Ο σχολικός εκφοβισμός ή αλλιώς bullying αποτελεί σύγχρονη επιστημονική ορολογία. Η πρώτη προσπάθεια καταγραφής αυτού του φαινομένου ανήκει στο Νορβηγό …
Bullying: Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού που μαστίζει την εποχή μας
Δυστυχώς το φαινόμενου του σχολικού εκφοβισμού στις μέρες μας έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους φόβους γονέων και παιδιών, τόσο εντός, όσο και εκτός σχολείου.
Τί είναι το Bullying;
To bullying (εκφοβισμός) είναι μία επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνεται σκόπιμα και περιλαμβάνει μία ανισορροπία δύναμης και αντοχής. Πρόκειται για μία επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά και παίρνει φυσική και λεκτική μορφή.
Ποιος ο ρόλος του σχολείου;
Μετά τον θεσμό της οικογένειας, το σχολικό περιβάλλον είναι αυτό που θα δώσει τα απαραίτητα εφόδια για την πρόοδο και την πνευματική ανάπτυξη του παιδιού. Το σχολείο περιγράφεται σαν το δεύτερο σπίτι των παιδιών, καθώς είναι το δεύτερο σε σειρά κοινωνικό περιβάλλον που καταναλώνουν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους. Το εκπαιδευτικό περιβάλλον λειτουργεί σαν καθοδηγητής των παιδιών σχετικά με την πορεία που θέλουν να ακολουθήσουν στη ζωή τους μέσα από τα διάφορα μαθήματα και τις εκδηλώσεις που περιλαμβάνει, αλλά και σαν ένα μέρος όπου μαθαίνουν να εκφράζουν τη γνώμη τους και να δέχονται των υπολοίπων, να κοινωνικοποιούνται και να ανακαλύπτουν τον εαυτό τους. Επειδή όμως το σχολείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, στους κόλπους του περικλείει διαφορετικά άτομα με ξεχωριστές προσωπικότητες και ατομικά χαρακτηριστικά. Έτσι κάποιοι θα συνάψουν φιλικές σχέσεις μεταξύ τους ενώ άλλοι θα μείνουν στο περιθώριο, αντικρίζοντας το σχολείο σαν φυλακή παρά σαν ένα χώρο που θα διευρύνουν τους ορίζοντες τους.
Σχολικός εκφοβισμός: Τα χαρακτηριστικά του και πώς τον διακρίνουμε
Αρνητικό φαινόμενο της εποχής μας, όσον αφορά την κοινωνικοποίηση του παιδιού, αποτελεί ο σχολικός εκφοβισμός, γνωστός ως bullying. Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να υπάρχει ενημέρωση σχετικά με το τι ονομάζουμε bullying και ποια είναι η διαφορά του από μια απλή αντιπαράθεση ανάμεσα στα παιδιά. Βέβαια, γνωρίζουμε ότι τα παιδιά, λόγω του ότι δεν έχουν αναπτύξει πλήρως τις κοινωνικές τους δεξιότητες, χαρακτηρίζονται από αυθορμητισμό και για αυτό μπορεί να μεταχειριστούν πιο «σκληρό» τρόπο, όταν πρόκειται να εκφράσουν τις σκέψεις και τις απόψεις τους. Το θέμα όμως είναι να μπορούμε να αναγνωρίσουμε κατά πόσο αυτό παραμένει στα λογικά πλαίσια και δεν μετατρέπεται σε επιθετική συμπεριφορά.
Διαβάστε επίσης: Σε τι οφείλεται ο σχολικός εκφοβισμός και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Ο σχολικός εκφοβισμός ή bullying αφορά μια κατάσταση στην οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, που αποσκοπεί στην πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους εντός και εκτός σχολείου. Περιλαμβάνει ενέργειες από τον θύτη όπως οι απειλές, η διάδοση φημών, σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, λεκτική και σωματική κακοποίηση και αποκλεισμός από παρέες και δραστηριότητες. Το φαινόμενο του εκφοβισμού μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια του σχολείου ή μετά, στην παιδική χαρά, στη γειτονιά ή στον δρόμο προς το σχολείο. Ο εκφοβισμός διείσδυσε ακόμη και στο διαδίκτυο, όπου εκεί αναφερόμαστε σεcyberbullying. Δυστυχώς τα περισσότερα περιστατικά bullying αποκρύπτονται από το θύμα λόγω του φόβου στιγματισμού ή των απειλών που δέχεται από τον θύτη.
Τα πιο συνήθη σημάδια που μπορούμε να διακρίνουμε, όταν ένα παιδί έχει πέσει θύμα εκφοβισμού, είναι η μειωμένη διάθεση ή άρνηση να πάει στο σχολείο με τη δικαιολογία ότι είναι άρρωστος, αδικαιολόγητες απουσίες, μείωση στην μαθησιακή του επίδοση, παρουσιάζει σημάδια και μελανιές στο σώμα του, χάνει συχνά τα πράγματά του, αρνείται να συμμετάσχει στις σχολικές δραστηριότητες και εκδρομές και εμφανίζει ψυχοσωματικά προβλήματα και αλλαγές διάθεσης.
Πώς μπορούν, όμως, οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους που έχει δεχθεί σχολική βία;
Με το που θα αντιληφθεί κάποιο από τα παραπάνω σημάδια ο γονέας, θα πρέπει να μείνει ψύχραιμος, να συζητήσει με το παιδί και να του εξηγήσει τα δικαιώματά του και τους τρόπους που μπορεί να αντιμετωπίσουν το bullying. Ότι δεν επιτρέπεται κανείς να του ασκεί σωματική ή ψυχολογική βία, ότι θα πρέπει να αναφέρει οποιαδήποτε μορφή εκφοβισμού και βίας στους υπεύθυνους του σχολείου. Να του υπενθυμίζει ότι βρίσκεται κοντά του και ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για αυτό που του συνέβη.
Τέλος, για να χτυπηθεί το κακό στη ρίζα του, χρειάζεται να καταρτιστούν προγράμματα πρόληψης στα σχολεία και στις κοινότητες από επαγγελματίες που ασχολούνται με αυτό το φαινόμενο, όπως είναι οι Κοινωνικοί Λειτουργοί και οι Ψυχολόγοι. Έχουμε χρέος ως κοινωνία να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά που πέφτουν θύματα Bullying, καθώς τους δημιουργεί τραύματα που θα τους συνοδεύουν μια ζωή. Προτεραιότητα έχει η δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος ενάντια σε κάθε μορφής εκφοβισμού και βίας.
