Έχει το Halloween αρχαιοελληνικές ρίζες;

Η Επίδραση της Αρχαίας Ελλάδας στη θρησκεία των Κελτών

Έρευνες δείχνουν ότι η Αρχαία Ελλάδα άσκησε σημαντική επιρροή στις κελτικές θρησκευτικές παραδόσεις. Υπάρχουν στοιχεία ότι αρκετοί θεοί των Κελτών, όπως ο Belenus, προήλθαν από θεότητες όπως ο Απόλλωνας. Παρόμοια μοτίβα εμφανίζονται και σε μύθους, όπως η ιστορία του Μίδα και οι Νήσοι των Μακάρων, που θυμίζουν τις ελληνικές αντιλήψεις για τον Άλλο Κόσμο.

Αυτή η αλληλεπίδραση πιθανόν να ενισχύθηκε από την ελληνική αποικία της Μασσαλίας (600 π.Χ.) στη νότια Γαλατία και τις επαφές που ανέπτυξαν οι Έλληνες με τους Κέλτες μέσω του εμπορίου και της πολιτισμικής ανταλλαγής.

Η αρχαιοελληνική έκδοση του Halloween

Υπάρχει πιθανότητα οι ρίζες του κελτικού Σόουιν (Samhain), προδρόμου του Halloween, να ανάγονται στα αρχαιοελληνικά Ανθεστήρια. Αυτή η τριήμερη γιορτή ήταν αφιερωμένη στον θεό Διόνυσο και συνδεόταν με την πίστη ότι οι ψυχές των νεκρών περιπλανώνταν στον κόσμο των ζωντανών. Όπως και στο Halloween, περιλάμβανε διακόσμηση, μεταμφιέσεις και προσφορές στα πνεύματα, επισημαίνοντας την αδύναμη σχέση μεταξύ ζωντανών και νεκρών.

Οι ομοιότητες μεταξύ Σόουιν και Ανθεστηρίων

Τόσο το Σόουιν (Samhain) όσο και τα Ανθεστήρια ήταν γιορτές με έντονη τη σχέση ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και των νεκρών. Οι Κέλτες και οι Έλληνες πίστευαν ότι οι ψυχές επισκέπτονταν τα σπίτια των συγγενών τους για να λάβουν φιλοξενία, ενώ ετοίμαζαν προσφορές φαγητού. Επιπλέον, τα σπίτια προστατεύονταν από κακόβουλες δυνάμεις – στο Samhain με αίμα ζώων και στα Ανθεστήρια με πίσσα στην είσοδο.

Μεταμφιέσεις και επισκέψεις στα σπίτια

Η μεταμφίεση στο Halloween έχει ίσως τις ρίζες της στα Ανθεστήρια. Οι μεταμφιέσεις στο Σόουιν είχαν στόχο να αποκρύψουν ή να μιμηθούν τα πνεύματα. Αντίστοιχα, την δεύτερη μέρα των Ανθεστηρίων οι Έλληνες ντύνονταν είτε με επίσημα ρούχα είτε ως σύντροφοι του Διονύσου, ενώ επισκέπτονταν φίλους, θυμίζοντας τις σύγχρονες επισκέψεις από σπίτι σε σπίτι στο Halloween.

Διαφορές στην ημερομηνία

Παρά τη διαφορά στην εποχή, οι δυο γιορτές ενδέχεται να σχετίζονται. Τα Ανθεστήρια τελούνταν χειμώνα, ενώ το Σόουιν γιορταζόταν στα τέλη Οκτωβρίου. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιο για τις γιορτές να αλλάζουν ημερομηνία κατά τη μεταφορά τους από μια κουλτούρα σε άλλη. Για παράδειγμα, τα Σατουρνάλια των Ρωμαίων, που οδήγησαν στα Χριστούγεννα, βασίστηκε στα Κρόνια της Αρχαίας Ελλάδας, τα οποία γιορτάζονταν το καλοκαίρι.

Παρόλο που είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα ότι το Halloween προέρχεται από την Αρχαία Ελλάδα, οι ομοιότητες ανάμεσα στα Ανθεστήρια και στο Σόουιν δείχνουν ότι η κελτική παράδοση μπορεί να εμπνεύστηκε από την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά. Το Halloween, μέσα από αυτή τη σύνδεση, ίσως να έχει ρίζες βαθύτερες και πιο πολυεπίπεδες από ό,τι νομίζουμε.

Μετάφραση-Επιμέλεια από το πρωτότυπο: Σιαφίλιου Θεοδώρα