Ποιες είναι οι 6 συνήθειες που βλάπτουν σοβαρά την εσωτερική μας γαλήνη και μας κρατούν πίσω; Ώρα να τις αφήσουμε …
Υπάρχει απάντηση στον γρίφο της ευτυχίας;
Η αναζήτηση της ευτυχίας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όσοι είναι οι άνθρωποι, τότες και οι απαντήσεις γύρω από το ζήτημα. Κάποιοι συμπίπτουν, ο γρίφος συνεχίζεται όμως αιωνίως.
«Ένα ποτήρι καλού καφέ. Μια βόλτα, ηλιόλουστο μεσημέρι Κυριακής, μαζί σου. Μια αγκαλιά, ένα φιλί. Όταν νικάς μια φοβία σου. Μια οικογένεια που ο ένας αποδέχεται τον άλλον. Ταξιδεύοντας με αγαπημένους φίλους. Ταξιδεύοντας μόνη. Το καλοκαίρι στις Κυκλάδες. Όταν γεννήθηκε η αδελφή μου. Όταν γεννήθηκε ο γιος μου. Όταν πήρα και έδωσα αγάπη. Η γιόγκα. Ο Θεός. Η εσωτερική γαλήνη, η ψυχική γαλήνη, ψυχική και σωματική υγεία. Όταν πάει καλά η επιχείρησή μου. Όταν σκηνοθετούσα την παράστασή μου. Όταν πλέον μπορούσα να πληρώνω όλους τους λογαριασμούς χωρίς άγχος. Πρόοδος, εξέλιξη, υλοποίηση ονείρων. Όταν τα έχεις καλά με τον εαυτό σου. Όταν συνάντησα τον έρωτά μου. Το πρωί που περπάτησα στον ήλιο. Ένα πρωί σε ευωδιαστό κήπο. Όταν πήρα το πτυχίο μου. Όταν έφερα στον κόσμο τα παιδιά μου. Όταν επέστρεψα στην Ελλάδα από το εξωτερικό. Όταν μετακόμισα στο εξωτερικό. Η ευγνωμοσύνη. Η ελευθερία. Η αλληλεγγύη. Η αλήθεια. Όταν συνειδητοποίησα πως μες στη μέρα τραγουδούσα χωρίς λόγο. Όταν σε γνώρισα. Ο ήχος των κυμάτων. Μια ωραία ταινία. Όταν κοίταξα γύρω μου κι όλοι χαμογελούσαν. Η αγάπη. Η αγάπη. Η αγάπη».
Διαβάστε Επίσης: Είναι η ευτυχία θέμα DNA;
Οι παραπάνω αποτελούν κάποιες από τις απαντήσεις που περισσότερα από 120 άτομα –γυναίκες και άνδρες, νέοι και μεγαλύτεροι– έδωσαν σε ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει την ανθρωπότητα τουλάχιστον τα τελευταία 2.500 χρόνια: «Τι σημαίνει ευτυχία;».
Σε ένα τόσο προσωπικό ερώτημα, οι απαντήσεις ήταν λογικό να διαφέρουν. Παραδόξως, όμως, δεν διέφεραν πολύ. Οι περισσότεροι, αναλογιζόμενοι στιγμές στις οποίες έχουν νιώσει ότι άγγιξαν την ευτυχία, ανέφεραν άλλους ανθρώπους· στιγμές με συντρόφους, με την οικογένεια, με φίλους, με παιδιά. Περισσότερο και από την υγεία, περισσότερο από την επαγγελματική εξέλιξη ή οποιαδήποτε άλλη ασχολία, τον πρωταγωνιστικό ρόλο στις απαντήσεις είχαν οι άνθρωποι και η αλληλεπίδραση μαζί τους.
Το παραπάνω γεγονός δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη. Σύμφωνα με την πιο μακρά έρευνα που έχει γίνει πάνω στην ευζωία, οι ανθρώπινες σχέσεις αποτελούν τη βάση για μια καλή –και για την ακρίβεια πιο υγιή– ζωή. Το Study of the Adult Development ξεκίνησε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1938 και μέσα στα επόμενα 75 χρόνια μελέτησε τις ζωές κατά βάση ανδρών από την εφηβεία μέχρι τα βαθιά γεράματα. Ενας από τους αρχικούς συμμετέχοντες ήταν και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζον Φ. Κένεντι. Στη συνέχεια, στην έρευνα συμμετείχαν και πολλά από τα παιδιά των αρχικών συμμετεχόντων, αλλά και οι σύζυγοί τους.
«Το εκπληκτικό εύρημα είναι ότι οι σχέσεις μας και το πόσο χαρούμενοι είμαστε μέσα σε αυτές έχει τεράστια επιρροή στην υγεία μας», δήλωσε το 2017 ο καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και διευθυντής της έρευνας, Ρόμπερτ Γουόλντινγκερ.
