Άγιον Όρος, η μοναστική πολιτεία της Ελλάδας

Το Άγιον Όρος είναι το τρίτο πόδι, κατά το κοινώς λεγόμενο, πόδι της Χαλκιδικής. Η ονομασία Άθως οφείλεται στο γεγονός ότι το βουνό στο κάτω άκρο της χερσονήσου λέγεται Άθως.

Σύμφωνα με την μυθολογία ο τιτάνας Άθως την εποχή της Τιτανομαχίας έριξε σε μια μάχη ένα βράχο ο οποίος έπεσε στην θάλασσα και έγινε αυτή η χερσόνησος που ξέρουμε.

Ιστορία

Το Άγιον Όρος σύμφωνα με στοιχεία οικίσθηκε από την αρχαιότητα. Στον ρου της ιστορίας περιέπεσε στην αφάνεια, στοιχεία μαρτυρούν μοναχική παρουσία από τον 4^ο αιόνα μ.Χ.

• Τον 7^ο αιώνα μοναχοί από την ισλαμική πλέον Αίγυπτο εγκαθίστανται.
• Το 866 μ.Χ. ο Ιωάννης Κολοβός  χτίζει την Μεγάλη Βίγλα.
• Το 958μ.Χ. εγκαθίσταται  ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης και το 962μ.Χ. δομεί το Πρωτάτον, τον «καθεδρικό» τον Καρυών το 963 μ.Χ. την Μονή Μεγίστης Λαύρας. Στα χρόνια που ακολουθούν χτίζονται και οι λοιπές μονές.

Άβατον και διοίκηση

Το άβατον είναι νομική ρύθμιση κατοχυρωμένη από το ελληνικό σύνταγμα και τον καταστατικό χάρτη της Αθωνικής Πολιτείας. Το άβατον έσπασε στον χρόνο σε εξαίρετες περιπτώσεις όπως στην κατοχή. Η διοίκηση γίνεται από τον πολιτικό διοικητή του όρους, πάντα άρρενα, και την Ιερά Κοινότητα όπου έχουν αντιπρόσωπο και οι 20 μονές με έδρα τις Καρυές την μία από τις δύο «πόλεις», η άλλη είναι ο λιμένας Δάφνη. Η κοινότητα έχει και την τετραμελή Ιερά Επιστασία ως εκτελεστικό όργανο.

Η ασφάλεια μεριμνάται από την Ελληνική Αστυνομία, πάντα άρρενες ένστολοι και τα πνευματικά θέματα ανήκουν στην αρμοδιότητα του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Πρόσβαση και επίσκεψη

Η πρόσβαση γίνεται σιδηροδρομικώς ή αεροπορικώς μέσω Θεσσαλονίκης και έπειτα μέσω ΚΤΕΛ στην Ιερισσό ή απευθείας οδικώς για αυτήν την πόλη και μετά ακτοπλοϊκώς για Δάφνη και τις ενδιάμεσες μονές.

Δύο μήνες πρότερα πρέπει να έχετε έλθει σε επαφή με τις μονές που σας ενδιαφέρει για κράτηση θέσεως και ύστερα να επικοινωνήσετε για τη διαμονή με το γραφείο προσκυνητών στη Θεσσαλονίκη. Το μέγιστο είναι 4 νύχτες σε 4 διαφορετικές μόνες εκτός αν έχετε ειδικό διαμονητήριο για μια μονή και παραπάνω χρόνο. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτε στο γραφείο προσκυνητών.

Μονές, σκήτες, κελλιά, καλύβια, καθίσματα

Όσον αφορά τα τρία τελευταία είναι αρκετά στο Όρος, οι σκήτες 14 εξαρτώμενες από τις μονές και οι μονές αμεταβλήτως και απαρεγκλήτως είναι 20.

Μονή Σταυρονικήτα

Είναι 15^η στην τάξη με ιδρυτές ως θρυλείται τον Σταύρο και τον Νικήτα

Μονή Αγίου Παύλου

Ιδρύθη από τον Παύλο Ξηροποταμήνο και εορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου. Εδώ φυλάττονται τα δώρα των 3 Μάγων στον Χριστό.

