Η διαταραχή πρόσληψης τροφής είναι μία σοβαρή ψυχική ασθένεια που σχετίζεται άμεσα με τη διατροφή του ατόμου και έχει αντίκτυπο …
Αδηφαγική Διαταραχή (Binge Eating Disorder): Αίτια και αντιμετώπιση
Η αδηφαγική διαταραχή είναι σοβαρό πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με ζητήματα διατροφής. Πόσο σοβαρή είναι, πού οφείλεται και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Όταν αυτός ο αδιάκοπος κύκλος απώλειας ελέγχου με το φαγητό και τύψεων έχει εγκαθιδρυθεί για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε μιλάμε για ύπαρξη μίας πολύ συχνής διατροφικής διαταραχής, της αδηφαγικής διαταραχής ή αλλιώς binge eating disorder.
Κριτήρια αδηφαγικής διαταραχής
- Επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας, στα οποία καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα.
- Κατά τη διάρκεια αυτών των επεισοδίων, υπάρχει μεγάλη αίσθηση απώλειας ελέγχου, το άτομο δηλαδή νιώθει πως δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει.
- Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, συμβαίνουν τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα:
- το άτομο τρώει πιο γρήγορα από τον συνηθισμένο ρυθμό
- το άτομο τρώει μέχρι να νιώσει δυσφορία
- το άτομο τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού χωρίς να πεινάει
- το άτομο τρώει μόνο του γιατί νιώθει ντροπή και αμηχανία
- το άτομο νιώθει αηδία για τον εαυτό του και μεγάλες ενοχές
- υπάρχει έντονη δυσφορία μετά το επεισόδιο υπερφαγίας
- Τα επεισόδια υπερφαγίας συμβαίνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για 6 μήνες.
- Δεν χρησιμοποιούνται μέθοδοι εκκαθάρισης ή ελέγχου βάρους (εμετός, υπεργυμναστική κ.λπ.) όπως στη νευρική βουλιμία, και αυτή είναι η κύρια διαφορά των δύο διατροφικών διαταραχών.
Χαρακτηριστικά ατόμων με αδηφαγική διαταραχή
Όλοι κάποιες στιγμές της ζωής μας καταναλώνουμε μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού από αυτή που θεωρούμε φυσιολογική. Μερικές φορές νιώθουμε και τύψεις για αυτό. Όμως, στα άτομα με αδηφαγική διαταραχή η κατάσταση αυτή είναι πολύ συχνή και συνοδεύεται από συναισθήματα που κάνουν το άτομο δυσλειτουργικό στην καθημερινότητά του. Το φαγητό τους προκαλεί μεγάλο στρες, έχουν ακατάστατες διατροφικές συνήθειες και συνήθως τρώνε κρυφά. Η πρόσληψη τροφής αποτελεί το μέσο για να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και, όπως και οι ίδιοι δηλώνουν, τρώνε χωρίς να πεινάνε, λόγω ανίας, άγχους, μοναξιάς κ.λπ. Το παράδοξο, βέβαια, είναι ότι τελικά δεν νιώθουν καλά μετά την κατανάλωση φαγητού.
Αιτιολογία
Οι αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση της αδηφαγικής διαταραχής δεν είναι ακόμα ξεκάθαρες. Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική διαταραχή, όπως και όλες οι διατροφικές διαταραχές. Τόσο ψυχολογικοί όσο και βιολογικοί παράγοντες ευθύνονται για την εμφάνισή της. Τα άτομα μπορεί να εμφανίζουν κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολία στην διαχείριση των δύσκολων καταστάσεων και των συναισθημάτων τους. Έτσι, το φαγητό αποτελεί μία διέξοδο.
