως προσφέρει και αντικαθιστά αυτό που λείπει από την προηγούμενη. Και ναι , ίσως εν μέρει αυτό να συμβαίνει. Εν μέρει όμως γιατί η πραγματικότητα είναι πως όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποσκοπούν σε κάτι πολύ συγκεκριμένο: τη μάζα.

Ο μέσος άνθρωπος έχει πλέον συγκεκριμένα πρότυπα ομορφιάς, είναι βαθιά υλιστής και αποξενωμένος από τον συνάνθρωπό του. Προφανώς και οι αναγνωστικές του προτιμήσεις δεν θα μπορούσαν να μείνουν ανεπηρέαστες όταν όλα τα υπόλοιπα γύρω του έχουν αλλάξει και ομογενοποιηθεί. 

Βιβλιοπωλεία και γνωστές αλυσίδες καταστημάτων αφιερώνουν ολοένα και περισσότερα ράφια κάτω από την ταμπέλα «δημοφιλές στο Tiktok», ενώ οι εκδοτικοί οίκοι μάχονται για το ποιος θα μεταφράσει πρώτος το επόμενο viral ανάγνωσμα.

Τι είναι αυτό όμως που τα κάνει τόσο δημοφιλή σε σχέση με άλλα; Η… ενδεχομένη πρωτοτυπία τους; Η προώθησή τους μέσω της γνωστής εφαρμογής; Ή μήπως τα κοινά πρότυπα που προωθούν τα περισσότερα από αυτά;

Νεανική και ρομαντική λογοτεχνία

Συγκεκριμένα θα γίνει αναφορά στη νεανική & ρομαντική λογοτεχνία στην οποία και αναφέρεται η πλειοψηφία των χρηστών του Tiktok.

Πρώτον, αξίζει να αναφερθεί πως τα περισσότερα από αυτά αναφέρονται σε δισεκατομμυριούχους άντρες και γυναίκες που κατά πιθανότητα ζουν σε κάποιο πανάκριβο διαμέρισμα στην Αμερική. Ο κόσμος παρουσιάζεται πιο όμορφος. Πιο εύκολος. Με τα χρήματά τους μπορούν να αγοράσουν ό,τι επιθυμούν, να κάνουν ακριβά δώρα στους συντρόφους τους, να εξαγοράσουν…

Όλοι μας θα θέλαμε να ζούμε σε παρόμοια πραγματικότητα. Η κοινωνική τάξη στην οποία διαδραματίζονται οι συγκεκριμένες ιστορίες τις κάνει σαφώς και πιο ελκυστικές στον μέσο νέο που μόλις ξεκινά τη ζωή του.

Δεύτερον, υπάρχει μια λανθασμένη, αλλά πολύ ονειρική απεικόνιση του έρωτα. Προφανώς και πρόκειται για λογοτεχνία, η απεικόνιση της πραγματικότητας θα είναι σίγουρα διαφορετική, όμως μήπως βλάπτει αυτή η υπερβολική έλξη ανάμεσα στους πρωταγωνιστές;

Μήπως γεννά ελπίδες και παράλληλα ματαιώνει τους αναγνώστες; Και τι γίνεται με την τοξικότητα; Έχουμε ρομαντικοποιήσει κάθε τοξικό και βλαβερό πρότυπο ανάμεσα στις ανθρώπινες σχέσεις. Οι έφηβοι μεγαλώνουν διαβάζοντας πως ο έρωτας πρέπει να πονάει και να βλάπτει, οτιδήποτε διαφορετικό είναι βαρετό και άξιο χλευασμού.

Φυσικά είναι σπάνιο να γνωρίσουμε πρωταγωνιστές ανθρώπινους. Όλοι είναι πανέμορφοι, γυμνασμένοι, πλούσιοι, δεν έχουν κανένα σχεδόν ψεγάδι. Ήδη η εποχή μας χαρακτηρίζεται από έντονη ματαιοδοξία και υλικό ευδαιμονισμό. Η συνεχής προβολή τέτοιων προτύπων απλώς επιδεινώνει τα παραπάνω φαινόμενα. Και όχι απλώς τα επιδεινώνει, αλλά ίσως και να τα εντείνει αφού συνήθως οι ηθικοί φραγμοί των πρωταγωνιστών είναι σχεδόν ανύπαρκτοι.

Τέλος, δε θα ήταν σωστό να μπουν στην ίδια κατηγορία όλα τα βιβλία που γίνονται γνωστά μέσω του Tiktok. Υπάρχουν αξιόλογα μυθιστορήματα που κρατούν συντροφιά σε νέους και όχι μόνο, και αξίζει να τονισθεί πως το εύπεπτο ανάγνωσμα δεν είναι απαραίτητα κατώτερο από κάποιο άλλο είδος, διότι μπορεί να μην καλλιεργεί όμως συντροφεύει και διασκεδάζει.

Συντάκτης: Ρένια Ασημομύτη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.