Στοιχείο της κουλτούρας κάθε χώρας αποτελεί και το φαγητό. Η γνωριμία μας με τα τοπικά εδέσματα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε …
Φαγητά της ελληνικής παράδοσης που δεν υπάρχουν πια
Γευόμαστε συνταγές εμπνευσμένες ή επηρεασμένες από κουζίνες ξένων χωρών χωρίς καμία παράδοση, τη ίδια που στιγμή που οι περισσότεροι δε γνωρίζουμε τη δική μας παράδοση, τις τροφές με τις οποίες μεγάλωσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας και που χάθηκαν με τα χρόνια για να δώσουν τη θέση τους σε άλλα πιο μοντέρνα συστατικά και συνταγές φτιαγμένες από υλικά των οποίων η καλλιέργεια συμφέρει πια περισσότερο.
Από τη δεκαετία του ’80, οπότε και άλλαξαν πολλά στην οικονομία και το σύστημα των επιδοτήσεων και εισαγωγών, τα πιάτα του ελληνικού νοικοκυριού άρχισαν σιγά σιγά να αλλάζουν κι αυτά. Τα όσπρια (βασικό τρόφιμο της ελληνικής διατροφής) και τα κτηνοτροφικά προϊόντα έπαψαν να επιδοτούνται, οπότε και η καλλιέργεια και παραγωγή τους μειώθηκε με τους αγρότες να στρέφονται σε περισσότερο επικερδή προϊόντα.
Επειδή στόχος του άρθρου δεν είναι κάποιο μάθημα οικονομίας αλλά η παρουσίαση των «υπερτροφών» που πρωταγωνίστησαν στα ελληνικά τραπέζια την εποχή της Κατοχής και ακόμα πιο πίσω, ας ξεκινήσουμε την αναδρομή…
Ζαχαρόψωμο
Ήταν το πρωινό γεύμα των παιδιών γιατί τους έδινε ενέργεια. Επρόκειτο για ψωμί πασπαλισμένο με ζάχαρη, αφού είχε βραχεί πρώτα με νερό.
Ρεβιθόψωμο
Όπως καταλαβαίνει κανείς από τη λέξη, το διάσημο στα χρόνια της Κατοχής ρεβιθόψωμο που φτιαχνόταν με ρεβίθια, αλεύρι και λίγο λάδι, ήταν εξαιρετικά χρήσιμο και θρεπτικό για να χορτάσει ολόκληρες οικογένειες.
Πετιμέζι και θρεψίνη
Το πετιμέζι το γνωρίζουμε ακόμα και σήμερα ιδιαίτερα από την έκφραση «γλυκό σαν πετιμέζι». Ήταν προϊόν μούστου, όπως και η θρεψίνη, μια κρέμα από σταφύλια που απλωνόταν τέλεια πάνω στο ψωμί (σταφυλόκρεμα ή σταφιδίνη), πριν ακόμα εμφανιστεί το άλειμμα σοκολάτας, μαρμελάδας, πραλίνας, τυριού κλπ. Και τα δύο ήταν δημοφιλή τις δεκαετίες του ’50 και ’60.
Μπομπότα
Ή αλλιώς η «πίτα των φτωχών», ήταν χυλός από καλαμποκάλευρο, χλιαρό αλατισμένο νερό και προαιρετικά (ή αν υπήρχε διαθέσιμο) λάδι, αυγό ή κάποια άλλη γέμιση. Ήταν ένα άλλο είδος ψωμιού, όταν το σταρένιο αλεύρι ήταν σε έλλειψη. Κι αυτή ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής την περίοδο της Κατοχής. Η μπομπότα τα τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει σε πολλές μοντέρνες εκδοχές και φυσικά εμπλουτισμένη με περισσότερα συστατικά.
Πλιγούρι και τραχανάς
Είναι τα πλέον γνωστά ακόμα και σήμερα, ενώ έχουν επιστρέψει δυναμικά στα ελληνικά τραπέζια και υποκλίνονται σε αυτά ακόμα και οι πιο διάσημοι σεφ επινοώντας νέες συνταγές. Στα παλιά χρόνια τραχανάς και πλιγούρι ήταν χειροποίητα και θεωρούνταν ό,τι τα μακαρόνια και το ρύζι σήμερα. Ο τραχανάς μπορεί να είναι ξινός ή γλυκός, χοντρός ή ψιλός και θεωρείται ζυμαρικό φτιαγμένο από αλεύρι και γάλα ή γιαούρτι, ενώ τρώγεται σαν σούπα. Το πλιγούρι είναι ψιλό δημητριακό από αποξηραμένο ραγισμένο σιτάρι, ταιριάζει φανταστικά ως συστατικό σε σαλάτες και συναντάται και στις κουζίνες της Μέσης Ανατολής και της Ινδίας.
Τσιγαρίδες
Και μόνο από το όνομα μπορεί να καταλάβει κανείς ότι δεν πρόκειται γαι κάτι πολύ… υγιεινό. Δεν είναι τίποτε άλλο από μικρά κομμάτια χοιρινού λίπους που έμπαιναν σε καζάνια για να βράσουν με νερό και αλάτι και να αποθηκευτούν για ένα χρόνο. Το τελικό αποτέλεσμα έμοιαζε οπτικά με το σημερινό μπέικον και παραδοσιακά προέκυπτε από ό,τι είχε μείνει από τον χοίρο που έσφαζαν τα νοικοκυριά για τα Χριστούγεννα. Γι’ αυτό και ο χριστουγεννιάτικος αυτός μεζές μπορούσε να διατηρηθεί μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα.
