Ψάξαμε και βρήκαμε ορισμένα sites τα οποία ενημερώνουν σχετικά με τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας, τόσο της νέας όσο …
Γλωσσικά λάθη ή εξέλιξη της γλώσσας; Η γλώσσα ως ζωντανός οργανισμός
Τελικά υπάρχει γλωσσική φθορά και κίνδυνος να χάσει η γλώσσα την ταυτότητά της;
Όπως και σε άλλες γλώσσες, έτσι και στη Νέα Ελληνική υπάρχουν λέξεις οι οποίες μας έχουν κληροδοτηθεί από τα Αρχαία Ελληνικά, είτε αυτούσιες είτε σχετικά τροποποιημένες. Επιπλέον, με την εξέλιξη της εποχής παρατηρούμε πρόσθετες λέξεις να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο και την καθημερινότητά μας. Σε αυτό το σημείο, υπάρχει διάσταση απόψεων σχετικά με το αν η αλλαγή της γλώσσας οδηγεί στη φθορά και τον αφελληνισμό της και κατ’ επέκταση στην αλλοίωση του μακραίωνου πολιτισμού μας, ή αν αποτελεί φυσιολογική τάση της γλώσσας, ως ένας «ζωντανός οργανισμός» που μεταβάλλεται και εξελίσσεται, βάσει των νέων επικοινωνιακών αναγκών που προκύπτουν με το πέρασμα του χρόνου.
Πώς κρίνουμε οι περισσότεροι την εξελικτική αυτή πορεία της γλώσσας;
Όλες οι γλώσσες έχουν ιστορία και όλες οι γλώσσες αλλάζουν σε όλες τις πτυχές τους την προφορά τους, τη μορφολογία, τη σύνταξη και τη σημασία τους. Ενώ, γενικά, η αλλαγή της γλώσσας γίνεται σταδιακά στο πέρασμα του χρόνου, μερικές αλλαγές που σχετίζονται με την ταχεία πολιτιστική αλλαγή, υπόκεινται σε εξίσου γρήγορες και, επομένως, αξιοσημείωτες αλλαγές μέσα σε μία γενιά ή ακόμα και σε μία δεκαετία.
Τα συστηματικά λάθη, στα οποία -ανεξάρτητα από την παιδεία μας- πολλοί ολισθαίνουμε, η αργκό, οι δάνειες λέξεις, οι λεκτικές ακροβασίες, η γλωσσοπλαστία (δηλαδή οι λεκτικές επινοήσεις) αποτελούν για πολλούς από εμάς σφάλματα που οδηγούν στην «υποδούλωση» της γλώσσας, στον εκφυλισμό του πολιτισμού μας και λειτουργούν ακόμη και ως οιωνός εθνικής υποδούλωσης.
Ωστόσο…
Το ιδεολόγημα αυτό δεν συνάδει καθόλου με τις σύγχρονες επιστημονικές έρευνες. Συνήθως, κρίσεις που συνδέουν την αλλαγή της γλώσσας με τη φθορά της, ενέχουν υποκειμενισμό και επιφανειακή έως μηδαμινή ενασχόληση με την γλωσσολογία, την επιστήμη που μελετά το σύστημα της γλώσσας. Παράλληλα, οδηγούν σε υιοθέτηση γλωσσικών αντιλήψεων, προκαταλήψεων και στερεότυπων. Ωστόσο, η γλώσσα διαρκεί στον χρόνο επειδή αλλάζει. Με βασική αρχή ότι ο λόγος ύπαρξης μιας γλώσσας είναι η επικοινωνία, μόνο μια νεκρή γλώσσα δεν μεταβάλλεται. Έτσι, πολλές από τις γλωσσικές μορφές που σήμερα αποτελούν τη νόρμα, ξεκίνησαν ως λάθη προγενέστερων γλωσσικών μορφών.
Φθορά ή αλλαγή της γλώσσας;
Δεν υπάρχουν σαφή γλωσσικά κριτήρια βελτίωσης ή φθοράς των γλωσσών. Όπως, επίσης, δεν υπάρχουν «πλούσιες» και «φτωχές» γλώσσες, αλλά η κάθε γλώσσα, ως σύστημα επικοινωνίας των χρηστών της, θεωρείται αυτάρκης για την κοινωνία που τη μιλά, και με αυτόν τον τρόπο όλες οι γλώσσες θεωρούνται ισότιμες, ενώ, παράλληλα, διάφοροι γεωπολιτικοί παράγοντες επιδρούν στη διαμόρφωσή τους. Για αυτόν τον λόγο, για παράδειγμα, οι Εσκιμώοι έχουν περισσότερες λέξεις για να περιγράψουν το χιόνι ως καιρική συνθήκη απ’ ότι εμείς, ή οι Άραβες, αντίστοιχα, για την άμμο.
Η επιστημονική προσέγγιση της γλώσσας καταρρίπτει το ιδεολόγημα της φθοράς. Η γλώσσα των νέων, που από πολλούς κατηγορείται ως κακοποίηση της γλώσσας, αποτελεί μέρος της ευρηματικότητάς τους και ένδειξη αντίστασης στο παρωχημένο.
Οι δάνειες λέξεις εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό μας και μας δίνουν την ώθηση να εκσυγχρονιζόμαστε ταχύτερα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται με ραγδαίες ταχύτητες. Η «υποδούλωση» της γλώσσας δεν συνεπάγεται εθνική υποδούλωση, αλλά το ακριβώς αντίθετο μπορεί να συμβεί. Όλα αυτά τα «σφάλματα» αποτελούν μετασχηματισμούς του γλωσσικού συστήματος για την επιστήμη της γλώσσας.
Η γλωσσική αλλαγή είναι αναπόφευκτη, αέναη και συμβαίνει σταδιακά. Ο φόβος προς τη διαφορετικότητα, ο οποίος εκφράζεται συνήθως μέσω της απόρριψης, βρίσκει έδαφος να εξαπλωθεί και είναι αυτός που ενισχύεται, όταν βλέπουμε την εξέλιξη της γλώσσας ως φθορά.
