Άδειες: γραφειοκρατία ή διασφάλιση ποιότητας;

Αδειοδοτήσεις, εγκρίσεις και επιτροπές τελικά μας διασφαλίζουν από κακοτεχνίες, παρανομίες κλπ ή μας περιπλέκουν μέσα στα δίχτυα της γραφειοκρατίας;

Τα σπίτια, αλλά και όλα τα τεχνικά έργα, χρειάζονται διάφορες αδειοδοτήσεις προκειμένου να κατασκευαστούν. Ένα ανοιχτό ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό δημιουργεί ένα γραφειοκρατικό περιβάλλον ή πράγματι διασφαλίζει την ποιότητα της δουλειάς που ακολουθεί.

Άδειες οικοδομών

Για να χτίσει κανείς ένα κτίριο πρέπει να εκδοθεί άδεια δόμησης. Είναι μια αρκετά εκτεταμένη εργασία στην οποία εμπλέκονται πολλοί μηχανικοί, διαφορετικές μελέτες και γραφειοκρατικές διαδικασίες. Ασφαλώς δεν μπορεί κανείς να καταργήσει την έννοια της αδειοδότησης αλλά το νομικό πλαίσιο έχει γίνει πολύ αυστηρό και πλέον ακόμη και για απλές εργασίες ή περιορισμένες επισκευές απαιτείται βεβαίωση μηχανικού ή έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας. Τελικά προσθέτει αυτό αξία στην περιουσία μας και στην οικοδομική εμπειρία ή παράγει περιττά έξοδα και αναίτιες καθυστερήσεις;

Εγκρίσεις υπηρεσιών

Στα κτίρια χρειάζονται και εγκρίσεις υπηρεσιών από το δήμο και την πυροσβεστική υπηρεσία. Επίσης μπορεί να χρειαστούν εγκρίσεις από εξειδικευμένες επιτροπές όπως το συμβούλιο αρχιτεκτονικής. Ανάλογα με τις εργασίες υπάρχουν πολλές ακόμη εγκρίσεις. Αν και ζούμε στον αιώνα του διαδικτύου και πολλές εργασίες γίνονται ψηφιακά, δεν είναι όλα απλά θέμα ενός «κλικ». Κάθε έγκριση συνεπάγεται τεκμηρίωση, πιθανώς σχέδια ή κάποια μελέτη και δαπάνες.

Νομικό καθεστώς

Η δαιδαλώδης νομοθεσία με ένα σωρό εγκυκλίους και νέους νόμους, που αλληλοεπικαλύπτει ο ένας τον άλλο, δεν αφήνει καμία ευκολία στην κατανόηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Ακόμη και οι καταρτισμένοι επιστήμονες και έμπειροι μηχανικοί σφάλλουν συχνά και έρχονται σε σύγχυση για το τι ισχύει τελικά για κάθε περίπτωση ακινήτου. 

Τεχνική νομοθεσία

Οι κανονισμοί και οι τεχνικές οδηγίες επίσης είναι ένα χαοτικό συνονθύλευμα που ελάχιστοι γνωρίζουν σε βάθος. Η εκπαίδευση στα πολυτεχνεία είναι στοιχειώδης και εισαγωγική σε όλα σχεδόν τα τεχνικά θέματα και οι νέοι επαγγελματίες αποθαρρύνονται από το να εξελιχθούν στον τομέα τους. Τελικά οι πιο έτοιμοι, ευφυείς και μελετηροί κάνουν τις περισσότερες μελέτες ανεξάρτητα αν τελικά πολλά γραφεία ανήκουν σε λιγότερο ταλαντούχους.  

Ποιότητα και ποσότητα

Οι άδειες εξασφαλίζουν ότι τα έργα και οι οικοδομές θα υλοποιηθούν σύμφωνα με τους κοινά αποδεκτούς νόμους και προδιαγραφές με τήρηση ποιοτικών «στάνταρντς» και ποσοτικών χαρακτηριστικών. Δεν μπορεί κανείς να κάνει ό,τι θέλει. Ταυτόχρονα όμως φαντεζί επιστήμες, όπως η αρχιτεκτονική, γίνονται όμηροι διατάξεων και παγιωμένων πρακτικών. Χρειάζεται μια ισορροπία για να έρθουν καλύτερα αποτελέσματα και μια ελαστικοποίηση στην ακρίβεια των δεδομένων. 

Ούτως ή άλλως η πολεοδομία δεν ασκεί ενδελεχή έλεγχο στις οικοδομικές μελέτες, οπότε ο υπογράφων ιδιώτης μηχανικός έχει όλη την ευθύνη. Με το σκεπτικό αυτό θα ήταν θεμιτή περισσότερη ελευθερία και πρωτοτυπία στις τεχνικές προτάσεις με την άδεια του νόμου. 

Προοπτικές

Μια ακόμη κρίσιμη πτυχή είναι η ελαχιστοποίηση των εξόδων τόσο στη φάση της μελέτης όσο και στο στάδιο της κατασκευής. Η τεχνητή νοημοσύνη, ο εξελιγμένος προγραμματισμός και τα ηλεκτρονικά εργαλεία υπόσχονται ένα μέλλον αρκετά έξυπνο και αυτοματοποιημένο στο οποίο ο άνθρωπος θα έχει αντικατασταθεί από υπολογιστές και λογισμικό. Μέχρι τότε ευελπιστούμε σε μια ανοιχτή λογική, που δεν τα βάζει όλα σε μια ζυγαριά και αφήνει την ανθρώπινη πρωτοπορία να μεγαλουργήσει.

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος,

Influence:

Είμαι πολιτικός μηχανικός με σημαντική εμπειρία. Έχω πάθος με την ελεύθερη διάδοση και μετάδοση γνώσεων και πληροφοριών…