Σε περιόδους κρίσεων είναι πιο αναγκαία από ποτέ η ικανή ηγεσία. Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει ένας ηγέτης; Ποιος είναι …
Διοίκηση από απόσταση: Οφέλη και αποτελεσματικότητα
Διοίκηση από απόσταση: η τελευταία τάση στον χώρο των επιχειρήσεων. Σε τι συνίσταται, ποια είναι τα οφέλη και τι ικανότητες απαιτεί;
Η τελευταία τάση στον χώρο των επιχειρήσεων είναι η διοίκηση από απόσταση. Αυτός ο τρόπος διοίκησης είναι καινούργιος; Είναι αποτελεσματικός; Ήρθε για να μείνει; Πρέπει να συνεχιστεί; Έχει να προσφέρει οφέλη;
Η κρίση του COVID 19, υποχρέωσε τους ανθρώπους να επικοινωνούν από απόσταση ώστε να αποφύγουν τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού. Μοιραία, η επικοινωνία από απόσταση, υιοθετήθηκε και από τον κόσμο των επιχειρήσεων και, γενικά, όπου υπήρχαν ομάδες, οι οποίες πλέον δεν είχαν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν με φυσική παρουσία και, αναγκαστικά, η διοίκησή τους έπρεπε να γίνει και αυτή εξ αποστάσεως.
Η διοίκηση από απόσταση ήρθε για να μείνει
Ασφαλώς και η διοίκηση από απόσταση δεν είναι κάτι καινούργιο. Τα τελευταία χρόνια, με την παγκοσμιοποίηση και την εξωστρέφεια των οργανισμών, την εξάπλωσή τους σε μεγάλες γεωγραφικές περιοχές, και μάλιστα εκτός συνόρων, προέκυψε η ανάγκη για διοίκηση από απόσταση. Τα μέσα είναι πολλά, όπως, τηλέφωνο (teleconferences), emails, web meetings. Αυτό το οποίο έχει αλλάξει τώρα είναι η συχνότητα και ο αριθμός των ανθρώπων που υποχρεώθηκαν πλέον να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Θα είναι, λοιπόν, προς όφελος του καθενός (διοίκησης και εργαζομένων) να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να αποδεχθεί την αλλαγή, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, καθώς, είτε λόγω της συνεχιζόμενης τάσης και ανάγκης για εξάπλωση είτε λόγω έκτακτων συνθηκών (COVID 19), αυτός ο τρόπος διοίκησης ήρθε για να μείνει. Ήρθε ως ένας νέος τρόπος, που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στους παραδοσιακούς και χωρίς απαραίτητα να υποκαταστήσει τη φυσική παρουσία, που αποτελεί και τη μεγαλύτερη ανησυχία. Το σημαντικό εδώ είναι ο κάθε αρμόδιος να γνωρίζει πότε και με ποια συχνότητα πρέπει να χρησιμοποιείται το κάθε μέσο, αφού πρώτα έχει μάθει και τον τρόπο να το χρησιμοποιεί, αυτός και η ομάδα του.
Οφέλη και κίνδυνοι
Είναι κατανοητό και βέβαιο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις και δυσαρέσκεια κατά την υιοθέτηση αυτού του τρόπου διοίκησης. Ας αναλογιστεί, όμως, ο καθένας τι θα γινόταν σε περίπτωση που η τεχνολογία δεν έδινε τη δυνατότητα για εναλλακτικούς τρόπους διοίκησης. Πώς θα μπορούσε κάποιος να διοικήσει την ομάδα του όταν αυτή καλύπτει μία ολόκληρη χώρα; Όταν η περιοχή της ομάδας του είναι μόνο ένα γραφείο, αλλά δεν μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί της λόγω μίας κρίσης; Πριν, λοιπόν, δυσανασχετήσει κάποιος, ας κρατήσει τη δυνατότητα που του δίνεται να διοικεί, ανεξαρτήτως συνθηκών και καταστάσεων, το οποίο δεν αποτελεί και το μοναδικό όφελος. Υπάρχουν και πιο χειροπιαστά και μετρήσιμα οφέλη, όπως η εξοικονόμηση σε χρόνο και κόστος, με το πρώτο να αυξάνει την παραγωγικότητα και το δεύτερο την ανταγωνιστικότητα.
