«Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης»: Τα ποιήματα που σφράγισαν τον θυελλώδη έρωτα Καρυωτάκη-Πολυδούρη

Η ποιητική συλλογή «Έρωτας και Θάνατος στη Σκιά της Ποίησης» φιλοξενεί την καλλιτεχνική και ανθρώπινη συνύπαρξη δύο κορυφαίων ποιητών του 20^ου αιώνα, του Καρυωτάκη και της Πολυδούρη, και αναδεικνύει τον θυελλώδη και ολέθριο έρωτά τους.

Το βιβλίο « Έρωτας και Θάνατος στη Σκιά της Ποίησης» κατάφερε από την πρώτη στιγμή να με  γοητεύσει. Το περιεχόμενο του αγγίζει και συνενώνει με έναν ιδιαίτερο τρόπο τον ρομαντισμό της Μαρίας Πολυδούρη και ταυτόχρονα τον πεσιμισμό του Κώστα Καρυωτάκη, δημιουργώντας το έδαφος για να αναδειχθεί ο ανολοκλήρωτος έρωτάς τους.

Η έκδοση αποτελείται από δύο μέρη, το ένα είναι αφιερωμένο στον Κ. Καρυωτάκη και το άλλο στη Μ. Πολυδούρη, παρουσιάζει τα σπουδαιότερα ποιήματα των δύο ποιητών και συνδιαλέγεται με τις έννοιες του έρωτα και του θανάτου, του πεσιμισμού και της ματαιότητας.

Μέσα από αυτή την ανθολογία προσεγγίζουν τη ζωή και τα ζητήματα που τους κατατρύχουν με την ιδιαίτερη προσωπική τους ματιά και οπτική γωνία, προσδίδοντας στο περιεχόμενο του βιβλίου μία αμφισημία, η οποία επιτρέπει στον καθένα να ταυτιστεί και να εναρμονιστεί μαζί του.

Η ποίηση του Καρυωτάκη

Ο Κώστας Καρυωτάκης γεννήθηκε το 1896 στην Τρίπολη και σε εφηβική ηλικία ανακάλυψε το ταλέντο του στην ποίηση. Ακολουθεί την επιστήμη της νομικής ενώ ταυτόχρονα εκδίδει σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής τα ποιήματά του. Ο Καρυωτάκης θεωρείται ο βασικός εκπρόσωπος της μεσοπολεμικής γενιάς και επηρεάζεται σημαντικά από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική καταστροφή.

Η σκληρή πραγματικότητα που βιώνει αποτυπώνεται στην ποίησή του, η οποία χαρακτηρίζεται από μία έντονη ματαιότητα και πεσιμισμό. Στα ποιήματά του παρατηρούμε μία δυσβάσταχτη αίσθηση παραίτησης και ανικανοποίητου και μία συνεχή απαισιοδοξία για τη εποχή του, που εκφράζεται με μία απόλυτη ειλικρίνεια. Η απογοήτευσή του από τη ζωή και την κοινωνία στην οποία ζει τον ωθεί στη μισανθρωπία ενώ ο αυτοσαρκασμός του και η ειλικρινής αποτύπωση του πραγματικού του εαυτού, τον οδηγούν σε ανεπιτυχείς προσπάθειες «λύτρωσης». Αυτήν η έντονη αίσθηση του αδιέξοδου και του «χαμένου» καθώς και η ασθένεια της σύφιλης που τον βασανίζει τον οδηγούν τελικά στην αυτοχειρία.

Η ποίηση της Πολυδούρη

Η Μαρία Πολυδούρη γεννήθηκε το 1902 στη Καλαμάτα και είναι ποιήτρια της νεορομαντικής σχολής. Χάνει τους γονείς της σε μικρή ηλικία και στη συνέχεια μετατίθεται στη Νομαρχία Αθηνών. Ταυτόχρονα ξεκινά τη φοίτησή της στη Νομική Σχολή ενώ φανερώνει συνεχώς τις έντονες φεμινιστικές της ανησυχίες. Ακολουθεί μία έντονη ζωή, ταξιδεύει στο Παρίσι και σπουδάζει ραπτική. Η επιστροφή της στην Ελλάδα και η μετέπειτα αυτοκτονία του Καρυωτάκη πυροδοτούν το ποιητικό της ταλέντο και εκδίδει την πρώτη ποιητική της συλλογή ‘’Οι τρίλλιες που σβήνουν’’.

