Άπειρο, του John D. Barrow
Τον περασμένο Ιούλιο χάζευα σε βιβλιοπωλείο (αθεράπευτη συνήθεια) της Αίγινας. Δεν συμμερίζομαι την άποψη που λέει ότι το καλοκαίρι διαβάζουμε ευχάριστα, “ελαφρά” αναγνώσματα. Πιστεύω ότι μας δίνει την ευκαιρία να διαβάσουμε περισσότερα βιβλία. Έτσι δεν δίστασα να πάρω ένα ακόμη βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης.
Την φορά αυτή ήταν το Άπειρο των εκδόσεων Τραυλός που έχει παράδοση σε τέτοιου είδους βιβλία, πολλά από τα οποία αναπαύονται στη βιβλιοθήκη μου αφού ταλαιπωρήθηκαν από το διάβασμα. Είναι γραμμένο από τον John D. Barrow (Τζον Μπάροου), καθηγητή μαθηματικών στο τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Αυτή η ιδιότητα του συγγραφέα εξασφάλιζε την εγκυρότητά του, που την συμπλήρωσε η μετάφραση και η επιστημονική επιμέλεια του Θεοφάνη Γραμμένου, διδάκτορα Μαθηματικής Φυσικής.
Ως τότε δεν μπορούσα να φανταστώ τις πολλαπλές έννοιες που μπορεί να διαθέτει το άπειρο. Περιοριζόμουν στην κοινή αντίληψη που έχουμε όλοι, όπως την διδαχτήκαμε στα μαθητικά θρανία. Με έκπληξη, λοιπόν, διαπίστωνα σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου πως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Ο συγγραφέας με έπαιρνε από το χέρι και με οδηγούσε σε νέες ατραπούς σκέψης και αντιλήψεων που δεν μπορούσα να φανταστώ. Ο δρόμος άνοιγε μέσα από νοητικά πειράματα, πνευματικά παιχνίδια, παράδοξα, ιστορίες, επιστημονικές θεωρίες, επαγωγικές σκέψεις και ταξίδια στον χρόνο, που διεύρυναν τους ορίζοντές μου μέσα από μια γοητευτική πορεία.
Ύστερα από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου είχα μια διαφορετική αντίληψη για τον κόσμο, το σύμπαν και τις διαστάσεις του, τα άπειρα, δυνητικά, σύμπαντα και τις συνέπειες που επιφέρουν.
Ιδού μερικά από τα ερωτήματα που απαντώνται, όπως τα αντιγράφω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: Τι θα σήμαινε για εμάς –κοινωνικά, πνευματικά, νομικά, υλικά και ψυχολογικά– το να ζούμε για πάντα; Ποια είναι η φύση ενός άπειρου συνόλου; Μπορούμε να κάνουμε λόγο για μικρά και για μεγάλα άπειρα; Άραγε, το Σύμπαν θα υπάρχει αιωνίως; Σε ένα άπειρο Σύμπαν μπορεί να συμβεί οτιδήποτε; Άραγε, ο Θεός είναι άπειρος; Και αν ναι, δεν πρέπει να είναι «πιο μεγάλος» από τα εγκόσμια άπειρα, όπως είναι ο ανεξάντλητος κατάλογος των θετικών αριθμών; Πόσα άτομα φιλοξενούνται στο ξενοδοχείο ΤΟ ΑΠΕΙΡΟΝ, του γερμανού μαθηματικού Ντάβιντ Χίλμπερτ; Οι αρχαίοι φιλόσοφοι με πρώτο τον Ζήνωνα αναμετρήθηκαν με τα παράδοξα του απείρου σε πολλά μέτωπα. Οι σύγχρονοι φιλόσοφοι, όμως, τι λένε;
Το “Good Book Guide” (Οδηγός του Καλού Βιβλίου) σχολιάζει: “…ένα θέμα άπειρης γοητείας, ένας μαθηματικός απαράμιλλης συγγραφικής ικανότητας, ένα βιβλίο απείρου κάλλους. Διαβάζεται πιο ευχάριστα κι απ’ το καλύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα”. Συμφωνώ!
Υ.Γ. Τελικά πέρασα ένα ευχάριστο καλοκαίρι στο οποίο συνετέλεσε, ανάμεσα στα άλλα, και αυτό το βιβλίο…
