Ηράκλειο: η μαγεμένη μεγαλούπολη
Κείτεται αγέρωχη στην μέση της όμορφης Κρήτης, διαφεντεύοντας και προστατεύοντας το νησί της. Η πόλη αυτή με τα χίλια πρόσωπα που η ιστορία της ξεκινά από τις απαρχές του αρχαίου ελληνικού κόσμου, κάποτε φιλοξένησε τα πιο ισχυρά βασίλεια της εποχής τους, σκλαβώθηκε, πληγώθηκε μα τελικά αναστήθηκε και ακόμα και σήμερα παλεύει να επουλώσει τα τραύματά της. Ο Χάνδακας, το Κάστρο, το Μεγάλο Κάστρο ή απλά το Ηράκλειο ανοίγει τα τείχη του και αυθόρμητα ελευθερώνει ένα σωρό μυστικά καλά φυλαγμένα μέσα στα σπλάχνα του.
Η ιστορία του Μεγάλου Κάστρου
Το Ηράκλειο είναι η μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης και πρωτεύουσα του νησιού, αποτελώντας έδρα της Περιφερειακής Διοίκησης, καθώς επίσης και έδρα της Εκκλησίας της Κρήτης. Η ιστορία της πόλης ξεκινά ήδη από την αρχαιότητα, όπου στο Ηράκλειο γεννήθηκε και άκμασε ένας από τους πιο σημαντικούς ελληνικούς πολιτισμούς: ο μινωικός. Η Κνωσός, η πρωτεύουσα του τότε μινωικού κόσμου, είχε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού στην Κρήτη, αποτελώντας κέντρο εμπορίου, πολιτισμού και οικονομίας.
Λέγεται πως ο βασιλιάς Μίνωας ήταν γιος του Δία και πως ο Θεός προστάτευε το βασίλειό του. Μάλιστα, όταν ένα τρομερό τέρας επιτέθηκε σ το νήσι, ο Δίας του πέταξε ένα παξιμάδι μέσα στη θάλασσα για να του τραβήξει την προσοχή και να του αλλάξει την κατεύθυνση. Λίγο πριν το τέρας φάει το παξιμάδι, ο Δίας το πέτρωσε μέσα στη θάλασσα προστατεύοντας έτσι το βασίλειο του γιου του. Σήμερα, το πετρωμένο τέρας βρίσκεται ακόμα απέναντι από το Ηράκλειο με τη μορφή της νήσου Ντίας ενώ το μικρό νησάκι Παξιμάδι στέκεται λίγο πιο μακριά, φυλακισμένο μέσα στους αιώνες.
Ντία: το τέρας που επιτίθεται στο νησί
Μετά την καταστροφή του μινωικού πολιτισμού από το ηφαίστειο της Θήρας, η πόλη του Ηρακλείου έμεινε στην αφάνεια για αρκετούς αιώνες μέσα στους οποίους κατακτήθηκε από τους Σαρακηνούς και αργότερα πέρασε στα χέρια των Βυζαντινών με στρατηγό τον Νικηφόρα Φωκά. Ακολούθησε η περίοδος της Ενετοκρατίας, τότε που οικοδομήθηκαν τα πιο σπουδαία κτίρια της πόλης που την κοσμούν μέχρι και σήμερα, θυμίζοντάς μας πως κάποτε το Ηράκλειο ήταν «η Βενετία της Ανατολής». Τότε ήταν που η πόλη οχυρώθηκε με τα περίφημα Ενετικά Τείχη, τα οποία την περιέφραζαν σε ολόκληρη την περίμετρό της, δίνοντάς της την ισχυρότερη οχύρωση σε ολόκληρο τον ανατολικό κόσμο.
Γύρω στα 1647 ξεκίνησε η πολιορκία του Μεγάλου Κάστρου από τους Αγαρηνούς Τούρκους, η οποία κράτησε 22 ολόκληρα χρόνια γεμάτα σκληρούς πολέμους που στοίχισαν τη ζωή 30.000 κρητικών και 120.000 Οθωμανών. Τελικά, η πόλη έπεσε στα χέρια των κατακτητών το 1669, έπειτα από προδοσία κατά την οποία ο «Εφιάλτης» της εποχής εκείνης παρέδωσε κρυφά στους Τούρκους τα κλειδιά για τα τείχη του Ηρακλείου. Η κατοχή των Τούρκων κράτησε περισσότερους από 2 αιώνες, όταν γύρω στα 1841 ξεκίνησε η επανάσταση από τους σκλαβωμένους κρητικούς. Τελικά το 1897 οι Μεγάλες Δυνάμεις έθεσαν τέλος στην Οθωμανική κυριαρχία.
