Τι γίνεται όταν οι γονείς χωρίζουν; Πώς βιώνει ένα παιδί τη ζωή με τον έναν γονιό; Πώς να το αντιμετωπίσουμε …
Γονείς, παιδιά και διαπαιδαγώγηση: ένα παζλ για δυνατούς λύτες
Η διαμόρφωση και η διαπαιδαγώγηση του χαρακτήρα ενός παιδιού είναι αρκετά σοβαρή και δύσκολη υπόθεση. Κυρίως επειδή δεν υπάρχουν συγκεκριμένα πρότυπα ή συμβουλές που καλούνται να ακολουθήσουν οι γονείς. Πώς μπορεί λοιπόν να επιτευχθεί ο στόχος της ομαλής μετάβασης ενός ατόμου στην κοινωνία;
Ο εκάστοτε γονιός έχει έναν ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο
Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών εξαρτάται από τις ηθικές αρχές με τις οποίες έχουν μεγαλώσει οι γονείς του και πρέπει να εξελίσσεται ανάλογα με την προσωπικότητα του παιδιού και τις ανάγκες της ηλικίας του. Οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν από τη στιγμή της γέννησης των παιδιών τους, ότι ο ρόλος τους στην αγωγή τους είναι πολύ σημαντικός για την μετέπειτα νοητική, συναισθηματική, ηθική και ψυχολογική ανάπτυξή τους. Οι σημερινοί γονείς έχουν πολλές ευθύνες και υποχρεώσεις έναντι των παιδιών τους. Η «σωστή» ανατροφή τους είναι πολύ δύσκολη και απαιτεί ιδιαίτερους χειρισμούς και στάση απέναντι στα προβλήματα που εμφανίζονται. Και οι δύο γονείς πρέπει να είναι παρόντες σε όλες τις φάσεις ανάπτυξης των παιδιών τους, προσφέροντας σημαντική καθοδήγηση και αγωγή, η οποία διέπεται από δημοκρατισμό, φιλελευθερισμό, και διάλογο, χωρίς να υπάρχει αυταρχισμός και έλλειψη ελευθερίας στην έκφραση του παιδιού. Ο γονιός παρέχει αγάπη και φροντίδα αλλά το παιδί χρειάζεται πολλά περισσότερα από αυτά. Χρειάζεται μια καλή βάση για την ανάπτυξή του, και ένα στήριγμα για τα προβλήματά του και την ομαλή ένταξή του στην κοινωνία.
Είμαι ή γίνομαι γονιός;
Ο ρόλος των γονιών δοκιμάζεται και η διαπαιδαγώγηση έχει γίνει μια δύσκολη υπόθεση. Οι γονείς καλούνται να αντιμετωπίσουν αλλαγές που συμβαίνουν σε όλα τα επίπεδα, κοινωνικά, πολιτισμικά, οικονομικά αλλά και αλλαγές σε επίπεδο αξιών και θεσμών. Χρειάζονται ενθάρρυνση και στήριξη προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα κοινωνικά δεδομένα και να ανταποκριθούν στο δύσκολο ρόλο που έχουν αναλάβει, ο οποίος δεν αντικαθίσταται ούτε και αναπληρώνεται από το ρόλο άλλων θεσμών.
Απαιτείται φαντασία και ευελιξία, αντοχή και κατανόηση, προσαρμογή και αυτογνωσία, προσωπική εξέλιξη και ωρίμανση, δουλειά και γνώση για να μεγαλώσεις ένα παιδί.
Η σημαντικότατη συμβολή των γονιών στην ανάπτυξη των παιδιών τους συνοψίζεται σε γενικές γραμμές στα εξής:
- Η φυσική οικειότητα της σχέσης γονιού-παιδιού ευνοεί την ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού. Με τον όρο «προσωπικότητα» εννοούμε τη μοναδικότητα και τον ξεχωριστό προσωπικό τύπο του κάθε παιδιού, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και την αίσθηση της αυτοαξίας και της αξιοπρέπειας του εαυτού (μία διάσταση που καλλιεργείται με ιδανικό τρόπο κατά τη βρεφική και την πρώτη παιδική ηλικία, για να εκδιπλωθεί πλήρως στα επόμενα αναπτυξιακά στάδια).
- Οι γονείς είναι οι πρώτοι που εισάγουν το παιδί στην κοινωνία των ανθρώπων, που βοηθούν στην κοινωνικοποίησή του και μεταδίδουν τον τρόπο της συμβίωσης με τους άλλους.
- Οι γονείς είναι με τα λόγια και τις πράξεις τους οι πρώτοι και βασικοί υπεύθυνοι για τη συναισθηματική σταθερότητα του παιδιού, τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, την ηθικότητά του και την αισιοδοξία του για τη ζωή.
- Οι γονείς εισάγουν το παιδί στην έννοια των δικαιωμάτων και των ευθυνών, καθώς και του κοινού καλού, της κοινωνικής ανοχής και της διάστασης του πολίτη.
- Οι γονείς εισάγουν το παιδί στον κόσμο του πολιτισμού και των παραδόσεων.
- Μέσα από τη μεταξύ τους σχέση, η οποία βασίζεται στην αγάπη, οι γονείς αποδέχονται το παιδί ως μοναδικό και ανεπανάληπτο, αποδίδοντάς του τη μοναδική αξία που προέρχεται από αυτό που είναι, όχι από αυτό που μπορεί να δώσει. Αυτή η άνευ όρων αποδοχή έχει πάρα πολύ μεγάλη αξία για την αίσθηση αυτοαξίας του παιδιού (Μonagle, 1998).
Συμπερασματικά λοιπόν ο ρόλος του γονιού δεν είναι εύκολος. Απαιτεί συναίσθημα, γνώση, υπομονή, κατανόηση. Το σημαντικό όμως είναι ο γονιός να διαμορφώσει ένα κλίμα στην οικογένεια, μέσα στο οποίο το παιδί θα μάθει να παίρνει και να δίνει αγάπη και σεβασμό. Θα ευνοείται η συνεργασία, η επικοινωνία, η διαφωνία, η χαρά ή η λύπη. Θα μάθει να ξεπερνά εμπόδια, να διαμορφώνει υγιείς σχέσεις, να αναγνωρίζει και να εκφράζει τα συναισθήματά του. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα το παιδί θα διαμορφώσει την προσωπικότητά του και θα μπει στην ενήλικη ζωή έχοντας ισχυρές βάσεις που θα το οδηγήσουν στην αυτενέργεια και την αυτοπραγμάτωση.
