Ένας λόγος για να επιλέξετε τη συγχώρεση και όχι την εκδίκηση

Σύμφωνα με νέα έρευνα, η συγγραφή μιας επιστολής συγχώρεσης μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της αίσθησης της ανθρωπιάς, αφού έχουμε πληγωθεί.

Φανταστείτε ότι είστε στο παντοπωλείο και κάποιος σας προσπερνάει, πέφτοντας πάνω σας. Μπορεί να είστε έξω με φίλους και ένας φίλος σας κάνει ένα σχόλιο για ένα θέμα για το οποίο είστε ευαίσθητοι.

Μπορεί να νιώσετε διάφορα συναισθήματα, έκπληξη, σοκ ή αναστάτωση. Εμπειρίες, όπως αυτή – όπου μας προσβάλλουν, μας υποτιμούν ή μας κάνουν να νιώθουμε αόρατοι – μπορεί να μας κάνουν να νιώσουμε θλίψη και ντροπή.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε αυτόν τον καταιγισμό αρνητικών συναισθημάτων;

Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Personality and Social Psychology, ένας ενδεχομένως εκπληκτικός τρόπος για να νιώσετε ξανά ανθρώπινος είναι να συγχωρήσετε το άτομο που σας πλήγωσε.

Σε ένα πείραμα, ζητήθηκε από 546 συμμετέχοντες να γράψουν για μια φορά που είχαν αδικηθεί από κάποιον άλλον. Έγραψαν για μια ποικιλία γεγονότων, όπως το να γίνουν αποδέκτες ενός κακόβουλου αστείου, να υποτιμηθούν ή να προσβληθούν ή να βιώσουν απιστία σε μια σχέση.

Στη συνέχεια, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να γράψουν ένα γράμμα στο άλλο άτομο. Κάποιοι καλούνταν να συγχωρήσουν το άτομο, ενώ άλλοι είχαν οδηγίες να το εκδικηθούν. Με άλλα λόγια, να πάρουν εκδίκηση. Η συγγραφή της επιστολής ήταν προαιρετική.

Αφού έγραψαν ένα γράμμα συγχώρεσης ή εκδίκησης, οι άνθρωποι βαθμολόγησαν την ανθρωπιά  τους, την αίσθηση ότι είχαν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως εξυπνάδα, ζεστασιά και ηθική, εξετάζοντας δηλώσεις όπως «Ένιωθα ότι ήμουν ανοιχτόμυαλος, ότι μπορούσα να σκέφτομαι καθαρά για τα πράγματα» και «Ένιωθα ότι ήμουν συναισθηματικός, ότι ήμουν ευαίσθητος και γεμάτος ζεστασιά».

Διαβάστε επίσης: Πώς η συγχώρεση επηρεάζει την ψυχική υγεία και ανακουφίζει από το άγχοςΤα οφέλη της συγχώρεσης

Για τα άτομα που έγραψαν μια επιστολή που εξέφραζε συγχώρεση, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα ανθρωπιάς τους ήταν υψηλότερα από τα άτομα που έγραψαν μια επιστολή εκδίκησης. Επιπλέον, όσοι συγχώρεσαν ανέφεραν χαμηλότερη τάση για αυτοτραυματισμό.


Με άλλα λόγια, η συγχώρεση έχει οφέλη για όσους από εμάς έχουν πληγωθεί. Όπως προτείνουν οι ερευνητές, «αυτά τα οφέλη έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς η συγχώρεση – αν και δεν είναι εύκολη – είναι υπό τον έλεγχο του θύματος, σε αντίθεση, για παράδειγμα, με μια συγγνώμη από έναν παραβάτη».

Οι ερευνητές είδαν παρόμοια ευρήματα σε ένα άλλο πείραμα με φοιτητές, οι οποίοι φαντάστηκαν ένα σενάριο όπου ένας συνάδελφος προσέβαλε την παρουσίαση της εργασίας τους. Ακόμη και μόνο η φαντασία αυτής της προσβλητικής αλληλεπίδρασης μείωσε τα αισθήματα ανθρωπιάς τους, σε σύγκριση με εκείνους που φαντάστηκαν μια θετική αλληλεπίδραση με έναν συνάδελφο.

