Εμφύλια Πάθη
Ο εμφύλιος σπαραγμός που ακολούθησε την απελευθέρωση από την γερμανική κατοχή επέφερε πάμπολλα δεινά στον τόπο μας. Δεν είναι λίγες οι οικογένειες που έχουν ένα ή περισσότερα θύματα από την μία ή την άλλη πλευρά με συνολικό αριθμό που υπερβαίνει των αριθμό των θυμάτων από τον πόλεμο και την γερμανική κατοχή γερμανικά πυρά. Ο κοινωνικός ιστός διερράγη από τα μίση που αναπτύχθηκαν ενώ η ανάπτυξη της χώρας μας μεταπολεμικά καθυστέρησε πολλά χρόνια, όταν οι άλλες χώρες της Ευρώπης έκτιζαν πάνω στα ερείπια που άφησε το Γ΄ Ράϊχ.
Παρά τις κατά καιρούς συνειδητές προσπάθειες του πολιτικού κόσμου να επέλθει η λήθη, οι συνέπειες του εμφύλιου συνεχίζουν να ταλαιπωρούν την πολιτική και κοινωνική ζωή στη χώρα μας, άμεσα ή έμμεσα. Και μέσα στο Κοινοβούλιο ακούγονται μέχρι τώρα, δυστυχώς, ατάκες που παραπέμπουν στην εμφυλιακή περίοδο.
Για να μπορέσουμε να απαλλαγούμε, επί τέλους, ως λαός, από τα φαντάσματα του παρελθόντος είναι αδήριτη η ανάγκη να μάθουμε τι ακριβώς συνέβη τότε, προκειμένου να οδηγηθούμε στην αυτογνωσία.
Σε αυτό το σημείο, ας δούμε πώς παρουσιάζεται το βιβλίο στο οπισθόφυλλό του:
Τα Εμφύλια Πάθη προσεγγίζουν τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο μέσα από 23 κρίσιμες ερωτήσεις και απαντήσεις, ξεκινώντας από το τι είναι εμφύλιος πόλεμος και καταλήγοντας στην κληρονομιά που μας άφησε. Με συνοπτικό τρόπο και άμεση γραφή, ο Στάθης Καλύβας και ο Νίκος Μαραντζίδης επιχειρούν μια συνολική ερμηνεία ενός σύνθετου και πολύμορφου γεγονότος που δίχασε έναν λαό και κατέστρεψε μια χώρα, τραυματίζοντας τη συλλογική τους μνήμη και ταυτότητα.
Ο εμφύλιος πόλεμος παρέμεινε για πολλά χρόνια πηγή εντάσεων, διχόνοιας και παθών. Σήμερα όμως έχουμε πια τη δυνατότητα να τον ξανασκεφτούμε με ψύχραιμο και τεκμηριωμένο τρόπο, όχι απαραίτητα για να εντοπίσουμε ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο, και σίγουρα όχι για να αναπαραγάγουμε τη διχόνοια που μοίρασε απλόχερα, όσο για να ανακαλύψουμε τις ποικιλόμορφες πτυχές και διαστάσεις του έτσι όπως αναδύονται μέσα από δεκάδες πρόσφατες έρευνες.
Το βιβλίο αποτελεί μια συμβολή στη συλλογική μας αυτογνωσία, στοχεύοντας να αντικαταστήσει τα εμφύλια πάθη με την εμβάθυνση, τη γνώση και τελικά την ωριμότητα.
Λένε ότι την ιστορία ενός πολέμου γράφουν οι νικητές. Πράγματι έχουν γραφεί πολλά βιβλία σχετικά με τον ελληνικό εμφύλιο και από τις δύο πλευρές: νικητών και ηττημένων. Παρόλα αυτά όμως, ο πολύς κόσμος συνεχίζει να έχει μια συγκεχυμένη ιδέα περί του τι έγινε τότε. Μια αχλή καλύπτει αυτή την περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Ίσως επειδή δεν έχει υπάρξει μια ιστορία που να θεωρείται αντικειμενική και να είναι παράλληλα γραμμένη με απλό, κατανοητό τρόπο.
Το κενό αυτό ήλθε να καλύψει το παρουσιαζόμενο βιβλίο. Το μεγάλο του πλεονέκτημα είναι οι συγγραφείς του δεν είναι κομματικά στελέχη ή ιστορικοί στρατευμένοι σε κάποιο συγκεκριμένο πολιτικό χώρο αλλά πανεπιστημιακοί καθηγητές. Ο Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του πανεπιστημίου του Yale, με βασικό ερευνητικό αντικείμενο τους εμφυλίους πολέμους. Ο Νίκος Μαραντζίδης είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Η ύλη του βιβλίου έχει ακολουθήσει επιστημονική μεθοδολογία παίρνοντας την μορφή 23 ερωταπαντήσεων, κάθε μια από τις οποίες πραγματεύεται ένα θέμα. Επιλέγω τρεις στην τύχη: «Πώς ξεκίνησε ο εμφύλιος πόλεμος;», «Τι ήταν τα Δεκεμβριανά;» Τι ήταν και γιατί απέτυχε η συμφωνία της Βάρκιζας;».
Στο τέλος του κάθε κεφαλαίου παρατίθεται πλουσιότατη βιβλιογραφία, που μαρτυρεί την εμπεριστατωμένη, κοπιώδη και εις βάθος μελέτη που έχουν πραγματοποιήσει οι δύο επιστήμονες ερευνητές. Με απλό και κατανοητό τρόπο αναλύουν σφαιρικά το κάθε θέμα, χωρίς εμπάθεια ή προκατάληψη υπέρ της μιας ή της άλλης από τις αντιμαχόμενες πλευρές.
Η ανάγκη για την συγγραφή αυτού του βιβλίου φαίνεται από την μεγάλη υποδοχή που του επεφύλαξε το αναγνωστικό κοινό, όπως αποδεικνύεται από τις πολλές εκδόσεις του.
Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσουν όλοι οι Έλληνες.
Μεταίχμιο 2015, 528 σελίδες. Διατίθεται και σε ηλεκτρονική μορφή.
«Ο συνεργάτης μας κ. Άρης Γαβριηλίδης είναι συγγραφέας και εικαστικός. Περισσότερα για αυτόν και το έργο του εδώ.»
