Διάλογος: Πόσο σημαντικός είναι για την αρμονική συνύπαρξη των ανθρώπων

Ποια είναι η αξία ενός ουσιαστικού διαλόγου; Γιατί οι άνθρωποι συχνά γίνονται απόλυτοι με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην κοινωνία και να κλονίζεται η ειρηνική διάθεση; 

Προϋποθέσεις για έναν γόνιμο διάλογο 

Για την ομαλή πραγματοποίηση ενός γόνιμου διαλόγου, χρειάζεται, πρωτίστως, τα άτομα να διαθέτουν επαρκή γνώση επί του θέματος που πρόκειται να συζητήσουν, έχοντας ως πρόθεση την ανάπτυξη των ιδεών τους με τρόπο τεκμηριωμένο. Το πνεύμα διαλλακτικότητας και η καλή διάθεση είναι δύο γνωρίσματα που καλό είναι να διακατέχουν τους συνομιλητές, επιδεικνύοντας σύνεση και σεβασμό προς οποιαδήποτε αντίθετη άποψη. 

Η συζήτηση προάγει τα θέματα, συζητάμε σκοπεύοντας να φτάσουμε στην εύρεση της αλήθειας και όχι αποσκοπώντας να αποδείξουμε κάτι σε κάποιον. Ο διάλογος δεν είναι αγώνας δρόμου, περιμένοντας εναγωνίως να τερματίσει κάποιος πρώτος, αλλά μία πολύ δημιουργική διαδικασία, η οποία δύναται να ανοίξει διάπλατους ορίζοντες.  

Σημασία του γόνιμου διαλόγου 

Τα οφέλη μιας γόνιμης επικοινωνίας είναι πολλά! Ο άνθρωπος μέσω της βαθιάς και ουσιαστικής συζήτησης οξύνει την κρίση του και σταδιακά αρχίζει να αποκτά μία άλλη αντίληψη των πραγμάτων από αυτή που μέχρι πρότινος είχε. Αρχίζει να αναθεωρεί ορισμένα θέματα, κατευνάζοντας τις απόλυτες ιδέες που τον διακατείχαν και εξασκείται στην καλύτερη δυνατή χρήση του λόγου.  

Ακόμα, το κομμάτι των πολύωρων συζητήσεων συμβάλλει στη σύσφιξη των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, οι οποίοι γίνονται πιο διαλλακτικοί και προτίθενται με μεγαλύτερη προθυμία να επιλύσουν τις διαφορές τους. Έτσι, επικρατεί ένα νηφάλιο κλίμα με διάθεση κατανόησης και αποδοχής του άλλου. Συνάμα, ένα πνεύμα ειρήνης καλλιεργείται με την πάταξη των βίαιων αντιδράσεων και την ενίσχυση του δημοκρατικού διαλόγου.  

Τέλος, είναι αξιοσημείωτο πως με την αρωγή του διαλόγου εδραιώνονται έρευνες, καθώς και ανακαλύψεις στις τέχνες, τα γράμματα και τις επιστήμες. 

Αιτίες της έλλειψης γόνιμου διαλόγου 

Είναι αλήθεια, βέβαια, το γεγονός πως στη σημερινή εποχή αυτή η πνευματική πολυτέλεια ήδη εκδηλώνει συμπτώματα μαρασμού. Αυτό οφείλεται στη χαλάρωση των δεσμών, λόγω του έντονου φόρτου εργασίας, αρχικά εντός οικογενείας και στη συνέχεια στο ευρύτερο πλαίσιο του σχολείου, το οποίο αντί να προωθεί τη διαλογική προσέγγιση της γνώσης, επικροτεί ένα είδος μονολόγου εκ μέρους των εκπαιδευτικών, που στόχο έχει την άκριτη πρόσληψη πληροφοριών εκ μέρους των μαθητών.  

Ο ατομικισμός και η ανταγωνιστικότητα είναι οι δύο στάσεις που επικρατούν ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, οι οποίες επηρεάζουν καταλυτικά τους ανθρώπινους δεσμούς. Ο διάλογος υποβαθμίζεται στο βωμό της αυτοπροβολής και επίδειξης, δίχως οι άνθρωποι να ενδιαφέρονται για την κοινωνία μέσα στην οποία διαβιούν, έχοντας ελάχιστο χρόνο και καθόλου διάθεση για να συμμεριστούν περαιτέρω κοινωνικούς προβληματισμούς.  

Επιπρόσθετα, η τηλεοπτική και διαδικτυακή μάστιγα αποτελεί έναν παραπάνω λόγο για την αποσυναρμολόγηση της παραγωγικής επικοινωνίας. Μάλιστα χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο πρότυπα συντομογραφίας, χωρίς, επί της ουσίας, στοχαστική διάθεση.  

Συνέπειες της έλλειψης διαλόγου 

Πρώτιστη συνέπεια συνιστά η αποδυνάμωση της κριτικής ικανότητας, η μεγιστοποίηση της διαστρέβλωσης της αλήθειας και η επαναφορά δογματικών τάσεων, χωρίς έρευνα και απόδειξη αυτών.  

Εξαιτίας αυτής της έλλειψης τα προβλήματα διαιωνίζονται, με αποτέλεσμα ορισμένες φορές να εξωθούνται στα άκρα. Ο θεσμός της διαφωνίας δε γίνεται αποδεκτός και οι αντιπαραθέσεις αυξάνονται αντί να λιγοστεύουν, αφού τα άτομα χάνουν την πρόθεση για κάθε συμφιλιωτική περίσταση και προτιμούν να κλείνονται στον εαυτό τους. Η αρχή της πολυφωνίας καταπατάται, ενώ η επιβολή εξουσίας με τη χρήση βίας καραδοκεί για να πάρει τα ηνία.  

Πώς μπορεί να αναπτυχθεί ο διάλογος 

Ο διάλογος δύναται να αναπτυχθεί μέσα από την σωστή καθοδήγηση της οικογένειας, η οποία χρειάζεται να προωθεί τέτοιου είδους υγιή πρότυπα, ώστε το παιδί από μικρή ηλικία να αντιλαμβάνεται πως όλα λύνονται με διάθεση συζήτησης και όχι επιβολή απαιτήσεων. Εξίσου σημαντικός είναι και ο ρόλος του σχολείου που καλό είναι να εντάξει τη διδακτική διαδικασία σε ένα κλίμα διαλόγου ανάμεσα στους μαθητές και στους δασκάλους, με στόχο η διδαχή να γίνεται μαθητοκεντρική και όχι το αντίστροφο. Περνώντας, λοιπόν, από τα δύο αυτά βασικά στάδια, θα έρθει κατ’ επέκταση η ένταξη του διαλόγου και στους λοιπούς τομείς της καθημερινότητας, οι οποίοι θα εξομαλυνθούν με την ευεργετική επίδραση αυτού

Συντάκτης: Μαρία Τατιάνα Πινακούλα,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.