Η ενσωμάτωση της μείωσης του κινδύνου καταστροφών στην εκπαίδευση

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από μια πληθώρα προβλημάτων παγκοσμίως, κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών, τα οποία ο θεσμός της εκπαίδευσης καλείται να αντιμετωπίσει στο πλαίσιο της βιωσιμότητας και των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων.

Οι καταστροφές, όπου και αν συμβαίνουν, αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα, γιατί προκαλούν κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα, απειλώντας σήμερα την παγκόσμια βιωσιμότητα. Σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών, η εκπαίδευση που ενσωματώνει τη μείωση του κινδύνου των καταστροφών είναι η μόνη βιώσιμη οδός για την αειφόρο ανάπτυξη.

Ένας από τους στόχους της εκπαίδευσης για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών είναι η αύξηση των κινήτρων στους ανθρώπους σχετικά με την ανάληψη δράσεων μέσω της ενημέρωσης για κάθε είδος κινδύνου και καταστροφής. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, οι άνθρωποι πρέπει να ενημερώνονται για τους κινδύνους που συνεπάγεται μια καταστροφή.

Δεδομένου ότι η συχνότητα και η ένταση των καταστροφικών γεγονότων αυξάνεται σε ολόκληρο τον κόσμο, τα παιδιά είναι μεταξύ των ατόμων που κινδυνεύουν περισσότερο από τις αρνητικές επιπτώσεις των καταστροφών (Peek, 2008).

• Σήμερα 1 στα 4 παιδιά ζουν σε καταστροφικές ζώνες ανά τον κόσμο (UNICEF, 2018).
• Οι φυσικές καταστροφές είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που παρεμποδίζουν την φοίτηση σε 57 εκατομμύρια μαθητές. Ειδικότερα, όσοι έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους συχνά δυσκολεύονται να επιστρέψουν ξανά στο σχολείο τους.
• Για παράδειγμα, η πιο μεγάλη καταστροφή σε σχολείο καταγράφηκε το 2005 μετά τον σεισμό του Κασμίρ (βόρειο Πακιστάν), όπου 000 μαθητές έχασαν τη ζωή τους και 50.000 τραυματίσθηκαν σοβαρά (Tuladhar, Yatabe, Dahal, & Bhandary, 2014).

Τα παιδιά περνούν αρκετό χρόνο στο σχολείο. Τι γίνεται όμως αν μία καταστροφή λάβει χώρα εκείνη τη στιγμή; Πιθανότατα, οι μαθητές θα απευθυνθούν στους εκπαιδευτικούς, τους οποίους και εμπιστεύονται. Κατά πάσα πιθανότητα οι μαθητές θα περιμένουν τις οδηγίες των εκπαιδευτικών για το πώς θα αντιδράσουν, ώστε να καταφέρουν με ασφάλεια να βγουν από  αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Όμως, ακόμα και αν οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν τις απαραίτητες ενέργειες σε μια πιθανή καταστροφή, είναι ακόμα πολύ δύσκολο να αναλάβουν μια ολόκληρη τάξη – ειδικά αφού τα γεγονότα που μεσολαβούν συμβαίνουν τόσο γρήγορα, πράγμα που σημαίνει ότι οι αποφάσεις και οι ενέργειες πρέπει να παρθούν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.

Όπως θα δούμε στο παρακάτω παράδειγμα, οι μαθητές που εκπαιδεύονται σε θέματα καταστροφών είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις καταστροφές με σύνεση και γρήγορα.

Παράδειγμα αυτού αποτελούν οι μαθητές στο Δημοτικό Σχολείο Βρίσας στη Λέσβο το 2017, όταν μετά το τέλος της σεισμικής δόνησης εκκένωσαν το σχολείο σύμφωνα με τις οδηγίες της δασκάλας, φέρνοντας στη μνήμη τους την εκπαιδευτική επίσκεψη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, που είχε πραγματοποιηθεί λίγες ημέρες πριν την εκδήλωση του σεισμού και αφορούσε το μάθημα της Γεωγραφίας και συγκεκριμένα την ενότητα «Φυσικές καταστροφές».

Μερικά από τα παγκόσμια προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νέες γενιές είναι οι φυσικές καταστροφές, η ρύπανση του περιβάλλοντος, το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, οι μεταναστευτικές κρίσεις κλπ. Ο αριθμός των θανάτων και των ζημιών από τις φυσικές καταστροφές σε παγκόσμια κλίμακα αυξάνεται αν και δεν υπάρχει μια ενιαία διεθνής βάση δεδομένων που να καταγράφει όλα τα καταστροφικά γεγονότα.

______________________

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Επιστροφή στο σχολείο, αλλά όχι για όλα τα παιδιά

______________________

Το κόστος στην παγκόσμια οικονομία υπερβαίνει σήμερα τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τα οποία το 1/3 αντιστοιχεί στα έξοδα για την πρόβλεψη, πρόληψη και για την αποφυγή των καταστροφών και τα υπόλοιπα 2/3 αντιστοιχούν στις άμεσες ζημιές από καταστροφές και την αποκατάσταση τους.

Ο αριθμός των θανάτων ετησίως κυμαίνεται από χρόνο σε χρόνο με ένα παγκόσμιο μέσο όρο 250.000, ενώ οι μεγάλες καταστροφές προκαλούν περίπου 140.000 θανάτους ετησίους. Το 95% περίπου αυτών σημειώνονται στις χώρες του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου, όπου ο πληθυσμός υπερβαίνει τα 4,2 δισεκατομμύρια (Λέκκας, 2000).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

Συντάκτης: Βάιος Κατσέας, Οικονομολόγος Εκπαιδευτικός

Influence:

Ειδικός στη Διαχείριση Σχολικών Κινδύνων & Κρίσεων