Γιατί μια δόση φόβου είναι καλή;

Η Έλενορ Ρούζβελτ είπε κάποτε: «Κάνε κάθε μέρα μια πράξη που σε τρομάζει». Κάτι καταλάβαινε. Η επιστήμη έχει δείξει ότι η αίσθηση του φόβου – στις σωστές δόσεις – έχει αρκετά οφέλη.

Ο φόβος προκαλείται από τους κινδύνους, όπως συμβαίνει όταν ξεκινάμε μια νέα περιπέτεια. Το λεξικό Merriam-Webster ορίζει την «περιπέτεια» ως «μια αναλαμπή που περιλαμβάνει συνήθως τον κίνδυνο, μια συναρπαστική ή αξιοσημείωτη εμπειρία ή η αντιμετώπιση κινδύνων».

Έτσι, ως περιπετειώδεις, θέλω να αγκαλιάσετε αυτήν τη μικρή ανατριχίλα που κατεβαίνει στη σπονδυλική σας στήλη όταν πρωτοβγείτε σε ένα Τανζανικό δάσος για να καταδιώξετε άγριους χιμπαντζήδες ή να περάσετε με ποδήλατο βουνού μέσα από βράχους σε ελληνικά βουνά. Αυτός ο φόβος είναι κάτι καλό και θα έπρεπε να έχει θέση στη ζωή σας. Παρακάτω θα βρείτε 10 λόγους γι’ αυτό.

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ

Ο φόβος σας κρατά ασφαλείς.
Ο φόβος λειτουργεί ως εσωτερικός συναγερμός κινδύνου. Σας ωθεί σε δράση και σας βοηθά να πάρετε σοφές και λογικές αποφάσεις. Χωρίς φόβο, δεν θα ζούσατε πολύ, επειδή δεν θα βρισκόσασταν σε εγρήγορση ή δεν θα νοιαζόσασταν για τις απειλές γύρω σας. Θα μπορούσατε να διασχίζετε μια πολυσύχναστη οδό και να μην μπορείτε να αντιδράσετε εκείνο το κρίσιμο δευτερόλεπτο όταν συνειδητοποιείτε ότι ένα αυτοκίνητο έρχεται κατά πάνω σας.

Όταν φοβάστε, το σώμα σας αντιδρά φυσικά, ώστε να μπορείτε να αντιμετωπίσετε τον κίνδυνο, γνωστό και ως αντίδραση μάχης ή πτήσης. Χωρίς αυτήν την αντίδραση του φόβου όταν βρίσκεστε σε κίνδυνο, δεν θα είχατε την ενέργεια, την εστίαση, την ταχύτητα ή τη δύναμη για να παλέψετε ή να δραπετεύσετε.

Ο φόβος σας βοηθά να χάσετε βάρος.
Είτε το πιστεύετε είτε όχι, η αίσθηση λίγου φόβου καίει περισσότερες θερμίδες από ό,τι όταν δεν φοβάστε. Καθώς ο παλμός σας γίνεται πιο γρήγορος, το σώμα σας βιώνει ένα ξέσπασμα αδρεναλίνης. Ο μεταβολισμός ενεργοποιείται και αρχίζει να καίει ζάχαρη και λίπος. Ταυτόχρονα η καρδιά αρχίζει να χτυπά πιο γρήγορα για να παρέχει τους πόρους στους μύες.

Σε μια μελέτη, φυσιολόγοι του Πανεπιστημίου του Westminster του Λονδίνου ανακάλυψαν ότι όταν οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν ταινίες τρόμου όπως το “The Shining” ή το “The Exorcist”, κάηκαν μέσο όρο 113 θερμίδες – περίπου το ίδιο με αυτό που θα καίγανε περπατώντας μισή ώρα.

Ο φόβος προσωρινά ενισχύει το ανοσοποιητικό σας σύστημα.
Σε μια μελέτη του 2009 από το Πανεπιστήμιο Coventry στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι συμμετέχοντες είδαν μια ταινία τρόμου. Πριν και μετά την προβολή, πήραν δείγματα αίματος από τους συμμετέχοντες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι φυσιολογικές αντιδράσεις φόβου προκάλεσαν μια αύξηση στα ενεργοποιημένα λευκά αιμοσφαίρια, τον τύπο κυττάρων που σας επιτρέπουν να πολεμήσετε τη νόσο και να θεραπεύσετε το σώμα σας. Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων που έχετε είναι ένδειξη της δύναμης του ανοσοποιητικού σας συστήματος.

