Γιατί πρέπει τα παιδιά και οι έφηβοι να διαβάζουν λογοτεχνία;

Σε όλους μας αρέσει, λίγο ή πολύ, να πιάνουμε, κάθε τόσο, ένα βιβλίο και να βυθιζόμαστε σε άλλους κόσμους και φανταστικές ιστορίες. Πολλές φορές, είμαστε τόσο συνεπαρμένοι, που δε συνειδητοποιούμε τα οφέλη που μας προσφέρει το διάβασμα. Πέρα από ευχαρίστηση και χαλάρωση, η λογοτεχνία βοηθάει στην ανάπτυξή μας, με διάφορους τρόπους, όπως ακαδημαϊκά, κοινωνικά, διανοητικά και συναισθηματικά. Ειδικά, αν ένα παιδί ξεκινήσει, από πολύ νωρίς, να διαβάζει, τα οφέλη αυτά θα είναι ακόμα μεγαλύτερα. Συγκεκριμένα:

• Ακαδημαϊκά οφέλη 

Επικεντρωνόμαστε στη σημασία του διαβάσματος, από τα πρώτα σχολικά μας χρόνια, καθώς οι δεξιότητες ανάγνωσης είναι ζωτικής σημασίας για να επιτύχουμε σε όλους τους άλλους τομείς (από την ιστορία, έως την επιστήμη ή τα μαθηματικά). Και η λογοτεχνία, βοηθάει, σημαντικά, στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανάγνωσης. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία, και ποιοτική λογοτεχνία, από πολύ νωρίς, καθώς, έτσι, διευρύνουν το λεξιλόγιό τους και τις γλωσσικές τους ικανότητες, ενώ έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαπρέψουν ακαδημαϊκά, αργότερα στη ζωή τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η ανάγνωση βιβλίων ως σύμμαχός μας!

• Διανοητικά οφέλη

Άλλο ένα σημαντικό όφελος, είναι ότι η λογοτεχνία αναπτύσσει τη συλλογιστική μας πορεία. Τα παιδιά και οι έφηβοι, συνήθως, βλέπουν τα πράγματα μονόπλευρα, θεωρώντας ότι υπάρχει, μονάχα, μία αλήθεια για τα πάντα, χωρίς να υπάρχουν άλλες οπτικές. Αποδέχονται, εύκολα, πληροφορίες που τους παρέχονται από πρόσωπα αναγνωρισμένης εξουσίας, όπως γονείς ή δάσκαλοι, και δεν αμφισβητούν εύκολα. Ο συλλογισμός τους σε αυτά τα ηλικιακά στάδια είναι λιγότερο ανεπτυγμένος, απ’ ότι ο συλλογισμός στην ηλικία των 20 και μετά, οπότε και συνειδητοποιούν ότι η αλήθεια είναι σχετική και ποικίλλει από άτομο σε άτομο.

Πολλές φορές, οι χαρακτήρες λογοτεχνικών βιβλίων βιώνουν ηθικά διλήμματα και δύσκολες καταστάσεις, άγνωστες για τα παιδιά και τους εφήβους. Η επαφή τους, λοιπόν, με τέτοιου είδους λογοτεχνία αυξάνει τα επίπεδα συλλογισμού τους, με έναν αβίαστο και ευχάριστο τρόπο, ενώ αρχίζουν να σκέφτονται για τον κόσμο και πέρα από τα όρια του εαυτού τους.

• Κοινωνικά και συναισθηματικά οφέλη

Η λογοτεχνία βοηθάει πολύ στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων και τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών και των εφήβων. Οι χαρακτήρες βιβλίων, υψηλής ποιότητας, αντιπροσωπεύουν, συχνά, διαφορετικά υπόβαθρα, διαφορετικές εθνότητες, κοινωνικές ομάδες, φυλές και έθνη, από διάφορα μέρη του κόσμου. Οι διαφορετικοί χαρακτήρες εκθέτουν τους αναγνώστες σε καταστάσεις και σε κόσμους, που δε θα μπορούσαν να βιώσουν υπό άλλες συνθήκες. 

Η έκθεση στην ποικιλομορφία και σε ποικίλα υπόβαθρα, αναπτύσσει την ενσυναίσθηση των νέων, την ανοχή τους στο διαφορετικό και την κοινωνική τους συνείδηση και ευαισθητοποίηση. Παράλληλα, τους οδηγεί να δουν πέρα από τα όρια τους εαυτού τους και να φύγουν από τον εγωκεντρισμό της ηλικίας τους, γεγονός που ωφελεί τις αλληλεπιδράσεις με δασκάλους, γονείς και συνομηλίκους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ξένη παιδική λογοτεχνία για τον ρατσισμό

Η λογοτεχνία μπορεί, επίσης, να διευρύνει τον συναισθηματικό κόσμο παιδιών και εφήβων. Η ποιοτική λογοτεχνία, που μας κάνει να ταυτιζόμαστε με τους ήρωές της, εξάγει πολυάριθμα, πρωτόγνωρα και ισχυρά συναισθήματα από τους αναγνώστες της, όπως πόνος, θυμός, απώλεια ή συγκίνηση. Τέτοια συναισθήματα, δεν τα βιώνει, συνήθως, ένα παιδί ή ένας έφηβος, επομένως,  η ανάγνωση τους δίνει την ευκαιρία να επεξεργαστούν ισχυρά συναισθήματα σε ασφαλές περιβάλλον, χωρίς να καταβάλλονται, υπερβολικά. Ωριμάζουν, προετοιμάζονται για δύσκολες μελλοντικές καταστάσεις και αναπτύσσουν την συναισθηματική τους ευφυία.

Συντάκτης: Ευρυδίκη Αγάτσα,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.