“Δεν πληρώνω… δεν πληρώνω τίποτα”
Για 2η συνεχή χρονιά το «Δεν πληρώνω… δεν πληρώνω τίποτα» το έργο του Νομπελίστα (1997) Ντάριο Φο παρουσιάζεται στο θέατρο Άλφα. Το ζεύγος (στη ζωή και στο θέατρο) Στέφανος Ληναίος- Έλλη Φωτίου μεταδίδουν στον κόσμο την αγάπη τους για τη σκηνή και τις ιστορίες. Το συγκεκριμένο έργο είναι αδιανόητο το πόσο σημερινό είναι, αν και γραμμένο το 1976 είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της σημερινής, Ελληνικής πραγματικότητας, προτείνοντας σαν λύση την ανυπακοή, στην οποία όλοι θα πρέπει να λάβουν μέρος…
Ο Φο, μας διηγείται την ιστορία δυο ζευγαριών. Είναι ο Τζιοβάνι, η Ρόζα, ο Λουίτζι και η Μαρία. Βρισκόμαστε στο Μιλάνο. Ο κόσμος στα σούπερ μάρκετ αγανακτεί για τις αυξήσεις των τιμών των αγαθών πρώτης ανάγκης. Έτσι αποφασίζουν να μη πληρώσουν την αύξηση και πληρώνουν με τις παλιές τιμές «Και άμα τους αρέσει..» Απ’ την άλλη η Ρόζα προσπαθεί να κρύψει τα «κλεμμένα» αγαθά απ’ τον τίμιο άνδρα της, τον Τζιοβάνι, που αναφέρει συχνά πυκνά πως «Εγώ τίμιος γεννήθηκα και τίμιος θα πεθάνω» και πως «Αυτό που έγινε στο σούπερ μάρκετ σήμερα δεν ήταν σωστό», και «Αν η γυναίκα μου έκανε κάτι τέτοιο, το πιθανότερο ήτανε πως θα τη σκότωνα»
Εν τω μεταξύ η κινητοποίηση της αστυνομίας είναι άμεση. Μπαίνουν και «τσεκάρουν» τα σπίτια αν έχουν τα «κλεμμένα». Ο Τζιοβάνι πιάνει την κουβέντα με έναν απ’ αυτούς. Εκείνος του ανοίγεται «Να σου πω φίλε μου, καλά κάνανε σήμερα το πρωί και δε πληρώσανε, έχουν δίκιο, η κατάσταση έχει παραγίνει με δαύτους..». Κατόπιν έρχεται και ένας άλλος αστυνομικός, ολόιδιος εμφανισιακά με τον προηγούμενο μα με μουστάκι και πιο «ζόρικος» απ’ τον άλλον.
Μέσα από μπερδέματα, παρεξηγήσεις και άφθονο γέλιο ο Φο διηγείται σατιρικά την πραγματικότητα, μια πραγματικότητα για την οποία το 1976- που γράφτηκε το έργο- δικάστηκε, μα τελικά αθωώθηκε. Η απόφαση ήταν η εξής: «Να πάει ο κύριος Φο στη φυλακή για 6 μήνες, μα μαζί του να μπει και ο Αριστοφάνης..» Σε ένα Μιλάνο όπου κυκλοφορούν «εγκυμονούσες» γυναίκες, τοποθετώντας τρόφιμα κάτω απ’ τα ρούχα τους, εγκυμονεί, γεννάται μια αστική θα λέγαμε μορφή αντίδρασης, μια ανυπακοή στους κανόνες και τις αποφάσεις της λεγόμενης ελεύθερης οικονομίας, της ελεύθερης κοινωνίας.
Ο Ληναίος ερμηνεύει έξοχα τον Τζιοβάνι, άνετα, σαν στο σπίτι του. Απ’ την άλλη η Φωτίου αποπνέει μια έντονη νοσταλγική θεατρικότητα. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι υπόλοιποι ηθοποιοί. Δεν υπολείπονται ταλέντου, όμως το ζεύγος είναι αυτό που κλέβει την παράσταση με την ενέργεια που βγάζει προς το κοινό, τη ζεστασιά που σε γεμίζει χαρά και αισιοδοξία.
Το κύριο μήνυμα της παράστασης είναι η προσωπική ανυπακοή που όλοι θα πρέπει να μετέχουμε για να επιτύχουμε μια συλλογική αλλαγή σαν κοινωνία. Ελπίζουμε το έργο του Φο να πάψει να είναι τόσο επίκαιρο, για το καλό όλων μας.