Μονή Σίμονος Πέτρας

Η άποψη από τον αρσανά της, την προβλήτα της δηλαδή και η θέα κόβουν την ανάσα.

Είναι 13^η στην τάξη, είναι κάτι τολμηρό αρχιτεκτονικά λόγω της θέσεως που βρίσκεται.

Η Μονή Φιλοθέου 12^η στην τάξη με σημαντικές εικόνες της Παναγίας και από το χέρι του Ευαγγελιστού Λουκά.

Μονή Καρακάλλου

Από τις σημαντικότερες και καλύτερα οχυρωμένες

Μονή Ζωγράφου

Η βουλγάρικη μονή και 9^η στην τάξη στις Σταυροφορίες κατεστράφη από Καταλανούς επδρομείς.

Μονή Παντοκράτορος

Στα νοτιοανατολικά του Όρους

Μονή Ξηροποτάμου

Στο μέσο του δρόμου Δάφνης-Καρυών

Μονή Κουτλουμουσίου

Έχει σημαντικό ιστορικό αρχείο

Μονή Χιλανδαρίου

Το σέρβικο μοναστήρι στα βορειοανατολικά του Όρους. 4^ο στην τάξη

Μονή Διονυσίου

Χτίστηκε τον 14^ο αιόνα από τον Διονύσιο από τον Κορρησό Καστοριάς

3^η στην τάξη και παραθαλάσσια. Χτίστηκε από τους Γεωργιανούς μοναχούς Ιωάννη και Ευθύμιο τον 10^ο αιώνα όταν και η Γεωργία καλείτο Ιβηρία.

Μονή Μεγίστης Λαύρας

Το 1^ο τή τάξει και το πρώτο που ιδρύθηκε. Τον χειμώνα η πρόσβαση είναι προβληματική.

Μονή Βατοπεδίου

Από τα σημαντικότερα. Η δόμηση τον έγινε τον 10^ο αιώνα. Θεωρείται ως των ωραιοτέρων.

Μονή Κωνσταμονίτου

Γνωστό και  ως Κασταμονή γιατί ο ιδρυτής λέγεται ότι καταγόταν από τον Κωνστάμονα Παφλαγονίας ή την Κασταμονή Πόντου.

Μονή Αγίου Παντελήμονα

Η ρώσικη μόνη. Ιδρύθηκε τον 13^ο αιώνα. Φιλοξενεί ψηφιδωτό του Αλεξάνδρου Νιέφσκυ και άλλες εικόνες όπως της Παναγίας Ιεροσολυμίτισσας.

Μονή Εσφιγμένου

Φιλοξενεί την κατά την εκκλησιαστική ορολογία, σχισματική αδελφότητα κατόπιν απόφαση Βαρθολομαίου ύστερα από μακρά αντιδικία ετών εκκλησιαστικής φύσεως. Πάντως η μονή είναι σημαίνουσα, λόγω ιστορίας και κειμηλίων όπως του Σταυρού της Πουλχερίας.

Μονή Διονυσίου

Ιδρύκε από τον Όσιο Διονύσιο Σιναϊτη και το 1779 αγιογραφήθηκε από τους Καστοριανούς Γαβριήλ και Γρηγόριο.

Μονή Ξενοφόντος

Ιδρύθηκε από το Όσιο Ξενοφόντα το 998. Έχει σημαντικό αρχείο όπως τις θαυματουργές εικόνες του Αγίου Γεωργίου και Παναγίας Οδηγητρίας, πλήθος βιβλίων, χειρογράφων και εγγάφων. Η μονή έχει δύο καθολικά το νέο του 19^ου αιώνα και το παλαιό με εικόνες από Κρητικό αγιογράφο Αντώνιο.

Μονή Δοχειαρείου

10^η στην τάξη. Το καθολικό έχει εικόνες του Κρητικού αγιογράφου Τζώρτζη. Σε μικρό ναό φιλοξενείται και η εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου.

Με στοιχεία από το agionoros.infos.gr

Συντάκτης: Βασίλης Δεληγιάννης,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.