Η αίσθηση του φόβου – στη σωστή δόση – είναι διασκεδαστική και συναρπαστική.
Μιλώντας για ταινίες τρόμου, πολλοί άνθρωποι τρομοκρατούν τον εαυτό τους εκούσια – και όχι μόνο γύρω από το Halloween. Οι άνθρωποι ανεβαίνουν σε ρόλερ κόστερ, πηδούν με αλεξίπτωτο ή αντιμετωπίζουν φημισμένα ποτάμια με άγρια νερά. Όταν βγαίνετε έξω από τη ζώνη άνεσής σας, είναι ο φόβος που σας κάνει να νιώθετε ζωντανοί, κάτι που είναι διασκεδαστικό και συναρπαστικό.

Η δημιουργούμενη αίσθηση ενθουσιασμού μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση της κατάθλιψης αυξάνοντας την αδρεναλίνη, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον ενθουσιασμό και τη γλυκόζη (μετατρέπεται σε ενέργεια).

Όπως η καφεΐνη μπορεί να σας φέρει σε μια βέλτιστη κατάσταση απόδοσης, αλλά υπερβολική ποσότητα μπορεί να είναι βλαβερή και να σας προκαλέσει υπερδιέγερση και ταχυκαρδία, μια μικρή δόση φόβου είναι μια ώθηση αδρεναλίνης. Είναι σχεδόν αδύνατο να σκέφτεστε τις καθημερινές πιέσεις και ανησυχίες σας όταν βιώνετε φόβο ή αίσθηση τρόμου.

Ο φόβος σας χαρίζει φυσικό αίσθημα χαράς και αίσθησης εξουσίας.
Εκτός από την αδρεναλίνη, όταν νιώθετε φόβο, απελευθερώνονται και άλλες χημικές ουσίες, όπως η ντοπαμίνη, οι ενδορφίνες, η οξυτοκίνη και η σεροτονίνη. Ιδιαίτερα η σεροτονίνη βοηθά τον εγκέφαλό να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά.

Ο φόβος είναι ενέργεια. Για παράδειγμα, αν είστε δρομέας και κάνετε την ίδια διαδρομή τριών χιλιομέτρων καθημερινά, είναι πολύ πιθανό να μη βιώνετε πλέον την αίσθηση της ευφορίας του δρομέα συγκριτικά με ένα νέο και άγνωστο μέρος με λίγο επικίνδυνο έδαφος, όπου θα νιώθετε λίγο τρομοκρατημένοι και θα χρειαστεί να επικεντρωθείτε πραγματικά. Ο εγκέφαλος επιθυμεί νέες προκλήσεις. Αυτό είναι το κλειδί για τη νευροπλαστικότητα.

Κάθε φορά που ξεπερνάτε μια πρόκληση και επιτυγχάνετε τους στόχους σας, αισθάνεστε κυρίαρχοι. Ο Ralph Waldo Emerson είπε: «Κάνε την πράξη και θα έχεις τη δύναμη», που σημαίνει ότι από τη στιγμή που αποφασίζετε να κάνετε κάτι που σας τρομάζει, έχετε ήδη δημιουργήσει την ενέργεια που χρειάζεστε για να το επιτύχετε.

Όταν επιτυγχάνετε τους στόχους σας, παρά τον φόβο σας, αισθάνεστε κυρίαρχοι. Ο φόβος σας βοηθά να διαχειριστείτε το άγχος και να χαλαρώσετε.

Το άγχος βασίζεται στον φόβο. Ανησυχείτε ότι τα πράγματα δεν θα πάνε καλά ή όπως θα ήταν πιο επωφελή για εσάς. Φυσικά, υπό άγχος, ο εγκέφαλός σας απελευθερώνει μεγάλη ποσότητα αδρεναλίνης και ντοπαμίνης, που επιταχύνουν το ρυθμό της καρδιάς και την αρτηριακή πίεση σας, πλημμυρίζοντας τους μύες σας με οξυγόνο για να είστε έτοιμοι για μάχη ή φυγή.

Οι αισθήσεις σας ζωντανεύουν. Αυτή η απελευθέρωση φυσικών οπιοειδών από τον εγκέφαλό κάνει τον «θόρυβο» στο μυαλό σας να εξαφανιστεί, και μπορεί να νιώσετε πολύ ήρεμα.