Το Ηράκλειο σήμερα
Στις μέρες μας, το Ηράκλειο είναι μία σύγχρονη μεγαλούπολη χαμένη στους ρυθμούς της έντονης καθημερινότητας. Όμως, αν επισκεφτείτε την πόλη σίγουρα θα σας παρασύρει η ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής που αποπνέει μυστηριωδώς στα σοκάκια της. Το πρώτο πράγμα που θα διαπιστώσετε όταν βρεθείτε στο Μεγάλο Κάστρο είναι η έντονη παρουσία της Ενετοκρατίας που μας ταξιδεύει ακόμα και σήμερα. Στο κέντρο της πόλης θα έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε την Κρίνη του Δούκα Μοριζίνη στην πλατεία των Λιονταριών. Ο λόγος κατασκευής της δεν ήταν αισθητικός αλλά πρακτικός, μιας και παρείχε νερό σε ολόκληρη την πόλη του Ηρακλείου. Το νερό ερχόταν από το βουνό Γιούχτας, μέσω ενός υδραγωγείου 15 χιλιομέτρων.
Η κρήνη Μοροζίνη το βράδυ
Συνεχίζοντας την βόλτα σας στην πλατεία των Λιονταριών, θα βρεθείτε μπροστά από τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου που σήμερα στεγάζει την Δημοτική πινακοθήκη της πόλης. Πολλές φορές πραγματοποιούνται μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις στο χώρο αυτό που μαζεύουν πλήθος κόσμου, μιας και βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της πόλης. Λίγο πιο κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου θα συναντήσετε το κτίριο της Λότζια, που στην περίοδο της Ενετοκρατίας ήταν χώρος συγκεντρώσεων και ψυχαγωγίας των αρχόντων. Στις μέρες μας στεγάζει το δημαρχείο του Δήμου Ηρακλείου. Πρόκειται για ένα πανέμορφο οικοδόμημα που αποτελεί την αφετηρία για ένα υπέροχο ταξίδι στο χρόνο το οποίο συνεχίζεται στην οδό 25ης Αυγούστου που θα συναντήσετε μπροστά σας. Αυτός ο πολυσύχναστος δρόμος της πόλης αλλιώς ονομάζεται και Οδός Πλάνης, μιας και δημιουργεί «σύγχυση» στον επισκέπτη που χάνει την αίσθηση του χρόνου περπατώντας ανάμεσα στα πολύ καλά διατηρημένα αρχοντικά νεοκλασικά. Περίπου στη μέση του δρόμου θα συναντήσετε τον επιβλητικό ναό του Αγίου Τίτου με τον υπέροχο μπλε τρούλο του. Στο τέλος της 25ης Αυγούστου σας περιμένει το λιμάνι με το αγέρωχο κάστρο, τον Κούλε να σας χαιρετά και να σας καλωσορίζει.
Πριν εγκαταλείψετε το κέντρο του Ηρακλείου, μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο φυσικής Ιστορίας, το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης αλλά και τον καθεδρικό ναό του Αγίου Μηνά, όπως επίσης και τον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη στον προμαχώνα Μαρτινέγκο πάνω στα Ενετικά Τείχη. Φυσικά, αν είστε λάτρης της ελληνικής ιστορίας, μία επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού θα είναι μία εμπειρία που θα σας μείνει αξέχαστη.
Το Ηράκλειο είναι μία σπουδαία πόλη που αξίζει να την ανακαλύψετε σπιθαμή προς σπιθαμή. Η αίγλη και η απεραντοσύνη της θα σας αφήσουν τις καλύτερες εντυπώσεις κι ακόμη και αν δεν προλάβετε να τη γνωρίσετε ολόκληρη με την πρώτη φορά, μπορείτε να την επισκεφτείτε ξανά και ξανά μέχρι να τη χορτάσετε. Το Μεγάλο Κάστρο έχει πια τα τείχη του ανοιχτά…
