Η Κιμ Μολντόφσκι μπορεί να νιώσει ενοχές σχεδόν για τα πάντα – τα παιδιά της, τις αδέσποτες γάτες, τη δουλειά …
Είσαι έτοιμη να σταματήσεις να νιώθεις ενοχές για τα πάντα μια και καλή;
Όλοι το έχουμε νιώσει: αυτό το αίσθημα του κόμπου στο στομάχι, όταν κάνουμε ένα λάθος. Όταν απογοητεύουμε κάποιον. Όταν δεν τηρούμε τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει. Ονομάζεται ενοχή και αν σε κυριεύει αυτό το ισχυρό συναίσθημα, θα πρέπει να μάθεις να το κοντρολάρεις, για να φτιάξεις την ποιότητα της ζωής σου.
Λίγη ενοχή μπορεί να κάνει καλό στην κοινωνία: αυτή είναι η αλήθεια, αφού ρυθμίζει τη συμπεριφορά μας, διατηρώντας μας σε συμφωνία με το τι είναι αποδεκτό και δημιουργώντας αρμονία. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ενοχή «λειτουργεί», καθώς μάς προκαλεί να βελτιώσουμε τη συμπεριφορά μας. Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι οι άνθρωποι που είναι επιρρεπείς στην κοινωνική ενοχή εργάζονται πιο σκληρά και θεωρούνται καλύτεροι ηγέτες. Αν η κοινωνία ανακάλυπτε πώς να ξεπεράσει την ενοχή για τα καλά, ίσως να είχαμε πρόβλημα.
Η πολύ λίγη ενοχή θα μπορούσε να είναι κακή για την κοινωνία, αλλά η υπερβολική ενοχή μπορεί να είναι κακή για το άτομο. Αν αισθάνεστε ανθυγιεινές ποσότητες ενοχής για πράγματα που δεν είναι υπό τον έλεγχό σας ή για σχετικά ασήμαντες περιπτώσεις, ήρθε η ώρα να μάθετε πώς να απαλλαγείτε από αυτήν.
Γιατί αισθάνεσαι ενοχές;
Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αισθάνονται ενοχές (και το μέγεθος της ενοχής που αισθάνονται) ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό από άτομο σε άτομο. Γενικά, αισθανόμαστε ενοχές όταν παραβιάζουμε τους κανόνες -είτε τους κανόνες της κοινωνίας είτε τον προσωπικό μας κώδικα ηθικής. Για ένα άτομο αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ακυρώνουμε τα σχέδια με έναν φίλο την τελευταία στιγμή. Για κάποιον άλλον, μπορεί να σημαίνει κλοπή, εξαπάτηση ή κάτι χειρότερο.
Το μέγεθος της ενοχής που νιώθουμε βασίζεται πιθανότατα τόσο στη «φύση» (γενετική) όσο και στην «ανατροφή» μας (τον τρόπο που ανατραφήκαμε). Ανεξάρτητα από το πόση ενοχή αισθάνεσαι ή τους λόγους για τους οποίους την αισθάνεσαι, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο μπορείς να σταματήσεις να αισθάνεσαι ενοχές ξεκινά με μια σειρά από ενέργειες που μπορείς να κάνεις ξεκινώντας από σήμερα.
Πώς να σταματήσεις να αισθάνεσαι ενοχές
Οι άνθρωποι δεν είμαστε αλάνθαστοι. Κάνουμε συχνά λάθη. Δεν είμαστε καθόλου τέλειοι, αλλά οι περισσότεροι από εμάς δεν χρειάζεται να περνάμε τη ζωή μας νιώθοντας τις ενοχές να μας βαραίνουν. Δες πώς μπορείς να ξεπεράσεις τις ενοχές και να αρχίσεις να ασκείσαι στην αποδοχή του εαυτού σου και των άλλων.
- Προσδιόρισε τα συναισθήματά σου
Η ενοχή είναι συχνά μια μάσκα για άλλα συναισθήματα, όπως η ανεπάρκεια, η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ακόμη και η ζήλια ή η δυσαρέσκεια. Μπορεί επίσης να είναι προϊόν των περιοριστικών μας πεποιθήσεων: αν αισθάνεσαι συχνά περιττές ενοχές, μπορεί να πιστεύεις ότι δεν αξίζεις να είσαι ευτυχισμένη -ότι είσαι κακός άνθρωπος και όχι κάποιος που έκανε ένα λάθος. Για να βρεις τα κλειδιά για το πώς να σταματήσεις να αισθάνεσαι ενοχές, πρέπει πρώτα να έρθεις σε επαφή με τα αληθινά σου συναισθήματα για τον εαυτό σου και τον κόσμο.