Βέβαια, υπάρχουν και κίνδυνοι εκτός από τα οφέλη, με το μεγαλύτερο να είναι η απώλεια της συναισθηματικής σχέσης και επαφής. Σε αυτήν την περίπτωση, ο ασκών διοίκηση δεν πρέπει να ξεχνάει ότι ο άνθρωπος παραμένει στο επίκεντρο. Μάλιστα, οφείλει να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια, ώστε να κρατάει τη συναισθηματική επαφή, η οποία, ομολογουμένως είναι δυσκολότερη λόγω της μη φυσικής παρουσίας. Είναι, όμως, βέβαιο ότι την κατείχε στον μέγιστο βαθμό και κατά τους παραδοσιακούς τρόπους διοίκησης; Αμφιβάλλω. Το σημαντικό είναι το πραγματικό ενδιαφέρον για τους ανθρώπους της ομάδας, η ικανότητα ενσυναίσθησης, και όχι τόσο το μέσο που θα χρησιμοποιήσει για να ασκήσει διοίκηση.
Οι απαραίτητες ικανότητες για αποτελεσματική διοίκηση από απόσταση
Η αλλαγή του τρόπου διοίκησης δεν σημαίνει ότι αλλάζει και η έννοιά της. Οι βασικοί πυλώνες παραμένουν οι ίδιοι, που είναι οι εξής: α) Σχεδιασμός β) Οργάνωση γ) Διοίκηση δ) Έλεγχος ε) Στελέχωση. Με απλά λόγια, η δουλειά παραμένει η ίδια· αυτές που μεταβάλλονται είναι οι ικανότητες και ο βαθμός ανάπτυξης τους, ώστε να μπορέσει κάποιος να ανταποκριθεί στον ρόλο του. Πλέον, σε όλες τις βαθμίδες των managers, οι ικανότητες του προγραμματισμού, της κατεύθυνση, της εξοικείωσης με τις νέες τεχνολογίες, της δεκτικότητας της αλλαγής, της προσαρμοστικότητας, της αποτελεσματικής επικοινωνίας, της δημιουργίας δέσμευσης – οράματος – εμπιστοσύνης είναι απαραίτητο να είναι ανεπτυγμένες στον μέγιστο βαθμό, διότι αυτές είναι που θα καθορίσουν την αποτελεσματικότητα της διοίκησης από απόσταση και σε αυτές ο κάθε manager οφείλει να στρέψει όλη του την προσπάθεια το συντομότερο δυνατόν. Πρέπει να συνειδητοποιήσει και να αποδεχθεί ότι τις όποιες αλλαγές φέρνει η εξέλιξη ή η ανάγκη δεν μπορεί να τις επηρεάσει· το μόνο που μπορεί να επηρεάσει είναι ο εαυτός του και η αλλαγή του, ώστε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Καταλήγοντας μπορεί κάποιος να συμπεράνει ότι η διοίκηση από απόσταση δεν είναι κάτι καινούργιο ούτε κάτι παροδικό. Θα εξακολουθήσει να υπάρχει ως εναλλακτικός τρόπος διοίκησης με οφέλη αλλά και κινδύνους. Η πρόκληση για τον κάθε manager είναι μεγάλη, καθώς πρέπει να βγει πάλι από τη ζώνη άνεσής του και να βελτιώσει τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για μία αποτελεσματική διοίκηση από απόσταση. Εάν είναι, όμως, λίγο πιο προσεκτικός στις ικανότητες που απαιτούνται, θα αντιληφθεί ότι ο ρόλος του αρχίζει και μετακινείται από του manager σε αυτόν του ηγέτη.