Το πιο δημοφιλές μάθημα
Εδώ και αιώνες, οι άνθρωποι ψάχνουμε πώς μπορούμε να γίνουμε ευτυχισμένοι ή έστω χαρούμενοι. Από τη δημιουργία του από τον Ταλ Μπεν-Σαχάρ και για όσο ο ίδιος το δίδασκε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, το μάθημα Θετική Ψυχολογία ήταν το πιο δημοφιλές στην ιστορία του συγκεκριμένου πανεπιστημίου, όπως και το μάθημα Επιστήμη της Ευζωίας είναι το πιο δημοφιλές στην ιστορία του Πανεπιστημίου Γέιλ. Δεν είναι τυχαίο, λέει ο κ. Μπεν-Σαχάρ, ο οποίος δηλώνει ότι έχει επηρεαστεί από τον Αριστοτέλη, τον οποίο αποκαλεί «πατέρα του τομέα των σπουδών της ευτυχίας».
«Οι φοιτητές έλκονται από ένα τέτοιο μάθημα γιατί νιώθουν ότι θα κάνει τη διαφορά στη ζωή τους», τονίζει. Παρότι δηλώνει πως ο κόσμος δικαίως έχει γίνει κυνικός με τα σεμινάρια και τα βιβλία self-help –«συνήθως είναι άδειες υποσχέσεις», αναφέρει–, τονίζει πως η ευτυχία είναι προσβάσιμη σε όλους.
Με πολλά από τα μαθήματα του Μπεν-Σαχάρ συμφωνεί και ο Μπρένταν Κέλι, καθηγητής Ψυχιατρικής στο κορυφαίο ιρλανδικό πανεπιστήμιο Trinity College Dublin, ο οποίος εδώ και πάνω από μία δεκαετία ερευνά το τι μας κάνει ευτυχισμένους. «Ολοι θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι», δηλώνει. Ενώ η ευτυχία μπορεί να είναι κάτι πολύ προσωπικό, υπάρχουν κάποια μοτίβα μεταξύ πληθυσμών, συμπληρώνει.
«Οι νέοι και οι ηλικιωμένοι τείνουν να είναι πιο ευτυχείς από τους μεσηλίκους, όταν τα βάρη της εργασίας και της οικογένειας είναι στην κορύφωσή τους», σημειώνει. Οι έρευνές του έχουν μέχρι στιγμής δείξει πως η έμφαση στη φυσική άσκηση, στις ανθρώπινες σχέσεις και σε μία δραστηριότητα που σε απορροφά είναι βασικά στοιχεία ευτυχίας.
«Η φτώχεια μειώνει τις ευκαιρίες για ευτυχία», τονίζει ο κ. Κέλι, δηλώνοντας όμως πως αυτό δεν σημαίνει ότι ο πλούτος τις αυξάνει. «Οταν οι βασικές μας ανάγκες έχουν καλυφθεί, το επιπλέον εισόδημα δεν αποφέρει πολλή επιπλέον χαρά», συμπληρώνει. Πέρα από τις σχέσεις, οι οποίες λέει πως έχουν μεγάλη σημασία, η έρευνά του έχει δείξει πως είναι πολύ σημαντικό να κάνει κανείς κάτι με νόημα, μέσα ή έξω από το σπίτι.
«Meditation, κηπουρική, τρέξιμο, πλέξιμο· βρείτε μια δραστηριότητα που την απολαμβάνετε, στην οποία είστε καλοί και που όταν την κάνετε χάνετε την αίσθηση του χρόνου, αυτό είναι η κατάσταση “ροής”, κατάσταση καίρια για την ψυχική υγεία μας», σημειώνει.
Τόσο ο Μπεν-Σαχάρ όσο και ο Κέλι τονίζουν πως η συλλογική μας αντίληψη για την ευτυχία έχει αλλάξει μέσα στους αιώνες.
Διαβάστε Επίσης:Έχει και η ευτυχία τις συνταγές της…
Ορόσημο ο 18ος αιώνας
«Μέχρι τον 18ο αιώνα, το πιο κοινό πιστεύω γύρω από την ευτυχία ήταν ότι είναι πολύ δύσκολο να την αποκτήσεις –αυτό πίστευαν οι αρχαίοι Ελληνες και Κινέζοι φιλόσοφοι– και άρα πολύ λίγοι μπορούσαν να επιτύχουν», λέει ο κ. Μπεν-Σαχάρ. Ωστόσο, από τον 18ο αιώνα και ειδικά τα τελευταία 100 χρόνια, η ευτυχία θεωρείται δικαίωμα που έχει οποιοσδήποτε είναι ζωντανός, συμπληρώνει. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών, ένα από τα τρία «απαράγραπτα δικαιώματα» που αναφέρονται είναι η επιδίωξη της ευτυχίας. Κατά τον κ. Κέλι, όμως, η ευτυχία στην εποχή μας θεωρείται μια προσωπική επιδίωξη, όχι συλλογική. «Κάποιες φορές συμπεριφερόμαστε σαν να είμαστε σολίστες, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε πιο ευτυχισμένοι ως χορωδία. Το να κάνουμε άλλους ανθρώπους χαρούμενους είναι το “κλειδί” για μια ευτυχισμένη κοινωνία ή μια ευτυχισμένη οικογένεια, συχνά το ξεχνάμε», λέει. «Στην πραγματικότητα», συμπληρώνει, «δεν είμαστε άτομα, αλλά μέρη μυριάδων, στενών, αλληλοεφαπτόμενων συστημάτων».
