Αντιμετωπίζοντας ένα διαζύγιο
Πολλοί υποστηρίζουν πως ο χωρισμός είναι ένας μικρός θάνατος, για αυτό το λόγο όταν χωρίζουμε περνάμε από διάφορα στάδια ανάλογα με αυτά του πένθους. Όταν είμαστε στην παιδική ηλικία αναπτύσσουμε κάποιους μηχανισμούς άμυνας προκειμένου να προστατευτούμε. Για παράδειγμα, κλείνουμε τα αυτιά ή τα μάτια μας και νομίζουμε πως το αντικείμενο του φόβου μας θα έχει εξαφανιστεί μέσα σε λίγα λεπτά. Στην ενήλικη ζωή οι αμυντικοί μηχανισμοί που δημιουργούμε μας βοηθούν να αποτρέψουμε την ψυχολογική κατάρρευση από ένα ισχυρό σοκ που έχουμε υποστεί.
Μηχανισμοί Άμυνας
Στην περίπτωση του διαζυγίου, ο πρώτος μηχανισμός ονομάζεται άρνηση. Συγκεκριμένα, ο εαυτός μας αδυνατεί να συλλάβει αυτό που έχει συμβεί.
- «Θα γυρίσει πίσω»
- «Είναι ένας προσωρινός χωρισμός και δεν θα έχει διάρκεια»
Πολλοί άνθρωποι είναι παγιδευμένοι για πολλά χρόνια σε αυτό το στάδιο και δεν μπορούν να εξελιχθούν προσωπικά, κοινωνικά και συναισθηματικά.
Ένας άλλος μηχανισμός άμυνας που μοιάζει με την άρνηση είναι η υποτίμηση. Πρόκειται για ένα μηχανισμό που αφορά στην υποτίμηση του πόνου που βιώνει ο χωρισμένος.
- «Δεν τον αγαπούσα τελικά, καλύτερα που χωρίσαμε»
- «Νιώθω ήδη καλύτερα, θέλω να παραμείνουμε φίλοι»
Το άτομο αρνείται να βιώσει τα πραγματικά του συναισθήματα, δεν είναι αληθινό με τον εαυτό του και δεν βιώνει πραγματικά τον πόνο, ώστε να μπορέσει να τον ξεπεράσει.
Ένας ακόμη αμυντικός μηχανισμός είναι η εκλογίκευση, όπου τα άτομα αντί να βιώνουν τα συναισθήματα τους, προσπαθούν να αναλύσουν την κατάσταση.
-
«Πιστεύω πως χώρισα με τον σύντροφο μου, γιατί νιώθει κατώτερος μου» - «Σκεφτόμουν πως αντέδρασα στο χωρισμό και είναι επειδή έχω μεγαλώσει χωρίς το ανδρικό πρότυπο»
Η εκλογίκευση είναι ένας θεμιτός και ενδιαφέρον μηχανισμός άμυνας, για μικρό χρονικό διάστημα, ώστε μετά να μπορέσουμε να βιώσουμε την κατάσταση.
Σε αυτό το σημείο, ερχόμαστε ίσως στην πιο φυσιολογική αντίδραση στην περίπτωση της απώλειας που είναι ο θυμός. Το άτομο θυμώνει με τον σύντροφο του, με τον ίδιο τον εαυτό του και μπορεί αυτός ο θυμός να στραφεί και προς τρίτα άτομα που θεωρούνται υπεύθυνα για το διαζύγιο.
Ένας άλλος μηχανισμός άμυνας που είναι δύσκολο να διακρίνουμε είναι η μετάθεση, όταν δηλαδή συγκεντρώνω τα συναισθήματα μου πάνω σε κάτι και τα προβάλω πάνω σε κάτι άλλο. Είμαι θυμωμένη με τον πρώην σύζυγο μου, αλλά ξεσπάω στους συναδέλφους στη δουλειά μου.
- «Δεν έχω προλάβει να σκεφτώ το διαζύγιο, δουλεύω πολλές ώρες για να προλάβω ένα deadline»
- «Μακάρι να μπορούσα να κάνω τον πρώην μου να νιώσει καλύτερα, αλλά έχω να κοιτάξω και την μητέρα μου που είναι άρρωστη»
Ένας τελευταίος μηχανισμός άμυνας είναι η διαμόρφωση θετικής αντίδρασης εκεί όπου τα συναισθήματα που βιώνει το άτομο δεν το δικαιολογούν. Το άτομο που έχει χωρίσει από την απόλυτη λύπη και τον θυμό, φτάνει σε ένα κλίμα απόλυτης εφορίας.
- «Νιώθω τόσο ωραία που έχω όλο το σπίτι δικό μου»
- «Καλύτερα που χωρίσαμε, ένας άξεστος ήταν όλη του τη ζωή»
Προκειμένου να βγούμε όσο το δυνατό γίνεται περισσότερο δυνατοί από ένα διαζύγιο πρέπει να περάσουμε και να ξεπεράσουμε με επιτυχία όλους τους μηχανισμούς άμυνας και να συνειδητοποιήσουμε την κατάσταση μας όπως πραγματικά είναι. Είναι αρκετά δύσκολο και σε αυτό θα χρειαστούμε την βοήθεια του οικογενειακού περιβάλλοντος, των φίλων, ακόμη και ενός ειδικού ψυχικής υγείας.
Τρόποι Αντιμετώπισης
- Δίνουμε στον εαυτό μας τη δυνατότητα να βιώσει όλα τα αρνητικά συναισθήματα ενός χωρισμού με ότι αυτό συνεπάγεται. Αποδεχόμαστε τα λάθη μας και τα λάθη του συντρόφου μας, χωρίς να τιμωρούμε τον εαυτό μας.
- Εξωτερικεύουμε τα συναισθήματα μας και μιλάμε σε φίλους που μπορούν να μας καταλάβουν χωρίς να μας κρίνουν. Αν σε αυτή την περίοδο της ζωής μας απομονωθούμε, τότε η θλίψη μας θα γίνει ακόμη πιο έντονη που μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα στρες, βλαβερά για την υγεία μας.
- Φροντίζουμε τον εαυτό μας, βγαίνουμε έξω, κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν και γινόμαστε επιεικείς με τον εαυτό μας. Δείχνουμε ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωση αλκοόλ και νικοτίνης.
- Κρατάμε μια απόσταση ασφαλείας από τον πρώην σύντροφο, δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας να επεξεργαστεί την κατάσταση και τον βλέπουμε μόνο όταν νιώθουμε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε όλο αυτό.
- Είμαστε προσεκτικοί στον τρόπο που μιλάμε στα παιδιά για το διαζύγιο, ανάλογα πάντα με την αναπτυξιακή τους ηλικία. Δεν αναζητούμε συμμάχους στα πρόσωπα των παιδιών και φυσικά δεν τα εμπλέκουμε στις δικές μας αψιμαχίες.
Ένα διαζύγιο είναι πάντοτε δύσκολο για όλους, μας νεκρώνει συναισθηματικά και μας οδηγεί στην αμφισβήτηση των επιλογών μας. Μπορεί όμως να προσφερθεί και ως μια ευκαιρία για ενδοσκόπηση, να τα βρούμε με τον εαυτό μας, να δούμε τι πήγε στραβά, να αναθεωρήσουμε τα θέλω μας και να κάνουμε καλύτερες επιλογές στο μέλλον.
Νίνα Καραμολέγκου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc
