Συνέντευξη με τον Αντώνη Καφετζόπουλο
Απέσπασε βραβείο πρώτου ανδρικού ρόλου σε δύο διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ μέσα σε μια διετία. Συμμετέχει πάντα ενεργά στα κινηματογραφικά δρώμενα της χώρας με την ιδιότητα του ηθοποιού, του σκηνοθέτη και του παραγωγού. Δίχως άλλο ο Αντώνης Καφετζόπουλος είναι πολυπράγμων! Αυτή την περίοδο ολοκληρώνει κάποια από τα κινηματογραφικά του σχέδια ενώ προετοιμάζει και τα επόμενα. Τον συναντήσαμε στο Θέατρο Ροές για να μας μιλήσει για την παράσταση που σκηνοθετεί, την «Ατέλειωτη Βροχή» και όχι μόνο. Μας εξήγησε γιατί το συγκεκριμένο έργο είναι πρόκληση για κάθε ηθοποιό και σκηνοθέτη που συμμετέχει σε αυτό. Αναφέρθηκε διεξοδικά στη σκηνοθετική του προσέγγιση απέναντι στο έργο και στο πώς αντιμετωπίζει ο ίδιος τον ρόλο του ως σκηνοθέτης.
– Μπορείτε να μας πείτε για ποιο λόγο επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο;
– Δεν ήταν δική μου επιλογή. Ήταν του Δημήτρη Κατσιμιλίδη ο οποίος μου πρότεινε τη σκηνοθεσία αφού είχε αποφασίσει ότι θέλει να παίξει αυτό το έργο. Είναι νομίζω προφανές. Είναι ένα έργο πολύ προκλητικό για τους ηθοποιούς, πολύ ενδιαφέρον. Έχει μια ξεχωριστή μορφή. Δεν είναι ακριβώς θέατρο είναι σαν δύο παράλληλοι μονόλογοι. Λένε μια διαφορετική εκδοχή της πραγματικότητας. Η αλήθεια είναι κάπως εξαρτημένη από αυτόν που την διηγείται και όχι από τα πραγματικά γεγονότα. Ταυτόχρονα είναι και θέατρο γιατί οι δύο αυτοί άνθρωποι παίζουν ολόκληρες σκηνές και κάποιες σαν να είναι παρόντες κάποιοι τρίτοι .
– Μπήκατε στη λογική να προσαρμόσετε το έργο στα ελληνικά δεδομένα;
– Δεν προσπάθησα να το προσαρμόσω. Η αμερικανική κουλτούρα και τέχνη τουλάχιστον το σινεμά και η μουσική είναι πράγματα αρκετά γνωστά παγκοσμίως τα τελευταία 50 χρόνια. Η κυριαρχία των Αμερικανών στην οικονομία έφερε τη διάδοση της κουλτούρας τους. Δεν αισθάνθηκα την ανάγκη να φωτίσω αυτό το πράγμα.
– Ίσως επειδή το έργο θίγει ζητήματα τα οποία αφορούν σε όλες τις χώρες;
– Αυτό είναι σίγουρο. Ο ρατσισμός, η εγκληματικότητα, η παραβατικότητα… Το αιώνιο ερώτημα πού τελειώνει το νόμιμο, που τελειώνει το ηθικό. Που αρχίζει αυτή η γκρίζα ζώνη που ναι μεν τυπικά είναι κάτι νόμιμο αλλά ουσιαστικά είναι ανήθικο. Αυτό είναι παγκόσμιο θέμα.
– Όπως αναφέραμε στο έργο θίγονται πολλά σημαντικά ζητήματα. Υπάρχει όμως κάποιο κεντρικό θέμα;
-Ναι, η αγάπη. Η αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους σαν μια ουσία που στην πραγματικότητα πηγάζει από την κοινωνικότητα ,από την ανάγκη να ζούμε μαζί με τους άλλους. Όλοι έχουμε την ανάγκη να ζούμε σε μια κοινότητα. Εκεί να επιβεβαιωνόμαστε ,να δρούμε ,να πλουτίζουμε εντός και εκτός εισαγωγικών. Εννοώ να πλουτίζουμε ψυχικά αλλά και υλικά. Κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν και αυτό το δρόμο. Είναι αρκετά ανεξήγητο πώς μέσα από όλη τη διαδικασία που ανέφερα πηγάζει το αίσθημα που έχουμε ονομάσει αγάπη. Είναι αυτό το κάτι ιδιαίτερο που μας συνδέει με κάποιους ανθρώπους.
– Τι είναι η «Ατέλειωτη Βροχή»;
– Η «Ατέλειωτη Βροχή» είναι μια πτυχή του κόσμου. Επειδή πρόκειται για καλλιτεχνικό έργο δεν πρόκειται να το συναντήσουμε στην πραγματική ζωή όπως υπάρχει πάνω στη σκηνή. Αυτή είναι η ομορφιά της τέχνης και του θεάτρου. Αν έχουμε κάνει καλά τη δουλειά μας εννοώ σκηνοθέτης, ηθοποιοί και όλοι οι υπόλοιποι τότε δίνουμε την ευκαιρία στον θεατή για κάποια δευτερόλεπτα να ξεχνιέται. Να θεωρεί ότι αυτό που βλέπει μπροστά του είναι κομμάτι ενός πραγματικού κόσμου. Αυτό σίγουρα τον παρακινεί να σκεφτεί για τη δική του ζωή, για τις δικές του σχέσεις.
Ο ρόλος του σκηνοθέτη
– Αυτός είναι και ο στόχος σας ως σκηνοθέτης;
– Αυτός είναι ο στόχος μου πάντα. Φεύγοντας από εδώ να δώσω κίνητρα στους ανθρώπους την επόμενη μέρα να σκεφτούν μια στιγμή ή περισσότερες στιγμές αυτό που είδαν το προηγούμενο βράδυ.
– Πόσο δύσκολο ήταν σκηνοθετικά να ανεβάσετε μια παράσταση που βασίζεται σε δύο παράλληλους μονολόγους;
– Ήταν πολύ ενδιαφέρον. Προσπάθησα να μην αφήσω …τη μυρωδιά του σκηνοθέτη δηλ, όπως κάνει ο ασβός που πάει και αφήνει τη μυρωδιά του για να μαρκάρει το χώρο του για να μην του το βεβηλώσουν οι ανταγωνιστές ασβοί. Δεν είναι το στιλ μου αυτό. Δεν το κάνω. Προσπαθώ η σκηνοθεσία να εξαφανίζεται μέσα στην παράσταση. Στόχος μου είναι ο θεατής παρακολουθώντας την παράσταση να μην βλέπει τον σκηνοθέτη και τα φώτα ,να μην ακούει τίποτα άλλο, παρά μόνο τους ηθοποιούς. Το δράμα που εκτυλίσσεται μπροστά του.
– Προτιμάτε το σκηνοθετικά διακριτικό στιλ;
– Η σκηνοθεσία που αυτοεπιδεικνύεται δεν με εκφράζει. Υπάρχουν άλλου είδους παραστάσεις ,θεάματα και ταινίες που πραγματικά παρακολουθείς τη δεξιοτεχνία του σκηνοθέτη. Εγώ δεν είμαι ικανός για κάτι τέτοιο υποκειμενικά και αντικειμενικά. Δεν θέλω να το κάνω αλλά ούτε και αισθάνομαι ότι μπορώ να το κάνω.
Η σκηνοθεσία είναι η ταπεινή τέχνη του ανθρώπου που έχει κάνει μια επίπονη δουλειά για να έχει γνώμη για οτιδήποτε συμβαίνει πάνω στη σκηνή. Καθετί που σχετίζεται με την παράσταση βρίσκεται υπό την έγκριση του σε συνεργασία με τους ανθρώπους που παίζουν. Και όλη αυτή η διαδικασία πρέπει να εξαφανίζεται μέσα σε μια παράσταση. Αυτό για μένα είναι το ιδανικό.
– Πώς βλέπετε την άνοδο του ελληνικού κινηματογράφου; Έχετε συμβάλλει και εσείς σε αυτήν…
– Νομίζω ότι έχω συμμετάσχει και εγώ σ’ αυτή τη ανοδική πορεία του ελληνικού κινηματογράφου. Αν και είμαι τριάντα δύο χρόνια σε αυτή τη δουλειά. Υπάρχει μια εξωστρέφεια του ελληνικού κινηματογράφου προς το κοινό και προς αυτό που επιθυμούν να βλέπουν και να βραβεύουν τα διεθνή φεστιβάλ. Η αιτία αυτής της εξωστρέφειας είναι μερικοί ιδιαίτερα ταλαντούχοι κινηματογραφιστές δύο τρεις γενιές νεότεροι από μένα γύρω στα 40. Ανάμεσα τους υπάρχουν δύο τρεις ιδιαίτερα ταλαντούχοι ενώ ακολουθούν με αξιώσεις 5,6 ίσως και 10 νεότεροι κινηματογραφιστές γύρω στα τριάντα πολύ ενδιαφέροντες και υποσχόμενοι.
– Έχετε υπόψη σας κάποιον που θέλετε να συνεργαστείτε κινηματογραφικά;
Τελευταία συνεργάζομαι με τον Φίλιππο Τσίτο. Πολύ ευχαρίστως θα έκανα μια ταινία με τον Πάνο Κούτρα και με μια σειρά από νεότερους από μένα σκηνοθέτες. Όλο και κάποια σχέδια υπάρχουν…