Πολύ πριν την εξάπλωση του χριστιανισμού στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ακόμα και πριν τη γέννηση του Ιησού, τηρούνταν διάφορα έθιμα που …
Αρχαίες γιορτές που τελούνταν την εποχή των Χριστουγέννων – Μέρος Β΄
Πολύ πριν την εξάπλωση του χριστιανισμού στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ακόμα και πριν τη γέννηση του Ιησού, τηρούνταν διάφορα έθιμα που έμοιαζαν με τα σημερινά Χριστούγεννα.
Το χειμερινό ηλιοστάσιο (25 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο) είχε μεγάλη σημασία για τους αρχαίους γι’ αυτό τον λόγο πολλές γιορτές έκαναν την εμφάνισή τους την περίοδο αυτή, από τα μέσα Δεκέμβρη και μετά.
Το Τριέσπερον
Από τους Ελληνιστικούς Χρόνους ήταν γνωστή μια γιορτή άγνωστης προέλευσης, το Τριέσπερον, που είχε σχέση με το χειμερινό ηλιοστάσιο (22-24 Δεκεμβρίου). Σύμφωνα με τα ελληνικά έθιμα, η γιορτή περιείχε «λιτανείες», χορούς και συμπόσια. Αργότερα οι Ρωμαίοι επέβαλαν τον δικό τους τρόπο εορτασμού προσθέτοντας και ρωμαϊκά έθιμα.
Τέλος, ο αυτοκράτωρ Αυρηλιανός το 274 (ένα χρόνο πριν τη δολοφονία του) θέλησε να ενώσει όλους τους λαούς με μία κεντρική διοίκηση και μία θρησκεία, Έτσι, στις 25 Δεκεμβρίου του 274 εορτάστηκε «η ημέρα της Γέννησης του Ανίκητου Ήλιου» (του Ήλιου που δεν θα νικηθεί ποτέ από τα σύννεφα ή από το βαρύ χειμώνα).
Ήταν μια λατρεία που ένωνε το ελληνικό «Τριέσπερο» με την αιγυπτιακή εορτή «Γέννηση του Όσιρη» και την περσική τριήμερη εορτή «Η γέννηση του Μίθρα».
Διαβάστε επίσης: «Φιλοσοφία και θρησκεία», του FriedrichWilhelmJosephSchelling
Η λατρεία του Μίθρα
Α δούμε μερικά ενδιαφέροντα γεγονότα από τη ζωή του. Γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου από μια παρθένο εντός σπηλαίου. Ήρθε στη Γη για να διδάξει τη δικαιοσύνη και για να προσφέρει στους πιστούς του τη σωτηρία της ψυχής και την αιώνια ζωή. Αναλήφθηκε στους ουρανούς στα 33 του χρόνια, με την υπόσχεση να επιστρέψει την Ημέρα της Κρίσης.
Ποιος είναι; Όχι ο Ιησούς αλλά ο Μίθρας, ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής Του. Παρότι οι μαρτυρίες είναι φειδωλές, κάποιοι ιστορικοί και αρχαιολόγοι κάνουν λόγο για πηγές σχετικές με τη ζωή και το έργο του. Όπως ήταν αναμενόμενο, το ενδιαφέρον του κόσμου για αυτόν τον άλλο Σωτήρα και τις εκκλησίες του, τα ιερά όπου λατρευόταν, είναι σήμερα περιορισμένο.
Μετρημένοι στα δάχτυλα είναι οι τουρίστες που επισκέπτονται ναούς του στην Ιταλία, τη χώρα όπου ο μιθραϊσμός γνώρισε τη μεγαλύτερη άνθηση κυρίως κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. Επρόκειτο για μικρά λατρευτικά κέντρα που χωρούσαν μετά βίας σαράντα άτομα και ήταν λαξευμένα σε βράχους.
Διαβάστε επίσης: Οι πιο περίεργες θρησκείες σε όλο τον κόσμο!
Στις πόλεις, τα ιερά του Μίθρα, τα Μιθραία, χτίζονταν σε υπόγειες στοές και ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένα. Μόνο στη Ρώμη υπολογίζεται ότι υπήρχαν περίπου χίλια τέτοια. Οι πιστοί του Μίθρα βάπτιζαν τους μυημένους ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο τελετουργικό. Ο ιερέας ευλογούσε τον άρτο, το ύδωρ και τον οίνο (Σας θυμίζει κάτι αυτό;) Κατόπιν οι βοηθοί του τα πρόσφεραν στους κοινωνούς της Θείας Λειτουργίας.
Όταν το 313 μ.Χ. ο Μέγας Κωνσταντίνος επέβαλε τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία του κράτους, πολλά Μιθραία καταστράφηκαν. Ο μιθραϊσμός επανήλθε πρόσκαιρα επί Ιουλιανού του Αποστάτη, από το 361-363, για να εκτοπιστεί εκ νέου από τον Μέγα Θεοδόσιο το 394. Πάνω στα ερείπια των κατεστραμμένων ιερών του Μίθρα ανεγέρθηκαν χριστιανικές εκκλησίες, όπως συνέβη και με τους αρχαιοελληνικούς ναούς.
Ο μιθραϊσμός πέρασε στη λήθη. Οι περισσότεροι τον θυμούνται ως ειδωλολατρική δεισιδαιμονία με την κατηγορία ότι επέβαλε ανθρωποθυσίες. Επίσης, ο μιθραϊσμός είχε μεγάλη εξάπλωση στις τάξεις των γραφειοκρατών και του στρατού.
Βέβαιο είναι ότι το βασικό αίτιο για το άδοξο τέλος της θρησκείας του Μίθρα υπήρξε η στενή της σύνδεση με το στρατό της Ρώμης. Εξαιτίας αυτού του δεσμού, αλλά και για πολιτικούς λόγους, ο Μέγας Κωνσταντίνος διέταξε τους στρατηγούς του να εκτοπίσουν τον Μίθρα και να ενισχύσουν την εικόνα του Ιησού.
Διαβάστε Επίσης: Τι είναι ο Σαμανισμός και τι μπορεί να προσφέρει στην ψυχή μας
Οι γιορτές προς τιμήν του θεού Ήλιου
Οι επίσημες λατρευτικές εκδηλώσεις έγιναν σε έναν καινούργιο ναό που άνοιξε στη Ρώμη «προς τιμήν της Dies Natalis SolisInvicti» (Ημέρα Γέννησης του Ανίκητου Ήλιου). Από την ημέρα εκείνη ακόμη και στα ρωμαϊκά νομίσματα υπάρχει η επιγραφή «Ήλιος, ο Κύριος της Αυτοκρατορίας των Ρωμαίων», ενώ από την άλλη όψηο αυτοκράτωρ ως υιός του θεού Ήλιου έφερε κορώνα με ακτίνες.
Το πρώτο επίσημο κείμενο που αναγγέλλει την κατάργηση της λατρείας του ΑνίκητουΉλιου είναι το ρωμαϊκό «Καλεντάρι των Φιλοκαλίων» του 354 μ.Χ. γραμμένο στη λατινική γλώσσα που διορθώνει τη φράση «Ημέρα γέννησης του Ανίκητου Ήλιου» με τη φράση «Ο γεννηθείς Χριστός εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας».
Η Εκκλησία από πολύ νωρίς είδε ότι οι λατρείες του ηλίου στη Μεσόγειο την απειλούσαν και έπρεπε να καταπολεμηθούν άμεσα. Για αυτό και το σύνολο των εκκλησιαστικών συγγραφέων μιλούν με σκληρά λόγια εναντίον της λατρείας του θεού Ήλιου.
