Οι ανθρώπινες αξίες λειτουργούν ως πυξίδα που κατευθύνει τις επιλογές και τις αποφάσεις μας στη ζωή. Η κατανόηση αυτών των …
Πώς να ζήσετε σύμφωνα με τις αξίες σας αυτή τη χρονιά
Η ζωή σύμφωνα με τις προσωπικές αξίες είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να βιώσουμε νόημα και ικανοποίηση. Ωστόσο, η καθημερινότητα μπορεί εύκολα να μας απομακρύνει από όσα έχουν πραγματικά σημασία για εμάς.
Αν σήμερα ήταν η τελευταία ημέρα της ζωής σας, θα ήσασταν ικανοποιημένοι με τον τρόπο που θα την περνούσατε;
Ο Steve Jobs συνήθιζε να κάνει αυτή την ερώτηση στον εαυτό του κάθε πρωί, υποστηρίζοντας ότι ήταν ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διασφαλίσει ότι ζούσε σύμφωνα με τις πραγματικές του προτεραιότητες. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να είναι ιδιαίτερα απαιτητική, ειδικά όταν κάποιος είναι εστιασμένος στην επίτευξη επαγγελματικών στόχων, καθώς είναι εύκολο να χαθεί μέσα στη ρουτίνα της καθημερινής προσπάθειας. Ωστόσο το να συνειδητοποιήσει κανείς ότι εργάζεται πάνω σε κάτι που έχει ουσιαστικό νόημα για τον ίδιο, είναι ο μόνος τρόπος για να αξίζει το άγχος και η προσπάθεια.
Πώς η απόσταση από τις αξίες οδηγεί στην απογοήτευση
Πολλοί άνθρωποι, διαπιστώνουν ότι απομακρύνονται από τις αξίες τους σταδιακά, χωρίς να το αντιλαμβάνονται. Αυτό συνέβη και στον συγγραφέα του άρθρου, όταν στα μέσα της δεκαετίας του 2010, βρέθηκε να διαχειρίζεται μια εταιρεία που είχε ξεκινήσει ως απλό πειραματικό πρότζεκτ. Ένας τρίμηνος κύκλος εργαστηρίου για προγραμματιστές στην Κόστα Ρίκα, εξελίχθηκε σε μια ταξιδιωτική επιχείρηση, με τζίρο μισού εκατομμυρίου δολαρίων ετησίως. Καθώς όμως η επιχείρηση αναπτυσσόταν, οι αποφάσεις που λαμβάνονταν για να γίνει βιώσιμη, άρχισαν να απομακρύνουν τον δημιουργό της από τα στοιχεία που του έδιναν νόημα και ικανοποίηση από τη δουλειά του. Η αύξηση των τιμών και η στόχευση σε πελάτες υψηλού εισοδήματος, συνέβαλαν στη διατήρηση της επιχείρησης, αλλά αλλοίωσαν τη φύση της εργασίας του.
Όταν οι οικονομικά λογικές αποφάσεις δεν λαμβάνουν υπόψη τις προσωπικές αξίες
Η ιστορία αυτή αναδεικνύει πώς μπορεί κανείς να βρεθεί παγιδευμένος σε μια ζωή που δεν τον ικανοποιεί, ακόμη και αν οι επιλογές του ήταν απόλυτα λογικές. Από οικονομική σκοπιά, κάθε επιμέρους απόφαση φαινόταν σωστή ωστόσο, η συσσώρευση αυτών των αποφάσεων οδήγησε σε μια πραγματικότητα που δεν ταίριαζε, με αυτό που ο ίδιος επιθυμούσε πραγματικά. Αν όμως, υπήρχε μεγαλύτερη επίγνωση των προσωπικών αξιών του, κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, θα μπορούσε να διαμορφώσει μια επιχείρηση που να είναι και βιώσιμη και ταυτόχρονα να του προσφέρει ικανοποίηση.
Πώς να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με τις αξίες μας
Τα τελευταία χρόνια, οι έρευνες της Θεραπείας Αποδοχής και Δέσμευσης (ACT) έχουν φέρει στο φως πρακτικές που βοηθούν τους ανθρώπους να διατηρούν επαφή με τις αξίες τους στο πλαίσιο της καθημερινής ζωής και της εργασίας. Η μελέτη αυτών των αρχών αποδεικνύεται εξαιρετικά χρήσιμη καθώς μας προσφέρει εργαλεία για να αποφύγουμε την παγίδα της επαγγελματικής επιτυχίας χωρίς προσωπική ικανοποίηση.
Τι είναι οι αξίες;
Στην ACT, οι αξίες δεν είναι αφηρημένες έννοιες, αλλά συγκεκριμένοι τρόποι συμπεριφοράς. Είναι ο τρόπος με τον οποίο θέλουμε να ζήσουμε τις στιγμές μας, γνωρίζοντας ότι κάποια μέρα θα πεθάνουμε. Όταν ρωτάμε κάποιον τι εκτιμά στη ζωή του, μπορεί να απαντήσει η εργασία, η οικογένεια ή η πνευματικότητα. Στην ACT όμως, αυτοί οι τομείς ζωής θεωρούνται απλώς πεδία μέσα στα οποία μπορούν να εκφραστούν διάφορες αξίες.
Οι αξίες αφορούν τις πράξεις και τις προθέσεις μας. Είναι ρήματα και επιρρήματα. Για παράδειγμα, δεν είναι αξία το να μην φοβόμαστε, αλλά είναι αξία το να ζούμε με θάρρος.
Η διαφορά μεταξύ αξιών και στόχων
Οι αξίες στην ACT αντιμετωπίζονται ως κατευθύνσεις στη ζωή, ενώ οι στόχοι είναι συγκεκριμένα ορόσημα στην πορεία. Αν ρωτήσει κάποιος, τι επιθυμεί βαθύτερα για τη ζωή του, οι απαντήσεις συχνά παίρνουν τη μορφή στόχων, όπως θέλω να γράψω ένα βιβλίο, θέλω να δημιουργήσω μια επιχείρηση, θέλω να βρω σύντροφο ζωής.
Όμως, η υπερβολική εστίαση στους στόχους μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια του νοήματος, καθώς οι στόχοι είναι πάντα στο παρελθόν ή στο μέλλον ποτέ στο παρόν. Όταν η ζωή μας γίνεται απλώς ένα μέσο για να επιτύχουμε κάτι μελλοντικό, χάνουμε την ευκαιρία να βρούμε νόημα στην παρούσα στιγμή.
Πώς να εφαρμόσουμε τις αξίες στην πράξη
Μια πρακτική που προτείνεται στην ACΤ, είναι η καθημερινή καταγραφή στιγμών που είχαν ιδιαίτερη σημασία για εμάς. Μια άσκηση είναι το Sweet Spot, όπου κάποιος ανακαλεί μια στιγμή από το παρελθόν που του προκάλεσε έντονο αίσθημα πληρότητας. Αυτό βοηθά να εντοπίσουμε τις αξίες που κρύβονται πίσω από αυτές τις εμπειρίες, ώστε να επιδιώκουμε συνειδητά να τις βιώνουμε πιο συχνά στην καθημερινότητά μας.
Μια άλλη τεχνική είναι το ημερολόγιο αξιών. Κάθε μέρα μπορούμε να αφιερώνουμε λίγο χρόνο, στο τέλος της ημέρας, για να γράφουμε με ποιους τρόπους οι πράξεις μας ευθυγραμμίζονται με τις αξίες μας. Αυτή η απλή πρακτική έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει την αίσθηση δύναμης ,αυτοελέγχου και σύνδεσης με τους άλλους.
Ο δρόμος προς μια ζωή με νόημα
Κλείνοντας αξίζει να σκεφτούμε δύο ερωτήματα:
-
Αν μπορούσατε να επιλέξετε τι θα θέλατε βαθύτερα για τη ζωή σας;
-
Αν σήμερα ήταν η τελευταία ημέρα της ζωής σας θα ήσασταν ικανοποιημένοι με τον τρόπο που θα την περνούσατε;
Αν η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα δείχνει ότι ζείτε σύμφωνα με τις αξίες σας, τότε βρίσκεστε στο σωστό δρόμο. Αν όμως, νιώθετε ότι έχετε απομακρυνθεί από αυτές, τότε ίσως ήρθε η στιγμή να κάνετε αλλαγές.
Μετάφραση-Επιμέλεια από το πρωτότυπο: Σιαφίλιου Θεοδώρα