Βερονάλ, του Τάκη Θεοδωρόπουλου
“Βερονάλ”. Εύηχη λέξη. Εύκολα κρύβει το φαρμάκι που κρύβει μέσα της. Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, το υδροκυάνιο και το αρσενικό παρέπεμπαν σε φόνο. Το βερονάλ σε αυτοκτονία. Με αυτό είχε φύγει οικειοθελώς από τη ζωή ο Αττίκ, στην κατοχή, μη αντέχοντας την προσβολή του ξυλοκοπήματός του από Γερμανό στρατιώτη στον οποίο έπεσε κατά λάθος με το ποδήλατο. Σε μικρότερες δόσεις είναι ισχυρό βαρβιτουρικό που καταπολεμούσε την αϋπνία.
Το βιβλίο αναφέρεται στον διακεκριμένο Έλληνα φιλόλογο Ιωάννη Συκουτρή. Καταγόταν από τη Χίο και φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, ενώ αργότερα δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ποιος θα μπορούσε να μιλήσει καλύτερα για τη ζωή του παρά ένας άλλος φιλόλογος; Είναι ο Τάκης Θεοδωρόπουλος με τον οποίο “συνδιαλέγομαι” καθημερινά διαβάζοντάς τη στήλη του “Διαγωνίως” στην τελευταία σελίδα της “Καθημερινής”.
Ο συγγραφέας ανασυνθέτει την ιστορία του Συκουτρή αρχίζοντας από τα παιδικά του χρόνια μέχρι τον εκούσιο θάνατό του στην Κόρινθο, το 1937, σε ηλικία 36 μόλις ετών. Παρακολουθεί την πορεία του ασθενικού νέου με το σπινθηροβόλο πνεύμα που βρισκόταν πολύ πιο μπροστά από την εποχή του. Και αυτήν ακριβώς την προοδευτικότητα πλήρωσε με τη ζωή του.
Σε αυτό το σημείο ας δούμε πως περιγράφεται το βιβλίο στο οπισθόφυλλό του:
Ένα χρησιμοποιημένο φιαλίδιο του βαρβιτουρικού σκευάσματος Βερονάλ βρέθηκε ανάμεσα στα προσωπικά αντικείμενα του Ιωάννη Συκουτρή την ημέρα του θανάτου του. Παρά ταύτα ο ιατροδικαστής διέγνωσε ότι πέθανε από καρδιακή προσβολή, εκδοχή που υιοθετήθηκε και από τις εφημερίδες. Στην Ελλάδα του 1937 κανείς δεν τολμούσε να ομολογήσει πως ένα δημόσιο πρόσωπο αυτοκτόνησε. Και ο Ιωάννης Συκουτρής ήταν δημόσιο πρόσωπο. Αν και μόλις τριάντα έξι ετών είχε ήδη αναγνωρισθεί ως ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της κλασικής αρχαιότητας όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και στον ευρωπαϊκό χώρο. Πάλεψε να βγάλει την κλασική σκέψη από τα εργαστήρια ανατομίας όπου την είχε εγκλωβίσει η τυπολατρία των φιλολόγων. Οραματιστής της αναβίωσης των κλασικών γραμμάτων με στόχο μια σύγχρονη πολιτισμική αναγέννηση προκαλούσε τρόμο στον απολιθωμένο πανεπιστημιακό μικρόκοσμο της Αθήνας.
Το παρόν αφήγημα, μείγμα ιστορίας και μυθοπλασίας, διερευνά την πορεία του προς τον θάνατο, πέρα από τους αστικούς μύθους που συνοδεύουν την υστεροφημία του.
Όμως το αφήγημα, όπως το χαρακτηρίζει ο συγγραφέας του, δεν περιορίζεται στα βιογραφικά στοιχεία και στα γεγονότα που προηγήθηκαν της αυτοκτονίας. Παρεμβάλλει πολλά ιστορικές πληροφορίες για τον πολιτικό, πανεπιστημιακό, εκκλησιαστικό και κοινωνικό χώρο της εποχής, που σχηματίζουν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, περιγράφουν τις συνθήκες και εξηγούν τις αντιδράσεις του πρωταγωνιστή που τον οδήγησαν στο απονενοημένο διάβημα.
Όμως μας θυμίζει ο συγγραφέας, ο Καμύ είχε πει ότι: “Δεν υπάρχει παρά ένα μονάχα φιλοσοφικό πρόβλημα: το πρόβλημα της αυτοκτονίας”. Αυτό το φιλοσοφικό πρόβλημα αναζητεί λύση μέσα από αυτό το βιβλίο.
Ο Θεοδωρόπουλος είναι ένας έμπειρος συγγραφέας με πολλά βιβλία στο ενεργητικό του: μυθιστορήματα, νουβέλες, αφηγήματα, δοκίμια κλπ. Εδώ χειρίζεται το θέμα του με μαεστρία δείχνοντας σεβασμό, θαυμασμό και αγάπη για τον πρωταγωνιστή.
‘Ένα βιβλίο για σκεπτόμενους αναγνώστες από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα με 168 σελίδες.
