Ice Bucket Challenge: Το “ιογενές” φιλανθρωπικό φαινόμενο κάνει τον γύρο του κόσμου
Έχετε πιθανώς συμμετάσχει ή τουλάχιστον έχετε παρακολουθήσει άλλους να παίρνουν μέρος στην καμπάνια Ice Bucket Challenge που έχει σαρώσει τον κόσμο τις τελευταίες ημέρες. Ποιος θα το φανταζόταν ότι αμέτρητοι άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας από όλα τα κοινωνικά στρώματα και από κάθε γωνιά της γης θα έριχναν δημόσια παγωμένο νερό πάνω από τα κεφάλια τους; Και όλα αυτά για έναν σημαντικό σκοπό, για να υποστηρίξουν το ίδρυμα ALS Association προς τη συγκέντρωση χρημάτων για την εύρεση θεραπείας όσων πάσχουν από πλευρική (ή πλάγια) αμυοτροφική σκλήρυνση (Αmyotrophic Lateral Sclerosis/ALS). Σε ένα πρώτο επίπεδο είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι η τάση αυτή έγινε δημοφιλής μέσα σε μια νύχτα. Ωστόσο, αν λάβουμε υπόψη ορισμένες αρχές από τον χώρο της ψυχολογίας και τις θεωρίες της αλλαγής συμπεριφοράς δεν είναι τόσο δύσκολο να αιτιολογήσουμε τη ραγδαία εξάπλωσή του. Ποιες είναι αυτές;
1. Το άτομο διασκεδάζει
Το Ice Bucket Challenge είναι διασκέδαση, έτσι δεν είναι; Παρακολουθώντας τις αντιδράσεις των ανθρώπων που συμμετέχουν μας προκαλεί χαμόγελο και γέλιο. Η πρόκληση είναι απλή, και ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει στην εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων.
2. Δίνει συγκεκριμένες και χρονικά περιορισμένες οδηγίες για τη συμπεριφορά
Το άτομο συμμετέχει σε μια πολύ ιδιαίτερη και εφικτή συμπεριφορά, την οποία πρέπει να φέρει εις πέρας μέσα σε ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα (σε αυτή την περίπτωση 24 ώρες). Γι’ αυτό άλλωστε είναι αποτελεσματική και μοιάζει με τις κλασικές στρατηγικές λιανικής πώλησης.
3. Πρόκληση συγκεκριμένων ατόμων με δημόσιο τρόπο
Οι εν δυνάμει συμμετέχοντες της πρόκλησης συγκεκριμενοποιούνται μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναγκάζοντάς τους να ανταποκριθούν και να ενεργήσουν γρήγορα. Έτσι, δεν δημιουργούνται ενδοιασμοί. Το άτομο προκαλεί πριν από τη ρήψη παγωμένου νερού τρία άτομα να συμμετάσχουν αυξάνοντας τον αριθμό συμμετεχόντων με γεωμετρική πρόοδο. Ακόμη και αν κάποιοι αγνοήσουν το αίτημα, εξασφαλίζεται η αύξηση της συμμετοχής. Η πλειονότητα, όμως, δεν αγνοεί το κοινό νιώθοντας υποχρεωμένη να απαντήσει.
4. Το ποσό της δωρεάς είναι λογικό
Η προτεινόμενη δωρεά των $100 για το ίδρυμα δεν είναι υπέρογκο για τους περισσότερους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συνδέονται τακτικά στο διαδίκτυο.
5. Προσθέτει λίγη… ενοχή
Μια μικρή ενοχή μπορεί να τροποποιήσει τη συμπεριφορά δεδομένου ότι οι άνθρωποι αισθάνονται υποχρεωμένοι να συμμετάσχουν σε πρόκληση που αφορά έναν καλό σκοπό.
6. Εφαρμόζει ένα ελκυστικό μοντέλο ρόλων
Διασημότητες, στενοί φίλοι και συνεργάτες λειτουργούν ως πρότυπα για την πρόκληση με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες οι υπόλοιποι να το τολμήσουν. Σύμφωνα με τη Θεωρία της παρατηρητικής μάθησης (Observation learning theory) ή αλλιώς Θεωρία της κοινωνικής μάθησης: «Εάν ένα Χ πρόσωπο το κάνει, τότε θέλω να το κάνω και εγώ». Σαφώς, τα κοινωνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσφέρουν σύγχρονες μεθόδους για να ωθήσετε τους ανθρώπους να ακολουθήσουν συμπεριφορές που επιθυμείτε.
