UPDATED ARTICLE Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Γιατί είναι δύσκολη η αποδοχή της διαφορετικότητας; Με έχει προβληματίσει πολλές φορές, καθώς …
Διδάσκοντας στα παιδιά μας το σεβασμό στη διαφορετικότητα
Πόσο σωστά διαπαιδαγωγούμε τα παιδιά μας ώστε να συμβιώσουν αρμονικά με τους συνανθρώπους τους, αποβάλλοντας κάθε είδους προκαταλήψεις και στερεότυπα και τι εννοούμε με τον όρο «διαφορετικότητα»;
«Να θυμάσαι ότι είσαι απολύτως μοναδικός.
Όπως και όλοι οι άλλοι».
Margaret Mead, 1901-1979, Αμερικανίδα εθνολόγος
Ένα από τα έντονα χαρακτηριστικά των σύγχρονων κοινωνιών είναι η ταχύτατη και άμεση επικοινωνία με κάθε γωνιά του πλανήτη, κάτι που εδραιώθηκε μέσα από την κυριαρχία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και γενικά του διαδικτύου. Παράλληλα κυριαρχεί η πολυπολιτισμικότητα, καθώς οι άνθρωποι μετακινούνται συνεχώς ακούσια η εκούσια, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον.
Τα παιδιά λοιπόν από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους έρχονται σε επαφή με άτομα διαφορετικού χρώματος, γλώσσας, θρησκείας και κοινωνικής προέλευσης. Πόσο όμως σωστά διαπαιδαγωγούμε τα παιδιά μας ώστε να συμβιώσουν αρμονικά με τους συνανθρώπους τους, αποβάλλοντας κάθε είδους προκαταλήψεις και στερεότυπα και τι εννοούμε με τον όρο «διαφορετικότητα»;
Η διαφορετικότητα εντοπίζεται αρχικά εξωτερικά, όπου καθένας μας είναι διαφορετικός. Η σωματική διάπλαση ποικίλει, εκφραζόμαστε με ποικίλους τρόπους ανάλογα με το στυλ μας και το τι μας αντιπροσωπεύει. Ακόμα και το ντύσιμο των ανθρώπων διαφέρει και αποτελεί τρόπο έκφρασης. Διαφέρουμε στις προσωπικές μας επιλογές, αγαπάμε τα τατουάζ ή όχι, έχουμε διαφορετική κόμμωση. Πέρα όμως από την εξωτερική εμφάνιση και τις επιλογές μας στον τρόπο ζωής η διαφορετικότητα υπάρχει σε συνανθρώπους μας που ανήκουν στα άτομα με ειδικές ανάγκες με μαθησιακές δυσκολίες, άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού, που έχουν ΔΕΠΥ, σύνδρομο Down, ή κάποια νοητική υστέρηση. Άτομα που ήρθαν αντιμέτωπα με τη σκληρή πλευρά της ζωής και πλέον έχουν κάποιο είδος αναπηρίας.
Όποια κι αν είναι όμως η μορφή και η πηγή της διαφορετικότητας, τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί έχουμε χρέος να μάθουμε στα παιδιά μας να την αποδέχονται με σεβασμό και να μεγαλώνουν με γνώμονα ότι «ναι είμαστε διαφορετικοί άλλα ίσοι».
Η οικογένεια ως πρωταρχικός φορέας διαπαιδαγώγησης διαδραματίζει τον πρώτο καθοριστικό ρόλο στον αγώνα αποδοχής της διαφορετικότητας. Είναι αναγκαίο το παιδί να μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον όπου καλλιεργείται η ενσυναίσθηση και ο αλληλοσεβασμός. Οι φίλοι του παιδιού δεν πρέπει να επιλέγονται με βάση κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια ή κριτήρια χρώματος και εθνικότητας. Γονείς που ταξιδεύουν στον κόσμο και φέρνουν το παιδί τους σε επαφή με ποικίλους πολιτισμούς και διαφορετικούς ανθρώπους ή που μιλούν για τα άτομα με ειδικές ανάγκες με σεβασμό θέτουν τις πρώτες γερές βάσεις για την αποδοχή της διαφορετικότητας.
Εξίσου καθοριστικός και ο ρόλος του σχολείου. Το σχολείο ως ο επόμενος φορέας διαπαιδαγώγησης και κοινωνικοποίησης μετά την οικογένεια θα παίξει καταλυτικό ρόλο στην αποδοχή ρου διαφορετικού. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι τα σχολείο πλέον χαρακτηρίζονται από έντονη πολυπολιτισμικότητα και οι μαθητές σε μια τάξη ποικίλουν.
Ο εκπαιδευτικός λοιπόν έχει χρέος να αντιμετωπίζει όλα τα παιδιά ως ίσα, ανεξάρτητα από το χρώμα, τη θρησκεία, τη κοινωνικοοινομική τους κατάσταση, τη μαθησιακή τους ικανότητα. Πρέπει να ωθεί τους μαθητές να εκφράσουν την προσωπική τους γνώμη, χωρίς το φόβο της απόρριψης, και να παρουσιάσουν ακόμα και τη δική τους διαφορετικότητα χωρίς φοβίες. Μια καλή πρακτική θα ήταν για τον εκπαιδευτικό να εφαρμόσει τη διαφοροποίηση στη διδασκαλία και να προσπαθήσει να ενσωματώσει τις ανάγκες των μαθητών σ αυτήν.
Πώς το σχολείο δεν αξιοποιεί τη διαφορετικότητα
Ο σεβασμός προς τη διαφορετικότητα αποτελεί βασική παράμετρο μιας αρμονικής συνύπαρξης ανάμεσα στους ανθρώπους, ένδειξη πολιτισμού και ηθικοπνευματικής ανέλιξης. Καθίσταται λοιπόν αναγκαία η γαλούχηση των ατόμων από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους γιατί ,όπως είχε πει και η περίφημη Γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας Coco Chanel «Για να είναι κανείς αναντικατάστατος, πρέπει να είναι πάντα διαφορετικός».