Η Μαρία Πολυδούρη συμπορεύεται με τους συνεχιστές της νεορομαντικής σχολής και ξεχωρίζει για την αυθεντικότητα και την πρωτοτυπία της. Η ποίηση της χαρακτηρίζεται από τα έντονα στοιχεία του ρομαντισμού και του πάθους.  Τα βιώματά της και η αγάπη της για τον Καρυωτάκη αποτελούν την μόνη πηγή έμπνευσής της. Αποτυπώνει έντονα τη θλίψη της για τον ανεκπλήρωτο έρωτά της ενώ επηρεασμένη από τη θεματολογία του Καρυωτάκη προσεγγίζει την ιδέα του θανάτου και του αδιέξοδου. Η λύτρωση για τη Μαρία Πολυδούρη έρχεται μέσα από τη ποίηση η οποία αποτελεί για αυτήν ένα είδους κάθαρσης.

Ο ανεκπλήρωτος έρωτάς τους

Η σχέση της Πολυδούρη και του Καρυωτάκη ήταν δυνατή ωστόσο δεν κατάφερε να ολοκληρωθεί. Η σύφιλη που πρόσβαλε τον ποιητή διέκοψε το δεσμό τους ενώ ακόμη και η πρόταση γάμου της Πολυδούρη δεν είχε αίσια εξέλιξη καθώς εκείνος αρνήθηκε και την πλήγωσε σημαντικά. Έπειτα από τον ανολοκλήρωτο έρωτά της με τον Καρυωτάκη και πλέον πληγωμένη, αρραβωνιάζεται τον δικηγόρο Αριστοτέλη Γεωργίου ενώ στη συνέχεια διαλύει τη σχέση τους και φεύγει στο Παρίσι.

Εκεί ενημερώνεται από κοινούς φίλους ότι η πραγματική αιτία του χωρισμού της με τον Καρυωτάκη ήταν η σοβαρή αρρώστια του, γεγονός που τη διατάραξε σημαντικά και την κυρίευσε με συναισθήματα μεταμέλειας και πολλές τύψεις. Ο Καρυωτάκης ωστόσο δεν συγχώρεσε τον αρραβώνα της με αποτέλεσμα να έχει ήδη διακοπεί κάθε είδους σχέση ανάμεσά τους.

Η Πολυδούρη στη συνέχεια επιστρέφει και πάλι στην Ελλάδα, αυτή τη φορά με την ίδια να πάσχει από φυματίωση και συναντά μία τελευταία φορά τον Καρυωτάκη. Ο μετέπειτα θάνατός του την οδηγεί σε συναισθηματική κατάρρευση ενώ λίγο πριν πεθάνει και η ίδια αποτυπώνει στο ‘’Μόνο γιατί με αγάπησες’’ τον έρωτά της, σε  ένα από τα πιο γνωστά ερωτικά ποιήματα που έχει επίσης μελοποιηθεί από τον Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Ο «Έρωτας και ο Θάνατος στη Σκιά της Ποίησης» αποτελεί ένα βιβλίο γεμάτο με αίσθημα και  πάθος ενώ είναι επίσης άρρηκτα συσχετισμένο με την τρομακτική αίσθηση του αδιεξόδου. Οι στίχοι των ποιημάτων και τα έντονα συναισθήματα που αναδύουν θα σας συνεπάρουν από την πρώτη στιγμή και θα καταστήσουν το βιβλίο τον καινούριο σας «ρομαντικό» φίλο.

Συντάκτης: Στεφανία Αποστόλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.