Η εφηβεία είναι μία εξαιρετικά δύσκολη συναισθηματικά περίοδος, καθώς οι έφηβοι έρχονται αντιμέτωποι με σωματικές και ορμονικές αλλαγές. Ορισμένες φορές, …
Εφηβεία: Η εποχή της Επανάστασης
Σε όλη την παιδική ηλικία, το παιδί ταυτίζεται με τους γονείς του, τους αναζητά, και κάθε κίνηση και λέξη τους, αποτελεί πρότυπο γι’ αυτό. Όταν, όμως, το παιδί μπαίνει στην περίοδο της εφηβείας όλα αυτά αλλάζουν.
Ο έφηβος πια, έχει την ψυχολογική ανάγκη να αποτελέσει ξεχωριστή οντότητα από τους γονείς του και να διαφοροποιηθεί από αυτούς, σαν ένα σημάδι χειραφέτησης προς την ενήλικη ζωή. Αυτή είναι, απόλυτα, φυσιολογική λειτουργία του εφήβου και, τις περισσότερες φορές, επιτυγχάνεται, σιωπηλά, χωρίς ρήξεις και καυγάδες.
Τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει η ανάγκη του εφήβου για διαφοροποίηση;
Κάποιες μορφές που μπορεί να πάρει αυτή η διαφοροποίηση από την οικογένεια είναι ένα ιδιόμορφο ντύσιμο, ένα παράξενο κούρεμα, ιδιαίτερες μουσικές προτιμήσεις και ιδιαίτερη βαρύτητα σε παρέες, κολλητούς καθώς και σχέσεις.
Σε κάποιες οικογένειες, όμως, αυτή η φυσιολογική ανεξαρτητοποίηση του εφήβου μπορεί να γίνει αφορμή για έντονες συγκρούσεις και να διαλύσει την σχέση του εφήβου με τους γονείς του.
Ο έφηβος, στην τάση του να ανεξαρτητοποιηθεί και να ξεφύγει από τα γονεϊκά πρότυπα, απορρίπτει τους γονείς του και αντιδρά στην εξουσία που έχουν απέναντί του. Σιγά-σιγά έρχεται η απομυθοποίηση, η αποκαθήλωση του γονιού στα μάτια του εφήβου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Πικρόχολα σχόλια, ειρωνεία, αρνητική συμπεριφορά απέναντί τους. Πράξεις και μειονεκτήματα των γονιών που μέχρι τώρα απλά τους ενοχλούσαν, τώρα, στην εφηβεία, αρχίζουν να τα βγάζουν προς τα έξω και να τα εκδηλώνουν.
Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με μια κριτική από το ίδιο τους το παιδί και, μάλιστα, σε μια ηλικία που και αυτοί περνάνε την δική τους φάση, με το πέρασμα σε άλλη δεκαετία ή με την διαπίστωση ότι μεγαλώνουν, εξίσου. Έτσι, καλούνται να αντιμετωπίσουν τις δικές τους ανασφάλειες ή ενοχές μαζί με «χτυπήματα» κάτω από τη ζώνη, από τα έφηβα παιδιά τους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Από την εφηβεία στην ενηλικίωση
Το οξύμωρο της υπόθεσης
Παρόλα αυτά, σ’ αυτή την κατάσταση συμβαίνει κάτι οξύμωρο. Από τη μία ο έφηβος έχει ανάγκη ανεξαρτησίας και χειραφέτησης, να δείξει σε όλους ότι έχει μεγαλώσει και δεν έχει ανάγκη τους γονείς του, από την άλλη, όμως, χρειάζεται την οικογένειά του, περισσότερο από ποτέ. Καταλαβαίνει ότι μαζί με την ελευθερία που επίκειται στην ενήλικη ζωή, ταυτόχρονα, έρχονται μαζί και οι ευθύνες. Τρομακτική πρόκληση για κάποιον που, μέχρι χτες, ήταν, ακόμα, παιδί. Αυτό μπορεί να τον γοητεύει, αλλά, ταυτόχρονα, ζητά την ασφάλεια και την σταθερότητα που του δίνει η οικογένειά του και το σπίτι του. Από αυτή την αντιφατικότητα προκύπτουν και οι συγκρούσεις με τους γονείς.
Από τη μία πρέπει να συγκρουστεί μαζί τους για να νιώθει ανεξάρτητος και μεγάλος και, από την άλλη, θέλει να επιστρέψει στην παιδική του ηλικία και αναζητά την ασφάλεια και την αγάπη από τους γονείς.
Συμπεριφορά γονιού
Αυτές οι αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές μπορούν να φέρουν σε αδιέξοδο τους γονείς, όμως, είναι ένα φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξης προς το δρόμο της ενηλικίωσης. Οι γονείς οφείλουν να το γνωρίζουν αυτό και θα πρέπει να απαλύνουν τις συγκρούσεις και να μην τις επεκτείνουν, καθώς θεωρείται ένα φυσιολογικό στάδιο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς να αντιδράσετε σε έναν έφηβο που αντιμιλά…
Αν, όμως, οι συγκρούσεις είναι βίαιες και περιέχουν μορφές ψυχολογικές η σωματικής βίας, αυτό δεν θα σβηστεί ποτέ από την ψυχή του παιδιού, ούτε ως ενήλικας.
