Το Facebook και η ψυχολογία του χρήστη
Πώς συνδέεται το Facebook με την ζήλια; Πώς η καθημερινή επαφή με τα κοινωνικά δίκτυα αλλοιώνει την προσωπικότητά μας; Πόσα γνωρίζουν για εμάς οι αλγόριθμοι του Facebook; και πώς η ψυχολογία του κάθε χρήστη επηρεάζει την παγκόσμια αγορά, το marketing αλλά και το κέρδος του ίδιου του Facebook;
Πολλές μελέτες έχουν συνδέσει την καθημερινή, πολύωρη χρήση του Facebook με ψυχικές νόσους όπως είναι η κατάθλιψη. Πρόσφατη μελέτη που έγινε στο Πανεπιστήμιο του Houston και εκδόθηκε από το Journal Of Social and Clinical Psychology, υποστηρίζει ότι όταν οι χρήστες μπαίνουν στην διαδικασία να συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους facebook φίλους τους, αυτό μπορεί να τους οδηγήσει στη δημιουργία συναισθηματικής κατάθλιψης.
Οι θεωρίες κοινωνικής σύγκρισης έχουν ερευνηθεί εδώ και πολλά χρόνια από τους κοινωνικούς ψυχολόγους, και είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι διακατέχονται από ψυχολογικούς μηχανισμούς που τους αναγκάζουν να κάνουν συγκρίσεις. Η χρήση των κοινωνικών δικτύων φέρνει τα μέλη σε άμεση επαφή με εικόνες, φωτογραφίες, σκέψεις των υπόλοιπων μελών, γεγονός που μπορεί να προκαλεί συναισθήματα ζήλιας στους χρήστες.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ερευνητές του Houston μέσα από την συγκεκριμένη μελέτη, συνέδεσαν τα συμπτώματα κατάθλιψης με οποιαδήποτε μορφή κοινωνικής σύγκρισης ενός μέλους με κάποιο άλλο. Δεν έχει σημασία δηλαδή με ποιόν συγκρινόμαστε αλλά το αν μπαίνουμε σε αυτήν την διαδικασία. Όποιος δηλαδή σε καθημερινή βάση συγκρίνει τον εαυτό του είτε με κάποιον καλύτερο από εκείνον, ή με κάποιον χειρότερο μέσα από το Facebook, θα βιώσει σύντομα συναισθήματα κατάθλιψης.
Το πώς όμως επηρεάζεται η ψυχολογία των χρηστών του Facebook, είναι κάτι που αφορά άμεσα εκείνους που διοικούν το πιο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Όσο πιο πολλά γνωρίζουν για εκείνους, τόσο πιο πολύ θα βελτιώνουν τις υπηρεσίες τους και φυσικά θα μεγαλώνουν και τα κέρδη τους.
Μέσα από τα likes του κάθε χρήστη το Facebook κατηγοριοποιεί το κοινό του, μαθαίνει για τις προτιμήσεις του και την προσωπικότητά του, σε σημείο να ξέρει τον κάθε ένα από αυτούς ίσως και καλύτερα από τον καλύτερό τους φίλο.
Η ερευνήτρια του Πανεπιστήμιου Cambridge Wu Youyou μαζί με μια ομάδα ερευνητών από το Stanford University μελέτησαν 86.220 εθελοντές χρήστες του Facebook, βάζοντάς τους να συμπληρώσουν ένα αξιόπιστο ψυχομετρικό εργαλείο 100 ερωτήσεων που μετράει πέντε διαστάσεις της προσωπικότητάς τους. (Big Five)
Στη συνέχεια ζητήθηκε από κάποια κοντινά μέλη της οικογένειας των χρηστών να αναφέρουν κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των συμμετεχόντων στην έρευνα, με σκοπό να ερευνηθεί το ποσοστό σωστής αξιολόγησης βάση των αποτελεσμάτων του ψυχομετρικού εργαλείου.
Με την ίδια λογική, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα μοντέλο μέτρησης συσχέτισης χαρακτηριστικών προσωπικότητας και κατηγορίας σελίδων που είχαν κάνει likes οι εθελοντές χρήστες του Facebook. Αναλύσανε δηλαδή τί δείχνουν οι προτιμήσεις τους (like) για την προσωπικότητά τους.
Οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτήν την έρευνα, έδειξαν ότι όταν ένας χρήστης έχει κάνει πάνω από 70 likes σε σελίδες του Facebook, τότε τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του μπορούν να προβλεφθούν από το μέσο κοινωνικής δικτύωσης καλύτερα και από έναν κοντινό φίλο του. Όσο πιο πολλά likes κάνει, τόσο πιο καλά τον γνωρίζει η εταιρεία. Οι ερευνητές μάλιστα υποστηρίζουν ότι το Facebook μπορεί να μας γνωρίζει καλύτερα και από τον σύντροφό μας, αν εμείς έχουμε κάνουμε κάνει πάνω από 227 likes στο προφίλ μας.
Τι προεκτάσεις έχει αυτό για τον χρήστη ως καταναλωτή;
Με αυτόν τον τρόπο το Facebook μπορεί να προβλέψει ποια προϊόντα ή υπηρεσίες μπορεί να είναι επιθυμητές για τον κάθε χρήστη. Αν κάποιον για παράδειγμα τον έχουν κατατάξει ως «ανοιχτό σε νέες εμπειρίες», είναι πολύ πιθανόν να του προωθήσουν ταξιδιωτικά γραφεία, εκπαιδευτικά σεμινάρια κτλ.
Έτσι με βάση την ψυχολογία και τις προτιμήσεις του χρήστη, το Facebook χτίζει έναν ολόκληρο κόσμο παροχής υπηρεσιών digital marketing για εταιρείες. Τι πιο εύκολο τώρα πια από το να φέρεις στον καταναλωτή αυτό που θέλει να αγοράσει; Το Facebook ξέρει καλά τον τρόπο.
Στην digital εποχή που ζούμε όλα καταγράφονται. Φαίνεται μάλιστα ότι όσο πιο πολύ αλληλεπιδρούμε στα κοινωνικά δίκτυα τόσο καλύτερα μας μαθαίνουν οι υπολογιστές. Φαίνεται επίσης ότι η κοινωνική σύγκριση επηρεάζει άσχημα την ψυχολογία μας. Ποιος θα το περίμενε αυτό πριν από κάποια χρόνια; Καλό θα ήταν να τα γνωρίζουμε όλα αυτά.
