Η διδασκαλία μέσω διαδραστικών εφαρμογών : πλεονεκτήματα και προκλήσεις

Σε τι συνίσταται η διδασκαλία μέσω διαδραστικών μέσων και εφαρμογών; Ποια τα πλεονεκτήματα και οι προκλήσεις που φέρει;

Στη σύγχρονη εποχή, η διδασκαλία έχει, ως επί το πλείστον, απωλέσει την παραδοσιακή δασκαλοκεντρική μορφή της υιοθετώντας διαδραστικές πρακτικές και εφαρμογές. Η ένταξη νέων μέσων διδασκαλίας −από την εισαγωγή της τεχνολογίας στην αίθουσα τάξης μέχρι την ανάπτυξη διαδραστικών περιεχομένων− έχει οδηγήσει σε ολικό επαναπροσδιορισμό και ανανέωση της διδακτικής διαδικασίας και στην εξέλιξη ενός πιο συνεργατικού μαθησιακού περιβάλλοντος.

Διαδραστικά μέσα διδασκαλίας

Ορισμός

Τα διαδραστικά μέσα διδασκαλίας αναφέρονται στα μέσα που εμπλέκουν ενεργά τους μαθητές στη διαδικασία μάθησης, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν με το περιεχόμενο.

Βασικά διαδραστικά μέσα

Ως συνέχεια των εποπτικών μέσων −προβολέας διαφανειών, slides, βιντεοπροβολέας, τηλεόραση) που χρησιμοποιήθηκαν παλαιότερα ως ενισχυτικά μέσα διδασκαλίας− έρχεται η χρήση του διαδραστικού πίνακα ως το κύριο ανανεωτικό μέσο της διαδραστικής διδακτικής πρακτικής.

Ο διαδραστικός πίνακας είναι μια μεγάλων διαστάσεων αλληλεπιδραστική επιφάνεια εργασίας, η οποία συνδέεται με έναν υπολογιστή και έναν προτζέκτορα και λειτουργεί όπως ακριβώς η οθόνη αφής ενός υπολογιστή ή ενός ipad∙ Ανταποκρίνεται, δηλαδή, στο άγγιγμα με το χέρι, ή με ειδική γραφίδα.

Ωστόσο, η συνδυασμένη χρήση του διαδραστικού πίνακα με άλλα εργαλεία των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), υποστηρίζει ολόπλευρα τη διδακτική διαδικασία. Αφενός, παρέχει στους μαθητές εκείνα τα μέσα που θα τους βοηθήσουν να συγκεντρώσουν τις απαραίτητες πληροφορίες και να εμπλουτίσουν την παρουσίαση των εργασιών τους και αφετέρου τους δίνει τη δυνατότητα στα στάδια της διερεύνησης και της αναζήτησης πληροφοριών να εργαστούν συνεργατικά σε ομάδες και να εμπλακούν σε εποικοδομητικές και ελκυστικές δραστηριότητες, με στόχο την εκτέλεση δραστηριοτήτων, την εξαγωγή συμπερασμάτων και την ανακοίνωσή τους στο σύνολο της τάξης.

Διαδραστική διδασκαλία

Πλεονεκτήματα

Ενεργή Συμμετοχή: Τα διαδραστικά μέσα ενθαρρύνουν τους μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία με την πολύπλευρη διέγερση των αισθήσεών τους (όρασης, ακοής και αφής) ενισχύοντας τον πολυαισθητηριακό τους χειρισμό, ενώ παράλληλα ενεργοποιούνται τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο κατανοώντας στην πράξη την έννοια της ανακάλυψης νέων γνώσεων και της αλληλεπίδρασης.

Εξατομίκευση:  Οι διαδραστικές πλατφόρμες μπορούν να προσαρμόσουν το περιεχόμενο σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε μαθητή. Έτσι, ο μαθητής −εν αντιθέσει με την παραδοσιακή μορφή διδασκαλίας− δεν χρειάζεται να βιάζεται, μπορεί να πάρει τον χρόνο που του χρειάζεται για την κατανόηση και αφομοίωση της γνώσης χωρίς να φοβάται ότι θα μείνει πίσω. Με αυτόν τον τρόπο διευκολύνεται ο χειρισμός διαφορετικών μαθησιακών προφίλ των μαθητών από τον εκπαιδευτικό αφού με τη χρήση μιας ποικιλίας πόρων είναι σε θέση να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες παιδιών.

Ευχάριστη και ενδιαφέρουσα μαθησιακή ατμόσφαιρα: Η διαδραστική προσέγγιση κάνει τη μάθηση πιο ενδιαφέρουσα και ευχάριστη. Αυξάνει αφενός το κίνητρο για συμμετοχή και συνεργασία στη μαθησιακή διαδικασία και την ικανοποίηση των μαθητών, και αφετέρου προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες για υποστήριξη των προσωπικών και κοινωνικών τους δεξιοτήτων. Επιπροσθέτως, μειώνεται σε μέγιστο βαθμό η ανάγκη για σημειώσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος λόγω της δυνατότητας άμεσης αποθήκευσης και εκτύπωσης των δεδομένων της οθόνης.

Προϋποθέσεις

Τα διαδραστικά μέσα έχουν φέρει επανάσταση στην επιτέλεση της διδακτικής πράξης  ανανεώνοντας εκ βάθρων το εκπαιδευτικό τοπίο. Ωστόσο, η σωστή λειτουργία και χρήση των μέσων αυτών συνίσταται στην τήρηση δύο αναγκαίων βασικών προϋποθέσεων:

• Κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών όσον αφορά τη χρήση και ενσωμάτωση αυτών των μέσων στο διδακτικό πρόγραμμα.
• Πρόσβαση σε κατάλληλο εξοπλισμό και τεχνολογική υποδομή.

Εν κατακλείδι, η αξιοποίηση των διαδραστικών μέσων στη διδασκαλία επαναπροσδιορίζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και μεταδίδουμε τη γνώση. Από τη δημιουργία δυναμικών εκπαιδευτικών περιεχομένων έως την προσέγγιση της διδακτικής πράξης με πιο διαδραστικό τρόπο, η χρήση αυτών των μέσων ανατρέπει τις παραδοσιακά δασκαλοκεντρικές διδακτικές πρακτικές και δημιουργεί νέα πεδία στον κλάδο της εκπαίδευσης. Επομένως, η εκμετάλλευση των νέων αυτών δυνατοτήτων μπορεί να μας οδηγήσει στη διαμόρφωση μιας πιο αποτελεσματικής, δυναμικής και ενδιαφέρουσας εκπαιδευτικής εμπειρίας.

Συντάκτης: Ιωάννα Φούσκη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.