Κάποιοι βιολογικοί παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε υπερφαγικά επεισόδια είναι η υπογλυκαιμία, που μπορεί να δημιουργηθεί από τα ακατάστατα ωράρια γευμάτων και από την πολύωρη ασιτία, η έλλειψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών, που μπορεί να δημιουργηθεί από την εφαρμογή μη ισορροπημένης διατροφής (π.χ. έλλειψη απαραίτητων λιπαρών οξέων), η ανεπαρκής πρόσληψη υδατανθράκων σε κάθε γεύμα, η διάλυση του συστήματος πείνας-κορεσμού, που είναι υπεύθυνο για να δώσει τα σωστά σημάδια στο σώμα, η ελλιπής παραγωγή νευροδιαβιβαστών (και κυρίως σεροτονίνης, που είναι υπεύθυνη για το αίσθημα του κορεσμού), η οποία προκαλείται από την έλλειψη θρεπτικών συστατικών όταν κάποιος ακολουθεί μη ισορροπημένη διατροφή.
Οι συνέπειες της αδηφαγικής διαταραχής
Αν η διαταραχή γίνει χρόνια (κάτι που είναι και πολύ σύνηθες), οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές. Το άτομο με αδηφαγική διαταραχή μπορεί να γίνει παχύσαρκο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, π.χ. αυξημένη αρτηριακή πίεση, αντίσταση στην ινσουλίνη, σακχαρώδη διαβήτη κ.λπ. Ακόμα και αν δεν εμφανιστεί παχυσαρκία, ο μεταβολισμός επηρεάζεται σημαντικά και εμφανίζεται διαταραχή της ισορροπίας του σακχάρου, μεταβολικό σύνδρομο, εξάντληση, έλλειψη βιταμινών, αναιμία και υποθρεψία. Επίσης, τα άτομα κάνουν έντονη κατακράτηση υγρών, που δημιουργεί πρήξιμο και αρρυθμίες.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία της αδηφαγικής διαταραχής ξεκινά με τη διάγνωσή της. Το άτομο πρέπει να αντιληφθεί και να αποδεχτεί το γεγονός ότι υποφέρει από μία διατροφική διαταραχή και να θέσει ως προτεραιότητα της θεραπείας του τη βελτίωση της σχέσης του με το φαγητό. Ο πρώτος στόχος είναι η επαναφορά του φυσιολογικού τρόπου σίτισης. Για να σταθεροποιηθεί η διατροφή, το άτομο που πάσχει θα πρέπει να απευθυνθεί σε διαιτολόγο που να γνωρίζει τη διαχείριση της συγκεκριμένης κατάστασης. Τα άτομα αυτά έχουν μάθει να “ακουμπούν” τα προβλήματά τους στο φαγητό, επομένως, για να φτάσει κάποιος στο σημείο της “απεξάρτησης” από το φαγητό, θα πρέπει να μάθει να ακουμπάει τα προβλήματά του κάπου αλλού.
Αν και για την αντιμετώπιση της αδηφαγικής διαταραχής είναι απαραίτητη η συστηματική παρακολούθηση από εξειδικευμένο διαιτολόγο, παρακάτω δίνονται μερικές μικρές συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν:
1. Τρώτε συχνά γεύματα κάθε 2-3 ώρες.
2. Τρώτε ένα πολύ καλό πρωινό και μην αποφεύγετε τα αγαπημένα σας φαγητά· τίποτα δεν παχαίνει και τίποτα δεν αδυνατίζει.
3. Τρώτε αρκετούς υδατάνθρακες σε κάθε σας γεύμα, έχετε ποικιλία στη διατροφή σας και προτιμήστε να κάνετε συνδυασμούς τροφών σε κάθε γεύμα. Απολαύστε το φαγητό σας τρώγοντάς το αργά και σε ευχάριστο περιβάλλον.
Αν είστε ένα από τα εκατομμύρια άτομα που σήμερα το βράδυ θα κάνουν ένα βουλιμικό-υπερφαγικό επεισόδιο, απλώς σκεφτείτε πόσοι ακόμα από τους γείτονές σας (ή ακόμα και τα άτομα που μένουν στο ίδιο σπίτι με εσάς) θα κάνουν το ίδιο πράγμα την ίδια στιγμή με εσάς και πόσο πιο εύκολα θα ήταν τα πράγματα αν τελικά τρώγαμε όλοι μαζί αυτά που μας αρέσουν, χωρίς να κρυβόμαστε ο ένας από τον άλλον.