Ωστόσο, αφού φαντάστηκαν ότι συγχώρεσαν τον συνάδελφό τους, τα επίπεδα της ανθρωπιάς τους αυξήθηκαν και πάλι στα ίδια επίπεδα με εκείνα των φοιτητών που δεν είχαν φανταστεί καθόλου την προσβολή. Όταν όμως οι μαθητές φαντάστηκαν ότι πήραν εκδίκηση αποκλείοντας τον συνάδελφό τους από μια πρόσκληση για πάρτι, παρέμειναν απάνθρωποι λόγω της φανταστικής προσβολής.

Γιατί η συγχώρεση ήταν ευεργετική; Αν και υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις, οι ερευνητές προτείνουν ότι μια πιθανότητα είναι ότι η συγχώρεση μας βοηθά να δούμε τον εαυτό μας ως ηθικό. Στην πραγματικότητα, όσο περισσότερο οι μαθητές έβλεπαν τις πράξεις τους ως ηθικές, τόσο λιγότερο απάνθρωποι ένιωθαν.

Φυσικά, δεν είναι κάθε αδίκημα τέτοιο που θα νιώσουμε έτοιμοι να συγχωρήσουμε. Και υπάρχει ένα επιχείρημα που μπορεί να διατυπωθεί ότι ίσως κάποια αδικήματα είναι αρκετά σοβαρά ώστε να μην πρέπει να συγχωρούνται εύκολα, ειδικά αν ο δράστης δεν έχει μετανοιώσει (ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα οφέλη της συγχώρεσης μπορεί να εξαρτώνται από το αν ο δράστης έχει ζητήσει συγγνώμη). Ωστόσο, αυτή η νέα μελέτη επισημαίνει καταστάσεις (ειδικά εκείνες τις μικροπρεπείς μνησικακίες που κρατάμε για πολύ καιρό) στις οποίες η συγχώρεση έχει οφέλη -για τον εαυτό μας.

Πώς πρέπει λοιπόν να προχωρήσουμε στη συγχώρεση, αν αυτό δεν είναι κάτι που συνηθίζουμε να κάνουμε τακτικά; Η Karina Schumann, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, επισημαίνει ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του να συγχωρούμε το άτομο και του να συγχωρούμε αυτό που έκανε. «Η συγχώρεση δεν σημαίνει συγχώρεση του αρχικού αδικήματος», λέει η ίδια.

Ένας τρόπος για να προχωρήσουμε στη συγχώρεση, εξηγεί ο Σούμαν, είναι να σκεφτούμε το πλαίσιο που μπορεί να έκανε κάποιον να ενεργήσει με τον τρόπο που έπραξε. Οι ψυχολόγοι έχουν διαπιστώσει ότι τείνουμε να αποδίδουμε τη δική μας συμπεριφορά σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, αλλά αποδίδουμε τη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων στις διαθέσεις τους. Με άλλα λόγια, πιστεύουμε ότι αν ήμασταν αγενείς, αυτό οφείλεται στο ότι ήμασταν πεινασμένοι, αγχωμένοι και κουρασμένοι, αλλά αυτός ο αγενής άγνωστος στο μανάβικο ήταν απλώς ένας κόπανος. Το να προσπαθήσουμε να επανεξετάσουμε τις υποθέσεις μας και να επεκτείνουμε την ενσυναίσθηση σε αυτό που μπορεί να περνάει ο άλλος μπορεί να είναι ένα καλό πρώτο βήμα προς τη συγχώρεση.

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι μπορείτε να γράψετε μια επιστολή συγχώρεσης χωρίς να δεσμευτείτε ότι θα την στείλετε. Σε αυτή τη μελέτη οι άνθρωποι ωφελήθηκαν μόνο από τη συγγραφή της επιστολής, ακόμη και χωρίς να την μοιραστούν με τον παραλήπτη.

Η απόφαση για το αν θα συγχωρήσει κανείς μπορεί να είναι μια πολύπλοκη διαδικασία. Ο Schumann επισημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει ποτέ να αισθάνονται πιεσμένοι ή βιαστικοί να συγχωρήσουν. Ωστόσο, όταν είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στη συγχώρεση, η έρευνα δείχνει ότι αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση του αισθήματος της ανθρωπιάς μας.

Συντάκτης: Αθανασία Ζημιλιάγκου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.