Ο φόβος σας βοηθά να παραμείνετε στο παρόν και να επικεντρωθείτε.
Το να σκέφτεστε το μελλοντικό αποτέλεσμα κάτι άγνωστου μπορεί να είναι αρκετό για να σας τρομάξει. Εάν νιώθετε λίγο ανήσυχοι ή αγχωμένοι γι’ αυτό – με άλλα λόγια, φοβάστε – μπορείτε να αξιοποιήσετε αυτόν τον φόβο για να σας βοηθήσει να επικεντρωθείτε στο έργο ή τον σχεδιασμό που χρειάζεται να γίνει.

Ενώ η αδρεναλίνη που απελευθερώνεται όταν είστε τρομοκρατημένοι ενεργοποιεί το νευρικό σας σύστημα να προετοιμαστεί, η νορεπινεφρίνη, άλλη μία ορμόνη που απελευθερώνεται, σας κρατά συγκεντρωμένους αντί να πανικοβληθείτε. Η νορεπινεφρίνη επιτρέπει την καθαρή σκέψη υπό πίεση, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται σε πολλά αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

Ζούμε σε έναν κόσμο συνεχών, κουραστικών αποσπάσεων. Ο φόβος μας βγάζει από την παθητική στάση παρακολούθησης τηλεόρασης και περιήγησης στο διαδίκτυο και μας φέρνει σε πλήρη επαγρύπνηση.

Ο φόβος σας κοινωνικοποιεί και σας συνδέει με άλλους ανθρώπους.
Όταν νιώθετε φόβο, απελευθερώνεται οξυτοκίνη, ορμόνη συνδεδεμένη με την κοινωνική συμπεριφορά. Η οξυτοκίνη σας κάνει να αναζητήσετε την παρουσία άλλων να αυξηθούν οι πιθανότητες επιβίωσης. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η συγκέντρωση μιας ολόκληρης παρέας στον καναπέ κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης μιας ταινίας τρόμου.

Διαβάστε επίσης: Ο θάνατος, η κουκούλα, ο φόβος και ο Joe Black

Ο φόβος σας επιτρέπει να ζήσετε τη ζωή σας στο έπακρο.
Όταν φοβάστε κάτι, έχετε δύο επιλογές: μπορείτε να αφήσετε τον φόβο να σας σταματήσει, ή μπορείτε να τον αντιμετωπίσετε απευθείας και να διευρύνετε τις πιθανότητες και τις ευκαιρίες στη ζωή σας.

• Ο φόβος ξεκαθαρίζει τι είναι πραγματικά σημαντικό στη ζωή.

Όταν φοβάστε για ένα άρρωστο παιδί, έναν υπερήλικα γονέα ή μια επαγγελματική μετακίνηση, ο φόβος σας μπορεί να είναι ένας σημαντικός δείκτης πώς να φροντίσετε αυτό που είναι πραγματικά το πιο σημαντικό στη ζωή σας.

Πόσες φορές έχετε πει στον εαυτό σας «Όταν έχω περισσότερο χρόνο, θα τον περάσω με την οικογένειά μου, θα ακολουθήσω το πάθος μου, θα τρώω πιο υγιεινά ή θα γυμνάζομαι περισσότερο»; Ο φόβος σας κάνει να συνειδητοποιήσετε ότι το «τώρα» είναι ο μόνος χρόνος που έχετε για να επιτύχετε και να εφαρμόσετε αυτό που είναι πραγματικά σημαντικό. Το «αργότερα» δεν είναι ποτέ εγγυημένο.

Το «γλυκό σημείο» του φόβου
Ορισμένοι λένε ότι εκεί που ο φόβος συναντά το θάρρος είναι το «γλυκό σημείο», όπου κατακτώνται βουνά και κυλάνε ποτάμια. Πάνω απ ‘όλα, ο φόβος μπορεί να είναι η γέννηση της αλλαγής, της δημιουργικότητας και της καινοτομίας.

Θα πρέπει όλοι να αγκαλιάσουμε τον φόβο μας. Όχι τους μεγάλους φόβους που απειλούν τη ζωή, αλλά τους χρήσιμους φόβους που έρχονται σε μικρές δόσεις.

Λίγος φόβος είναι το καλύτερο για εμάς, όπως υποδηλώνει η Eleanor Roosevelt, και μας μεταμορφώνει σε καλύτερα, πιο υγιή και πιο συμμετέχοντα άτομα.

Συντάκτης: Saky Koulibaly,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.