- Συγχώρεσε τον εαυτό σου
Κανείς δεν είναι μόνο καλός ή μόνο κακός. Αν έχεις κάνει ένα μικρό λάθος, δεν χρειάζεται να περάσεις τη ζωή σου μετανοώντας γι’ αυτό. Δεν μπαίνεις ισόβια στη φυλακή για υπερβολική ταχύτητα και δεν χρειάζεται να τιμωρήσεις τόσο πολύ τον εαυτό σου για τα περισσότερα αδικήματα. Η συγχώρεση είναι πανίσχυρη. Όταν είμαστε σε θέση αυτοκριτικής, μπορεί να νιώθουμε παράλυτοι και ανίκανοι να αναλάβουμε δράση. Όταν όμως έρθουμε σε θέση αυτοσυμπόνιας, συνειδητοποιούμε ότι έχουμε την ικανότητα να διορθώσουμε τα λάθη μας και ότι μπορούμε να μάθουμε πώς να ξεπερνάμε τις ενοχές.
- Άλλαξε το αφήγημα του εσωτερικού σου μονόλογου
Ό,τι κρατάμε στο μυαλό μας σε σταθερή βάση είναι ακριβώς αυτό που θα βιώσουμε στη ζωή μας. Με άλλα λόγια, οι πεποιθήσεις μας δημιουργούν τον κόσμο μας. Κρατάς στο μυαλό σου ενοχές και αρνητικότητα ή ευγνωμοσύνη και θετικότητα; Την επόμενη φορά που θα αναρωτιέσαι πώς να απαλλαγείς από τις ενοχές, αφιέρωσε λίγο χρόνο για να ακούσεις τον εσωτερικό σου μονόλογο. Άλλαξε την αρνητική αυτοκριτική σε ενδυναμωτικές λέξεις που εστιάζουν στα καλά σου χαρακτηριστικά και όχι στις παράλογες ενοχές.
- Αναζήτησε την αντικειμενικότητα
Το πιο πιθανό είναι ότι είσαι πολύ πιο σκληρή με τον εαυτό σου απ’ ό,τι θα ήσουν με έναν φίλο ή ένα μέλος της οικογένειας. Όταν θέλεις να μάθεις πώς να απαλλαγείς από τις ενοχές, στηρίξου στους κοντινούς σου ανθρώπους για να σου προσφέρουν προοπτική. Πιθανότατα δεν πρόκειται να σου πουν ότι είσαι ένας απαίσιος άνθρωπος. Θα σου παρέχουν υποστήριξη, αγάπη και κατεύθυνση.
Ένας life coach μπορεί επίσης να είναι χρήσιμος. Δουλεύοντας με τον προπονητή σου, θα δημιουργήσεις ένα σχέδιο δράσης για να ανακουφιστείς από τις ενοχές σου και επιπλέον θα έχεις κάποιον να σε βοηθάει να αξιολογείς τις πράξεις σου και να αποδίδεις τις ανάλογες ευθύνες στον εαυτό σου.
- Ανάλαβε δράση
Αν έχεις πραγματικά αδικήσει κάποιον, για να μάθεις πώς να ξεπερνάς την ενοχή πρέπει να αναλάβεις δράση. Ζήτησε συγγνώμη και ρώτησε τι μπορείς να κάνεις για να επανορθώσεις. Ανάλαβε μια μελλοντική δέσμευση και τήρησέ την. Γράψε ένα γράμμα για να πεις πόσο πολλά σημαίνει για εσένα.
Αν η ενοχή σου είναι πιο γενικευμένη, άρχισε να κρατάς ημερολόγιο για να εκφράζεις τα αρνητικά συναισθήματα και να τα αντικαθιστάς με θετικές σκέψεις. Γράψε όλα τα καλά πράγματα που κάνεις, για να θυμίζεις στον εαυτό σου τα επιτεύγματά σου. Η ενεργητική απελευθέρωση των ενοχών σου είναι ο μόνος τρόπος για να απαλλαγείς από αυτές.
- Μάθε από τα λάθη σου
Ένα πράγμα που έχουν κοινό οι περισσότεροι συναισθηματικά υγιείς άνθρωποι είναι η ικανότητα να βρίσκουν το μάθημα στα λάθη και τις αποτυχίες τους και στη συνέχεια να σηκώνονται και να προσπαθούν ξανά. Το να κολλάς στο παρελθόν σκεπτόμενη «έπρεπε να είχα κάνει αυτό» ή «δεν έπρεπε να είχα κάνει εκείνο» δεν είναι παραγωγικό. Αντ’ αυτού, βρες το μάθημα και μετά μην το αφήσεις να ξανασυμβεί. Ανακάλυψε πώς να χρησιμοποιείς τις ενοχές ως έναν τρόπο να αναπτυχθείς, αντί ως δικαιολογία για να παραμείνεις δυστυχισμένη.
